ناوبری رشد اقتصادی

«ایران» راهبردهای تداوم رشد اقتصادی را بررسی میکند

اقتصاد ایران پس از سه فصل پیاپی رشد منفــی، در نخســتین فصــل ســالجاری وارد رشــد مثبت شــد. براســاس آماری کــه عبدالناصــر همتی رئیــس کل بانک مرکزی اعالم کرده اســت، رشــد اقتصاد بدون نفت در فصل بهار امســال مثبت 4 دهم شــده اســت که نســبت به منفی 2.4 درصد فصل قبل یعنی زمستان 97 بهبود قابل توجهی نشان میدهد.

حــال پرسشــی کــه مطــرح میشــود ایــن اســت که چــه عواملی باعث شــده تــا اقتصاد ایران در دشــوارترین شــرایط تحریمهــا وارد رشــد اقتصــادی مثبــت شده و آیا این روند مثبت در فصول آتی ادامه خواهد یافت؟

براساس آمار رسمی مرکز آمار ایران در سال گذشته نرخ رشد اقتصادی کشور با نفــت منفی 4.9 درصــد و بدون نفت منفــی 2.4 درصــد بوده اســت. در ســال گذشته تنها در فصل نخست شاهد رشد مثبت هســتیم و در فصلهای تابستان، پاییــز و زمســتان رشــد منفــی میهمــان اقتصاد ایران بوده است.

آنگونــه کــه اقتصاددانــان تحلیــل میکننــد مهمتریــن عاملــی کــه بــه کاهــش رشــد اقتصــادی در ســه فصــل پیاپــی انجامیــده اســت نابســامانی بازارهــا بخصوص بازار ارز و افت شــدید سرمایهگذاری (بویژه بخش خصوصی) در بخشهــای مختلــف اقتصــاد بــوده اســت. اکنون که چندین ماه است ثبات نســبی در بــازار ارز ایجــاد شــده اســت و بســترهای بازگشــت اقتصــاد بــه رشــد فراهــم شــده، بنابرایــن بــرای تــداوم ایــن مســیر بایــد ســرمایهگذاری بخش خصوصی و دولتی افزایش یابد. ■ چرایی مثبت شدن نرخ رشد اقتصادی

معاون اقتصادی وزیر امور اقتصادی و دارایــی در گفتوگــو بــا «ایــران» درخصــوص دالیــل خــروج اقتصــاد غیرنفتــی از رشــد منفــی توضیــح داد: در ســال گذشــته تالطمات شــدیدی در بازارهــا بخصوص بــازار ارز ایجاد شــد و درمجمــوع باعث ایجاد فضــای ناامنی دراقتصاد شد، اما خوشــبختانه از اواخر سال گذشته این تالطمات مهار و کنترل شد و بازارها به نوعی سامان یافت.

محمدعلــی دهقــان دهنــوی افزود: زمانــی کــه نوســانات و تالطمــات در اقتصــاد کنتــرل میشــود، زمینــه بــرای فعالیتهای اقتصــادی فراهم و دوباره رشــد اقتصادی به مســیر صعودی خود باز میگردد.

وی بــا اشــاره بــه اینکــه همچنــان بخــش نفت بهدلیــل اعمــال تحریمها وضعیت مســاعدی نــدارد، گفــت: این درحالــی اســت کــه در بخش کشــاورزی بهدلیــل بارندگیهــای خوبــی کــه در ابتــدای ســالجاری داشــتیم، بــا وجــود خســارتهای ســیل، باعث رشــد تولید محصــوالت شــد و بدیــن ترتیب بخش کشــاورزی بــا رشــد بیــش از 6 درصــدی همراه شــد. بــه گفتــه وی، عــالوه براین در بهارامســال رشــد بخش صنعت نیز بهبود یافت و بخش خدمات نیز با رشد بیشــتری همــراه شــده اســت. مجمــوع ایــن تحوالت باعث شــد تا در ســه ماهه نخست امسال شــاهد مثبت شدن نرخ رشد اقتصادی بدون نفت باشیم.

معــاون وزیراقتصــاد یــادآور شــد: امیدواریــم در ماههــای آتــی ایــن رونــد تقویت و از محل رشد غیرنفتی خألهای افت رشد بخش نفت در اقتصاد جبران شود. ■ کاهش سرمایهگذاری مهمترین عامل رشد منفی

دهقان با بیان اینکه در بررســیهای صــورت گرفتــه مهمتریــن عامــل افت رشــد اقتصادی محدودیتهای تحریم بــوده که بهدنبــال آن ســرمایهگذاری در بخشهای مختلف را کاهش داده است، اضافــه کــرد: زمانــی کــه ســرمایهگذاری جریــان طبیعی خــود را دارد از دو محل به رشــد اقتصــادی کمــک میکند؛ یکی رشــد ســرمایهگذاری که درهمان مقطع زمانــی باعــث بهبــود رشــد اقتصــادی میشود و دوم تولید محصوالت ناشی از این سرمایهگذاری که به رشد بلندمدت کمک میکند. این درحالی اســت که در شرایط کنونی شاهد افت سرمایهگذاری هســتیم که موجب افت رشد اقتصادی فعلی و آتی خواهد شد.

ایــن مقــام مســئول بــا تأکیــد براین کــه برای تــداوم رشــد اقتصــادی مثبت بهــار امســال بایــد ســرمایه گذاریهــا را

افزایــش داد، توضیح داد: به طور عمده ســرمایهگذاری یــا از طریــق دولــت و شــرکتهای دولتی صــورت میگیرد که در بودجههای ســنواتی متجلی است، یا اینکــه از طریق بخــش خصوصی انجام میشود.

وی ادامه داد: در شــرایطی که بخش خصوصــی هماکنــون تــوان الزم بــرای

ســرمایهگذاری را نــدارد بهتر این اســت که دولت با رشــد سرمایهگذاری این خأل را پرکنــد. هرچنــد برخــی اعتقــاد دارند کــه درایــن صــورت دولت جــای بخش خصوصــی را میگیرد، ولــی این تحلیل درســتی نیســت و ســرمایهگذاری از هــر محلی باشد، به کمک اقتصاد میآید.

معــاون وزیر اقتصــاد تأکید کــرد: در

این شــرایط دولت بایــد بودجه عمرانی خــود را چــه از طریق ایجــاد بدهی و چه انتشــار اوراق افزایش دهد، گرچه ایجاد بدهی نیز تبعات منفــی به همراه دارد، ولــی به طــور قطع آثار مثبت آن بیشــتر است. ■ شناساییپیشرانهایاقتصادی

معــاون اقتصــادی وزیــر اقتصــاد در ادامــه از پــروژهای در وزارتخانــه متبــوع خــود خبــرداد کــه در آن بخشهــای پیشــران اقتصاد ایران برای تداوم رشــد مثبت شناسایی شده است.

براســاس توضیحــات وی، 99 رشــته فعالیــت اقتصادی در کشــور وجود دارد کــه ایــن رشــتهها برمبنــای ســه عامــل اقتصادی مورد ســنجش قرار گرفتهاند. ضریــب فزاینــده تولید نخســتین عامل است که نشان میدهد به ازای هر واحد ســرمایهگذاری چنــد درصــد بــه تولیــد رشــتههای مختلــف افــزوده میشــود و بدیــن ترتیــب 99 رشــته رتبهبنــدی شدهاند.

پتانســیل ایجــاد صــادرات دومیــن عاملی اســت کــه معــاون وزیــر اقتصاد بــه آن اشــاره میکنــد و نشــان میدهــد که بــه ازای هر واحد ســرمایهگذاری چه میزان به صادرات رشــتههای اقتصادی افــزوده میشــود. وابســتگی بــه واردات نیــز ســومین عاملــی اســت کــه در ایــن پــروژه مــورد بررســی قــرار گرفتــه و 99 رشته بهصورت معکوس و وارونه دراین عامل رتبهبندی شدهاند.

دهقــان توضیــح داد: درایــن پــروژه براســاس ایــن ســه عامــل پیشــرانهای اقتصاد ایــران رتبهبندی شــدهاند که در باالی ایــن جــدول مؤثرترین رشــتهها و در انتهــای جدول کم تأثیرترینها آمده است.

بهگفتــه وی، برهمیــن اســاس بــه دولت پیشنهاد دادهایم که پیشرانهای رشــد اقتصــادی در اولویــت پرداخــت تسهیالت و رفع قوانین زائد قرار گیرد.

وی در پاســخ بــه ایــن ســؤال کــه چــه بخشهایــی پیشــران اقتصــاد هســتند، گفت: براســاس نتیجــه این بررسیها، صنایع معدنی، شیمیایی، پتروشــیمی، مســکن و ســاختمان، هتلداری، ماهیگیری، باغبانی، حمل و نقل، خدمات فنی و مهندســی و آی تی در صدر پیشــرانهای اقتصاد قرار دارند.

معــاون وزیــر اقتصــاد در پایــان خاطرنشــان کــرد: مقــرر شــده اســت تا بهصــورت جداگانــه بــا وزارتخانههــای متولی این بخشهای پیشــران جلسات متعددی برگزار شــود تا زمینههای رشد آنها را فراهم کنیم.