آتش امریکا بر جان «آتشبس» در شمال سوریه

همزمانباهشدارهایاردوغانبابتمنطقهامندرسوریه،امریکامقرفرماندهیالقاعدهراهدفقرارداد

بنفشــه غالمی/ «ترکیه نه زمان دارد، نه صبوری. ترکیه میخواهد هرچــه زودتر منطقهای امن در نوار شــرقی فرات در مرز سوریه ایجاد شود.» این جدیدترین تهدیــد رجب طیب اردوغان خطاب به امریکا طی یک ســال اخیر اســت. تهدیدی که همزمان با آن، نیروهای نظامی امریکا در سوریه در حمالتــی در ادلب، مقــر فرماندهی نیروهای وابســته به القاعــده را هدف قــرار دادنــد. وزارت دفــاع روســیه در واکنش بــه این حملــه با متهم کردن امریکا به نقض توافقهای پیشین با روسیه و ترکیــه، تأکیــد کــرده، حملــه امریکا بــه منطقه کاهــش تنــش در ســوریه توافــق آتش بــس را به خطر انداخته است.

بهگــزارش روزنامــه ترکیــهای «حریــت دیلینیــوز»، اردوغــان در ســخنرانی خــود در مراسم فارغالتحصیلی جمعی از دانشجویان دانشــگاه دفاع ملــی در اســتانبول، گفــت: اگر ســربازان مــا طی چنــد هفتــه آتی کنتــرل این منطقه را در دســت نگیرند، ما طرح عملیاتی خود در این منطقــه را اجرایی خواهیم کرد. او بدون اینکه ماهیت یا جزئیات چنین عملیاتی را مشــخص کنــد، ســخنرانی خــود را بــه پایان رســاند. اما پیشتر هشدار داده بود که ترکیه اگر الزم بدانــد، در زمانــی که صــالح بداند با عبور از مرز دســت به عملیاتی گسترده خواهد زد تا نیروهــای نظامی کــرد ســوریه را از منطقه دور کنــد. اردوغــان با این حــال در ســخنرانی خود تأکید کرد که این تهدیدها و عملیات احتمالی ترکیه به معنای جدایی ترکیه از متحدان خود در ناتو نیست.

این دومین بار در یک هفته گذشــته اســت که اردوغــان به امریکا درباره تعهدات این کشــور در توافق هفت آگوست 16( مرداد) هشدار میدهد. هرچنــد تاریخچــه هشــدارها و لفاظیهــای دو طــرف علیه یکدیگر بیــش از این اســت و امریکا و ترکیــه در یــک ســال اخیــر نزاعهــای فراوانی با یکدیگر بر ســر ســامانه دفاعــی اس 400 و جنگ تعرفههــا داشــتهاند. اما این بار نزاع آنان بر ســر کردهای شــمال ســوریه اســت. کســانی که آنکارا آنها را دشمن خود میپندارد و آنان را تروریست خطاب میکند، اما واشنگتن، آنها را دوست خود میبیند و لقب متحد امریکا در ســوریه را به آنان بخشــیده اســت. وقتی ترکیه و امریکا خبر دادند بــر ســر ایجــاد منطقــه امن در شــمال ســوریه به توافق رســیدند، ناظران تأکیــد کردند، این توافق بــه معنای رویــدادی ویــژه در منطقه مــورد نظر رجــب طیب اردوغــان نخواهد بــود. اکنون چهار هفته بعــد از آن توافق رئیسجمهوری ترکیه که آمال خود را نیمهتمــام مانده میبیند، امریکا را تهدیــد کرده، اگر بــه وعدههایش طی چند هفته آتی عمل نکند، به تنهایی در شــمال سوریه وارد عمل خواهد شد.

بــا این حــال درســت همزمــان با ســخنرانی اردوغــان خبــری منتشــر شــد مبنــی بــر اینکــه نیروهــای نظامــی امریــکا در ســوریه مقــر فرماندهــی تروریســتهای القاعــده را در ادلب بمباران کردند. به گزارش ســایت شــبکه خبری «ســیبیاس نیوز» امریکا، حمالت امریکا علیه مقر فرماندهی القاعده در ادلب در زمانی انجام شد که اعضای گروههای تروریستی تحریرالشام کــه ادلــب را در دســت دارد و حراسالدین که از شــاخههای القاعده اســت، برای انجــام دیدار و مذاکرهای در این مقر حضور داشتند. این حمله موجــب مرگ 40 نفــر از این افراد شــد، اما هنوز مشــخص نیست آیا رهبران این گروهها هم بین کشتهشــدگان بودنــد یــا نه. چــه فرماندهــان دو گروه تروریستی فوق در حمله امریکا کشته شده باشــند، چه نه؛ این حمله به اعتقــاد عبدالباری عطوان، ســردبیر فلســطینی پایگاه خبری «رای الیوم» حاوی پیام روشــن امریکا به ترکیه است، مبنــی بــر اینکــه واشــنگتن در حــال برداشــتن گامهــای مقدماتــی بــرای اجرای توافــق منطقه امن در شرق فرات است. اما آیا این حمله ترکیه را راضی خواهد کرد؟

نکتــه مهــم در حملــه امریــکا علیــه مقــر فرماندهی القاعده در ادلب این است که امریکا، ترکیه و روسیه را در جریان حمله خود قرار نداده بــود. در حالی که طبق توافقهای پیشــین امریکا موظف اســت این دو کشور را در جریان اقدامات خود در ســوریه بگــذارد. در همین ارتبــاط دیروز «اسپوتنیک» به نقل از مرکز روسی آشتی طرفین متخاصــم اعالم کرد، اقــدام امریکا ناقض تمام توافقهــا اســت. این حملــه رأس ســاعت 15:00 تاریخ 31 ماه آگوســت 9( شهریور) انجام شد. در حالــی که از ســاعت 6 صبح این روز به پیشــنهاد و ابتــکار روســیه و ترکیه، ارتش ســوریه بهصورت یکجانبــه در منطقــه کاهــش تنــش اعــالم آتش بــس کــرده بــود.از همیــن رو حملــه امریــکا بــه منطقــه کاهش تنش در ســوریه توافق آتشبس را بــه خطر انداخته و آتشبس در چند منطقه را مختل کرده است.

ایــن در حالــی اســت کــه عبدالبــاری عطوان در مقالــه خود بــا تأکید بر اینکــه والدیمیر پوتین در کنفرانــس مطبوعاتی مشــترک بعــد از پایان نشســت خــود بــا اردوغــان در مســکو گفتــه بود، دو طــرف بــرای از بیــن بــردن نهایــی گروههــای تروریســتی در ادلب به توافق رسیدند، این سؤال را مطــرح کــرده کــه ممکن اســت حملــه امریکا به نشســت رهبــران جبهــه النصره نقطــه آغاز و هماهنگی با طرف روســی و ترکیهای است. او در پایان نتیجه گرفته است، باید منتظر اتفاقات آتی بود؛ اتفاقاتی که بسیار بزرگتر است.