ضامن رشد پایدار
بازارســهام بهتریــن محــل برای جمــعآوری ســرمایه و نقدینگــی و به کارگیــری آن در بخش تولید اســت که این اتفــاق در بازار اولیه رخ میدهــد. امــا در بــازار ثانویــه ســهام موجود دســت به دســت میشــود کــه هماکنــون در بــازار ســهام ایــران عمــده معامــالت ناشــی از دســت به دســت شدن سهام اســت. دراین بازار بازیگران را میتوان به دو دسته حرفــهای و غیرحرفــهای تقســیم کــرد. حرفــه ایهــا بــا تخصــص و اطالعاتی که دارند در بازار فعالیت میکنند و لــی غیرحرفــه ایها در صورتی که بهصورت مســتقیم وارد بازار شــوند متضرر خواهند شــد. برهمین اساس در راســتای تنوع بخشــی ابزار صندوقهای ســرمایهگذاری به شــاکله بورس افزوده شد که این صندوقها بهصورت غیرمستقیم سرمایهگذاری در بورس را ممکن میکند و حتی قادر به گارانتی سود نیز هست.
بهدلیل ساختار دولتی اقتصاد ایران و عدم هماهنگی میان سیاستهای اقتصادی بســترهای ورود سرمایه به بخش تولید فراهم نیست. در همین راستا طی سالهای اخیر شــاهد آن هســتیم که بخش عمــدهای از نقدینگی برای کسب ســود وارد بازارهایی مانند ارز، طال، مسکن و خودرو شد. اکنون که این بازارها جذابیت خود را از دست دادهاند، نقدینگی راهی به جز ورود به بازار ســهام ندارد و برهمیــن اســاس در ماههای اخیر معامالت ســهام در ایران رونق گرفته است.
البتــه بخش عمــده شــرکتهایی که در بورس ســود باالیــی پیشبینــی کردهاند، ســود خــود را از محل رشــد تــورم و ارز بــه دســت آوردهانــد. پــس از افزایش نــرخ ارز از ســال گذشــته شــرکتهایی که موجــودی انبار داشــته یــا صادراتگــرا بودهاند با رشــد ســوددهی باالیی مواجه شــدهاند. این درحالی اســت که حتی پس از کاهش نرخ ارزنسبتبهسالگذشتههمچنانقیمتکاالهامتناسب با آن کاهش نیافته است و به همین دلیل سودآوری این دسته از شرکتها رشد باالیی داشته است.
بدیــن ترتیب در شــرایطی که ســایر بازارهــا مانند ارز و طــال جذابیت خود را از دســت دادهانــد، جذابیت بازار ســهام برای ســرمایهگذاران افزایش یافته است و مردم ترجیح میدهند برای کسب سود باالتر بهسمت این بازار بروند.
از ســوی دیگــر عامل دیگــری که در جذابیــت بورس مؤثــر بوده طــرح حذف چهار صفر از پول ملی اســت که هماکنون الیحه آن به مجلس ارسال شده است. از لحاظ روانی پس از اجرای این طرح کســانی که دارای ســرمایه غیرنقدی و کاال هستند ارزش سرمایه آنها بیشتر میشود که نمونه این شرکتها در بورس بسیار است.
حــال پس از ورود نقدینگی جدیــد به بورس بهترین رویکــرد برای آن افزایش ســرمایه شــرکتهای بورســی یا اجرای طرحهای توســعه توســط این شــرکت هاست. درصورتــی کــه نقدینگی جدیــد صرف افزایش ســرمایه شرکتها شــود، به این معناست که مستقیم وارد تولید شده است. برای اینکه روند صعودی شاخص بورس در آینده تداوم داشــته باشــد نیازمند این هستیم که دولت آگاهــی مورد نیاز را بــه مردم بدهد. دراین زمینه بهترین روش برای ورود ســهامداران جدید به بازار صندوقهای ســرمایهگذاری اســت کــه بهصــورت غیرمســتقیم وارد بــورس میشــود و ریســک بســیار پایینــی دارد. از ســوی دیگــر اقدام دیگــری که دولــت باید درایــن زمینه انجام دهد افزایــش نظارتها بر بازار اســت. مهمترین بازوی اجرایی بورس حسابرســان هستند که صورتهای مالی شــرکتهای بورســی را تأییــد میکننــد، امــا نظــارت بــر حسابرســان بــا دولت اســت و باید درایــن زمینه نظارت دقیق تری صورت گیرد.
درمجموع هماکنون با وجودی که عمده شرکتهای فعال در بورس خصوصی هســتند، اما نظارت بر آنها با دولت اســت و باید با تقویت مقررات نظارتی بسترهای تخلفات احتمالی از بین برود.