ثبت در تاریخ به عشق ایران

حميــد ســهيلى 30 بهمــن ۷۲31 بــه دنيــا آمــد، 30 شــهریور 139۸ در تهران درگذشــت و دیروز مراســم یادبود او برگزار شــد. او فعاليت هنریاش را از ســال 13۵3 آغاز کرد و در نخستين کار حرفهای خود یعنى سریال «آتش بدون دود» دســتيار اول نادر ابراهيمى بود. ســپس در فيلمهایى چون «اسرار دریای سرخ»، «سفرهای پيترو دالواله»، «قلعه الموت»، «سفرهای دور و دراز هامــى و کامــى» بــه عنــوان دســتيار اول کارگردان تــا اواخر ســال ۷۵31 همکاری داشــت. از سهيلى به عنوان یکى از شــناختهترین مستندسازان معمــاری ایــران یــاد مىشــود کــه معمــاری ایرانى را جهانى کرد. حميــد ســهيلى اصلىتریــن عالقــهاش بــه تاریــخ هنــر، معمــاری، شهرســازی بــود و شــاخصترین اثــرش مســتند سىوســه قســمتى «معمــاری ایرانــى» بــود که امســال هــم به عنــوان ميــراث غيرملمــوس یونسکوثبتشد.اواینمجموعه را از ســال 1362 شــروع کــرد و تکميلآنهفتسالطولکشيد بناهای تاریخى ایران را مثل تخت جمشيد، سلطانيه، تختسليمان، ميدان نقش جهان، چهارباغ ...و در این مســتند مىتوان دید؛ آن هم با اسلوبى درست و دقيق و بــا ذکر جزئياتى از قبيــل ویژگىهای بناها و جنبههای هنری و معماری آنها. زیربنــای اصلــى چيزی که باعث مىشــد چنيــن کاری ســاخته شــود تســلط ســهيلى بــر موضــوع بــود و آثــار شــاخص از تحقيقهای مفصلى ریشه مىگرفت که او پيش از شــروع هر اثری در دســتور کار خود قرار مىداد. او تحقيق جامعى شــروع مىکرد تا شــناخت کاملى از موضوع به دســت بياورد و بعد شروع به ساخت فيلم مىکرد. به همين دليل، در سالهای زیادی که کارهایى از این دســت انجــام داد خــودش به اعتبــار و مرجعى در این زمينه تبدیل شــد و ســينماگران دیگر از او کمک مىگرفتند و منابع یا نظراتش را مىخواســتند. سهيلى مجموعههایى از هنر نگارگری و تاریخ خط و نقاشــى را هم ســاخت و تاریخ هنر کشور را تا جایى که آن فيلمها اجــازه مــىداد روایــت کــرد. هــر هنرمنــدی بخشــى از واقعيت را منعکس مىکند و حميد سهيلى هم کاری که با موضوعات پيشرو داشــت در واقع آشــناکردن ما با هنر گذشــتگان و توضيح آن بــود. یک تعریف از هنر به صورت ژورناليســتى این اســت که هنر یعنى چيزی آشــنا را نو کردن، یا چيز نویى را آشــنا کــردن. این کار در مجموعههای آقای ســهيلى مکرر دیده مىشود. وقتى بنایى معرفى مىشــد آنقــدر دربــارهاش توضيح داده مىشد که بيننده بنا را کامالً مىشناخت. یا اگر مخاطب نسبتبهبنایىشناختنسبىداشتدرزاویهدیدفيلم ســهيلى چيز نویى دســتگيرش مىشد. حميد سهيلى در کار خــودش بســيار ثابت قدم بــود و دليل این ثابت قدمــىاش در تمام این ســالها، عشــق و عالقهای بود که به ایران داشــت. او مایل بود بدون اینکه به مسائل سياســى ورود کنــد وجه فرهنگــى معماری ایــران را که آیينهای از گذشــته ماست به ما بشناساند. بسياری از بناهایى که او تصویربرداری کرده در این چهل سال اخير دچار تخریب شدهاند و ما از روی فيلمهای حميد ســهيلى است که با چهره گذشته آنها آشنا شدهایم و در مرمتها و بازسازیها از آن استفاده مىکنيم.