طرح برخی از نمایندگان برای حذف زبان انگلیسی از برنامه مدارس
۷5 نماینــده مجلــس طــرح یــک فوریتی رفع انحصار از زبان انگلیســی در نظام آموزش همگانی کشــور را به هیــأت رئیســه مجلس ارســال کردند. بر اســاس آن آموزش زبان انگلیســی از برنامــه مــدارس حــذف و اختیاری اعــالم شــده و دانشآمــوزان بــرای یادگیری میتوانند به آموزشــگاههای آزاد مراجعــه کننــد. بــه اعتقاد برخی نماینــدگان مجلــس، هماکنــون زبان انگلیســی در مــدارس اجبــاری اســت و در ایــن میــان برخــی دانشآموزان عالقــهای بــه تحصیــل در دانشــگاه را ندارنــد بنابرایــن اجبــار در زبــان انگلیسی میتواند در ضعف تحصیل ایــن گــروه از دانشآمــوزان تأثیرگذار باشد. همچنیــن نماینــدگان اعــالم کردنــد دانشآموزانــی کــه بــا هــدف مهارت آموزی و ورود ســریع به بازار کار مسیر تحصیــل در شــاخههای کارودانــش و فنــی وحرفــهای را انتخــاب کردنــد بهنظر میرســد ضرورتــی به یادگیری زبــان نداشــته باشــند. عــالوه بــر ایــن نماینــدگان در بنــدی از ایــن طــرح آوردهانــد، از تاریــخ تصویــب ایــن قانون آموزش و پرورش مکلف است آموزشهــای زبانهــای موضوعــی ایــن قانــون و زبــان انگلیســی را صرفاً از طریــق آموزشــگاههای آزاد تحــت نظــارت آن وزارتخانــه و حداکثــر معادل ســه ســال تحصیلی منحصراً برای دانشآموزان مقطع دبیرســتان ارائــه کنــد. در مناطــق دور افتــاده و محــروم کــه بــه هیــچ عنــوان امــکان برقــراری آموزشــگاههای آزاد و ارائــه آمــوزش در همــه زبانهــای مــورد تأییــد فراهــم نیســت، آمــوزش و پــرورش میتواند با همــکاری یکی از دانشــگاههای مجری طــرح و با توجه بــه تقاضــای غالــب دانشآمــوزان امکان آموزش فشــرده یک یا دو زبان فقط برای دانشآموزان شاخه نظری اقدام کند. ایــن موضوعــات در حالــی در طــرح پیشــنهادی مجلس آورده شده است که برخی کارشناســان تعلیم و تربیت ایــن طــرح را غیرکارشناســی عنــوان کردند. آنها بر ایــن باورند که آموزش زبان انگلیسی در آموزشگاهها موجب خصوصیســازی آمــوزش میشــود و ایــن خــالف اصــل ۰۳ قانون اساســی اســت. با این حال مســئوالن آموزش و پــرورش در گفتوگــو بــا «ایــران» اعــالم کردنــد در جریــان موضــوع مطرح شــده از ســوی مجلس شورای اســالمی نیســتند. مهدی نویــد ادهم دبیر شــورای عالی آمــوزش و پرورش نیــز دربــاره حذف زبــان انگلیســی در مدارس بــه «ایــران» میگوید: وزارت آمــوزش و پــرورش اصــالً در جریــان ایــن طرح نیســت و مــا نمیدانیم که دقیقــاً نماینــدگان میخواهنــد چــه اقدامــی انجــام دهنــد. اومــی افزاید: «در بســیاری از شــهرها بخصــوص اســتانهای محروم ما آموزشگاههای زبــان نداریــم، بایــد در ایــن بــاره شفافسازی شود.» ■ رشد مافیای آموزشگاهها
کارشناســان تعلیــم و تربیــت نیــز بــا انتقــاد بــه حــذف زبــان انگلیســی در مقاطــع اول و دوم متوســطه واکنشهــای مختلفــی نشــان دادنــد تــا جایــی کــه عــادل برکم کارشــناس آموزشــی بــر ایــن بــاور اســت کــه این طــرح مجلــس عدالــت آموزشــی را زیر ســؤال میبــرد و نمایندگان مردم باید توضیــح دهند که بر چه اساســی ایــن موضــوع را پیشــنهاد کردنــد. او در ایــن باره بیشــتر توضیــح میدهد: یــک فوریــت طــرح رفــع انحصــار از زبــان انگلیســی در نظــام آمــوزش همگانــی اعــالم وصــول شــده اســت و بــه موجــب آن آمــوزش تمامــی زبانها اختیاری خواهد شد و خارج از محیط مدرســه به آموزشگاههای آزاد ســپرده میشــود. این بدان معناست کــه دوباره مافیای آموزشــگاهها رشــد خواهنــد کرد و مــدارس دیگــر زیر بار آمــوزش زبــان انگلیســی نمیرونــد. این درحالی اســت که زبان انگلیســی یکی از مهمتریــن دروس در مدارس است. بر اساس طرحی که نمایندگان دادنــد دانشآمــوزان کارودانــش و فنــی وحرفــهای الزم نیســت زبان یاد بگیرنــد، این درحالی اســت در برخی رشتهها مثل کامپیوتر، برق و مکانیک دانشآمــوزان بایــد بــا اصطالحــات انگلیســی آشــنا باشــند. اگــر برخــی کلمــات را نداننــد در ایــن رشــتهها به مشکل برمی خورند.
وی تأکید میکند: انحصار آموزش زبــان نبایــد در دســت آموزشــگاهها باشــد همین اقــدام موجب میشــود تا بازار ســوء اســتفاده از دانشآموزان داغ شــود. نماینــدگان بایــد بداننــد آمــوزش زبــان در آموزشــگاهها صرفاً بحث یادگیری نیســت، آموزشــگاهها روی هویت بچهها دست میگذارند و آنها را با فرهنگ غرب آشــنا میکنند. ایــن درحالــی اســت کــه معلمهــای مدرســه فقــط بحث تدریــس را دارند و بــا روشهــای تربیتــی ایــن کار را انجــام میدهنــد. برکــم بــا تأکیــد بــر اینکــه ایــن طــرح اصــل ۰۳ قانــون اساســی و بحــث آمــوزش رایــگان را زیــر ســؤال میبــرد، اظهــار میکنــد: بســیاری از دانشآمــوزان مناطــق محروم از داشــتن آموزشــگاه محروم هســتند و اصالً خانوادهها پول ندارند تــا دانشآموزانشــان را بــه مدرســه بفرســتند حــاال شــما فکــر کنیــد در ایــن مناطــق چگونــه میتواننــد کــه آموزشــگاه پیــدا کنند. در طــرح آمده اگــر دانشآموزی پول آموزشــگاه آزاد نداشــت میتوانــد از بورســیه برخــی زبانهــا براســاس مــراودات فرهنگی اســتفاده کنــد. این مــاده قانونی اصالً در مناطــق محــروم کارایــی نــدارد. مهمتر اینکه بر اســاس طرح مجلس اســتخدام دبیــر هر نوع زبــان خارجی به غیــر از عربی ممنوع اعالم شــده و دبیــران فعلی زبــان انگلیســی یا باید جــذب آموزشــگاههای آزاد شــوند، یا در پســتهای اداری مشــغول شــوند، یا مجــدداً در رشــته دیگــری تحصیل کننــد. به نظر میرســد که قانــون باید در این مورد شفاف باشد.
محمد نیکنژاد کارشناس تعلیم و تربیــت با بیــان اینکه مطــرح کردن ایــن بحثهــا بــه ضــرر دانشآموزان اســت، اظهــار میکنــد: اســتاندارد بینالمللــی بــرای آمــوزش زبانهای مختلــف در دنیا بهعنــوان الگو وجود دارد و ما از این اســتاندارد بینالمللی اســتفاده کردیم؛ در عین حال مسائل بومــی و فرهنگی خودمــان را در کتب دیــده و رعایــت کردهایــم امــا حــاال نماینــدگان میخواهنــد درس به این مهمی را که بــرای همه دانشآموزان مهــم اســت حــذف کننــد، ایــن کار به ســود دانشآمــوزان نیســت. او بــه مشــکالت یادگیــری زبــان در مدارس اشــاره میکنــد و میگویــد: برخــی نمایندگان میگویند که دانشآموزان در مدرســه زبــان یــاد نمیگیرنــد بــرای همیــن بایــد ایــن درس حذف شود.
این اســتدالل درســت نیست، اول اینکه وقــت کافی برای آمــوزش زبان انگلیســی در مــدارس وجــود نــدارد. ۰۹ دقیقه آمــوزش در هفته برای یک محصل دبیرستانی اصالً کافی نیست و البتــه تراکــم بــاالی کالس موجــب میشــود تــا معلــم نتوانــد آمــوزش اصولی داشته باشد، بنابراین مجلس بایــد بــرای ایــن مســائل برنامهریزی داشته باشد.