خشمگینان از خندههای روحانی

در جریان مناظرههای تلویزیونی کاندیداهای انتخابات ریاست جمهوری سال29، مباحثهای بین علی اکبر والیتی و محمدباقر قالیبافدرگرفت؛فرماندهلشکرپنجنصرخراساندردورهدفاع مقــدس از وزیر خارجه اســبق انتقاد کرد که «شــما گفتید اینقدر رابطــه نزدیک با میتران [رئیس جمهوری وقت فرانســه] دارید که مینشــینید با هم قهوه میخوردید، زمانی که شما با میتران قهوه میخوردید، ما در جبهه داشتیم موشــکهای میراژ میتران را میخوردیم. اگر آنجا حوزه نفوذ بود، جلویشان را میگرفتید تا ما را نزنند.» پاسخ والیتی این بود که «بنده هیچگاه نگفتم که با آقای میتران قهوه خوردهام و آن مالقاتی که میان من و میتران شد بعد از زمان جنگ و قطعنامه بوده و ما هیچ رابطهای با او نداشــتهایم.» وزیــر خارجه دوره دفاع مقدس به نقد سعید جلیلی از عملکردش نیز اینطور پاسخ داد: «در رابطه با مصالح ملی باید بتوانیم از دیپلماســی به نحو احســن اســتفاده کنیم. دیپلماسی معامله و تعامل اســت. سرسختی نشان دادن نیست. دیپلماســی بیانیه پشت میز خواندن نیست.روابطدیپلماسیایننیستکهانسانبرودودرمقابلکشورهایدیگرخطابه بخواندومطلبیرابیانکند.اگراینطورنبود،وضعمابهاینجانمیرسید.» این مباحثه چکیده دو نگاه کالن به عرصه دیپلماسی توسط دو طیف سیاسی است کهاتفاقاًهردودربرهههایحساسیدرسالهایاخیرسکاندارسیاستخارجیایران بودند. واقعاًتصــور آقای قالیباف این بود که وزیر خارجــه وقت هر نوع گفتوگوی دیپلماتیــک را تعطیل کند یا اگــر در دوره جنگ هــم با میتران وارد مذاکره میشــد، مخالفتش با تأمین تســلیحاتی عراق را با تحریم قهوه فرانســویها نشان میدهد؟ اصوالًتصورآنانازوزیرامورخارجهچیست؟همانوزیریکهبااعالمآتشبسباید با خود عراقیها هم مذاکره کند چه برسد به متحدانشان. مثال امروزی این طرز فکر، نقدهایی است که به خندههای رئیس جمهوری در دیدار با سران کشورهای اروپایی شده؛امامجمعهمشهدگفته«رئیسجمهوریمابامقاماتاروپاییمینشیندوبگو بخند راه میاندازد. این موضوع، قابل قبول نیســت و عکســی که از این نشستها منتشرشد،بسیارزنندهبود.»آیتاهللباقریکنیهم انتقادکرده:«اینتصویرومانند آنزیبندهیکفرددرسطوحپایینکشورهمنیست.اینوهناسالماست.» در فضــای مجازی هــم برخی ایرادگیران دائمــی از دولت، به صف شــدند و از خنده رئیسجمهوریفریادوااسفاسردادند. درحالیکه میدانندرازخندههایروحانیمقابلرئیسجمهوریفرانسهونخست وزیر انگلیس چیســت؟ روزنامه امریکایی وال اســتریت ژورنال نوشته در یک دیدار ســرپایی امانوئل مکرون به حســن روحانــی گفته: «اگر این کشــور [امریــکا] را ترک کنی و ترامپ را نبینی، از دســت دادن یک فرصت اســت .... چون شما که تا مدتی برنمیگردی و ترامپ هم به تهران نمیآید.» بوریس جانسون هم به روحانی گفته: «موافقم، شما باید در لبه استخر بایستید و همزمان در آن بپرید.» پاسخ روحانی اما خندهای با صدای بلند اســت. این چه معنایی میتواند داشــته باشــد جز خندهدار بودناینپیشنهادات؟حاالفرضبگیریمروحانیدرپاسخبهاینگفتهنمیخندید! جدی و عبوس ادامــه میداد؛ فردا همین جماعت جامــه میدریدند که چرا رئیس جمهــوری به دو رهبر خارجی فقط اخم کرد و یقه به یقه نشــد تا چنین حرفی نزنند؟ اص ًال فرض بگیریم که منتقدین از حرفهای ردوبدل شده بی خبر بودند. مگر رئیس جمهوریبهنیویورکرفتهتاچهرهعبوسوعصبیازایرانبهنمایشبگذارد؟اتفاقاً همینآرامشدرونیوشوخیهایرئیسجمهورینشانهاعتمادبهنفسوشکست سیاستانزوایهیأتایرانیدرسازمانمللاست.روحانیکهپیامصلحبهسازمان مللبردآیابایدباچهرهغضبناکبهنیویورکمیرفت؟مجیدانصاری،عضومجمع تشــخیص مصلحت نظام دیروز در گفتوگو با «جماران» اشــاره مشابهی داشت و گفت: «گشــاده رویی در برخورد و انتخاب واژگان مناســب و جذاب منطق قرآنی، حتی در برابر فرعون، اســت. قرآن کریم میفرماید که وقتی حضرت موســی(ع) به پیامبری مبعوث میشــود، خداوند به او دستور میدهد که با زبان نرم و روی گشاده با فرعون روبهرو شود. این دستور قرآن و شیوه پیامبران است. من نمیدانم کسانی که انتقاد کردهاند، انتظار داشــتند دکتر روحانی با چهره عبوس و غضبناک به آنجا وارد شود؟! ادب و تمدن مردم ایران چنین سابقهای نداشته است. حتی سیدالشهدا(ع) درروزعاشوراتاآخرینلحظههابازباننرمورویگشادهودعوتبهخیرمواجههکرده است.» این یادآوری سایت «انتخاب» هم تأمل برانگیز است که نوشت :«چرا آن زمان که احمدینژاد نامههای بی پاســخ به بوش و اوباما مینوشت و «هو» میشد، فریادلکهدارشدنعزتملیراسرندادید؟» منتقــدان این نکته را نمیبینند که این خندهها در مقابل التمــاس و اصرار دو قدرت جهانیبرایموافقترئیسجمهوریایرانبرایمالقاتبارئیسجمهورامریکامگر چیزی جز عزت ملی اســت؟ کجای این خندهها اشتباه است؟ اتفاقاًآنهایی که باید خشمگینشوندازخندههایروحانی،طرفینفرانسویوانگلیسیوامریکاییهستند نهدلواپسانداخلی. لبخند جزئی از دیپلماسی است. این تعبیر رهبر معظم انقالب در دیدار مسئوالن و کارگزاراننظامجمهوریاسالمیایرانرامنتقداندولتمدنظرقراردهندکهگفتند: «میدان دیپلماســی، میدان یک نبرد واقعی اســت؛ منتها نبردی که پشــت میز و با لبخندوباگفتنصبحبخیروشببخیرانجاممیگیرد!وجودارتباطاتدیپلماتیک، هرگز نباید به معنای اعتماد به دشمن تلقی شود؛ نباید اعتماد کرد.» )1379/۰۴/19( این کالم رهبری در دیدار فرماندهان ســپاه پاســداران هم باید نصب العین باشد که فرمودند: «عرصه دیپلماسی، عرصه لبخند و درخواست مذاکره و مذاکره است اما همهاینرفتارهابایددرچارچوبچالشاصلیفهمودرکشود.»(62/6/2931)