الزامات عملیات بازار باز

درعملیــات بازار باز سیاســتگذار و تنظیم گر اصلی بانک مرکزی اســت که با هدف هدایت نرخ ســود و سپس تورم اقدام به خرید یا فروش اوراق میکند. تشکیل بازار باز نیز الزاماتــی دارد کــه پیــش از ایجاد آن و در طــول مدت اجرا باید فراهم شود. یکی از الزامات برای اجرای این عملیات، عمیق بودن بازار اســت. حجم اوراق باید به قدری باشــد که اثرگذار باشد و روی جریان نقدینگی تأثیربگذارد. یکی از ابهاماتی که دراین باره مطرح میشود این است که ورود اثرگذار و جدی بانک مرکزی به خرید اوراق ممکن اســت که به اســتقراض دولت تبدیل شــود، اما این درحالی اســت که قرار است بخش عمدهای از انتشار و خرید اوراق از طریق بازار بین بانکی انجام شود. همانگونه که در دنیا نیز این بانکهای بزرگ هســتند که خرید و فروش اوراق را برعهده دارند. از سوی دیگر ناشران اوراق نیز باید متنوع باشند. بدین ترتیب تنها دولت و بانک مرکزی منتشــرکننده اوراق نیســتند و بانکها و حتی شرکتهای خصوصی و بزرگ نیز میتوانند ناشر اوراق باشند. هماکنون نیز خرید و فروش اوراق میان بانکها در جریان است ولی وقتی سطح آن افزایش یابد تأثیرپذیری آن نیز بیشتر میشود. بدین ترتیب یکی از الزامات عملیات بازار باز متنوع بودن ناشــران است. درهمین راستا بهمنظور اجرای مؤثر این عملیات مداخله بانک مرکزی در خرید اوراق نیز نباید کم یا بیش از حد باشد. درواقع براساس اهدافی کــه دراین عملیات برای نرخ ســود در بازههای زمانی مختلف تعیین میشــود، بانک مرکزی باید مداخله کند و از اقدامات دفعی و ناگهانی پرهیز شود. بانــک مرکــزی بهعنوان سیاســتگذار باید به گونــهای اقدام کند کــه باعث برهم خوردن بازار نشود تا بخش خصوصی بتواند برای آینده خود برنامهریزی کند. تنوع ابزارهای مالی الزام دیگری اســت که باید مدنظر قرار گیرد. البته این الزام نیاز به زمانی طوالنی دارد و درکوتاه مدت قابل اجرا شدن نیست. برهمین اساس بحث اعتبارســنجی اوراق منتشر شــده باید در دستور کار بانک مرکزی قرار گیرد تا شــرکتها و بنگاههای بزرگ کشــور برای تأمین مالی کان خود به سمت بازار سرمایه هدایت شوند. اگر قرار باشد همانند شرایط فعلی بنگاههای بزرگ برای تأمین مالی به سمت دریافت تسهیات از بانکها سوق پیدا کنند، عملیات بازار باز تأثیرگذار نخواهد بود. برای عملی شدن این موضوع نیازمند بازنگری کامل در نحوه تأمین مالی شــرکتها هســتیم. الزام مهم دیگری کــه برای مؤثر بودن عملیات بازار باز باید مورد توجه قرار گیرد، استقال بانک مرکزی و کاهش سلطه سیاســتهای مالی بر سیاستهای پولی است. بانک مرکزی اگر مستقل نباشد مجبور خواهد بود تکالیف بودجهای دولت را اجرا کند. عاوه براین توانمندسازی شبکه بانکی نیز بهعنوان یکی از الزامات عملیات بازار بــاز از اهمیــت خاصی برخوردار اســت. از آنجا که بانکهــا باید نقش مهمی در خرید و فروش اوراق داشــته باشــند، باید توانمند باشند. در بسیاری از کشورهای دنیا بخصوص کشورهای اسامی بانکها ناشران بزرگ اوراق هستند و از طریق انتشار اوراق بلندمدت تا ۰۲ سال عاوه بر افزایش سرمایه به اجرای عملیات بازار باز کمک میکنند. بدین منظور باید چرخه اعتباری بانکها اصاح شود.