توریست خارجی؛ غریبه یا آشنا
«ایرانیها رفتار خیلی خوبی با گردشگران خارجــی دارنــد، امــا مغــازهداران ســعی میکننــدًکاالهــا را گرانتــر بفروشــند، مخصوصا صنایع دستی »...ار اینجمالتیبودکهگردشگراسترالیاییدر حساب توئیترش نوشــته است. او در سفر یک هفتهای به ایران شــهرهای اصفهان، شیراز و تهران را دیده بود. او اگرچــه ســفرش را لذتبخــش توصیــف میکنــد امــا میگویــد: در خریدهایــی که داشــته در مورد برخی کاالها مجبور شده، پول بیشــتری پرداخت کند. ایــن را زمانی متوجه شــده که لیدر ایرانی توریستهای ژاپنــی را در میدان نقــش جهان اصفهان دیده است. یعنی لیدر ایرانی ژاپنیها به او واقعیت را گفته اســت. او ادامه داد: «اکثر مغــازهداران ترجیــح میدهنــد دالر را به جای ریال بگیرند، حتی اصرارشان بر این است که دالر توریستها را به ریال تبدیل کنند.» یک واقعیت وجود دارد و آن اینکه اصوالً هنــوز آموزههای رفتــار اقتصادی با جهانگــردان را بــه صــورت یــک فرهنگ عمومــی نیاموختهایــم، ایــن جملــهای اســت که علــی پارســا، راهنمــای قدیمی جهانگردان اروپایی به «ایران» میگوید. او ادامه میدهــد: «ما به جهانگرد با نگاه آشــنای همیشــگی نگاه نمیکنیــم بلکه همیشــه غریبهای اســت که همچون یک
فرصــت اقتصــادی کوتاهمــدت میتواند زمینه کســب درآمــد ما را فراهــم کند، در حالی که در اکثر کشورهای جهان، فرهنگ رفتــار اقتصادی بــا جهانگــردان این گونه نیســت، در واقع، به صورت ملی و فراگیر به حضور آنها در شــهر یا کشورشــان نگاه میکنند.» پارسا ادامه میدهد: «برخیها نگاهشــان ایــن گونــه اســت کــه اگــر یــک جهانگــرد از مــا خریــد نکند، ســرانجام از فرد یا فروشــگاه دیگری خرید کرده و پول خودش را در کشور مقصد هزینه میکند. در واقــع، نگاه فردی و انتفاعی نســبت به جهانگردندارند.» ■ تلکه نکنید! علی جهانتاب یکی از گردانندگان تورهای خارجی در ایران میگوید: «بارها دیدهایم رانندگان تاکسی، سوپرمارکتها، هتلها، موزههــا ...و پــول بیشــتری را از توریســت خارجی دریافت میکنند، حاال چه رسمی و چــه غیررســمی، این در حالی اســت که گرانفروشــیهای اینچنینی بر گردشگران اثــر میگــذارد و نســبت بــه همــه بدبیــن میشــوند.ما باید یاد بگیریم جهانگردان راتلکهنکنیم.» ■ رفتاراستانداردکجاست؟ علی اکبــر عبدالملکی رئیس کمیســیون گردشــگری و کســب و کارهــای وابســته اتــاق بازرگانــی ایران دربــاره اینکه چگونه میتــوان درآمــد گردشــگری را جایگزین درآمدهــای نفتی کرد، میگویــد: «قبل از هر چیــز وزارت گردشــگری بایــد موضوع آموزش و آماده کردن تفکر مردم نســبت به گردشــگران خارجی را آماده کند. وقتی مــردم آموزشهــای الزم در برخــورد بــا گردشــگر خارجی را نمیبیننــد، احتمال دارد رفتاری انجام دهند که خارج از قواعد یا عرف جذب گردشگر باشد. بنابراین این وظیفهوزارتخانهجدیداستکهراهنمایی رفتار استاندارد با گردشگران در شهرهای مختلــف بــه عمــوم مــردم را آمــوزش دهد.شــمار کســانی که رفتار اســتاندارد با گردشــگران خارجــی دارنــد، در کشــورما بسیار اندک است.» ■ رسانههاآغازکنند وی ادامــه میدهــد: «بــرای اینکــه بتــوان در جــذب گردشــگر موفــق عمل کــرد به زیرساختهای متعددی نیاز است، یکی از ضرورتها برگزاری سمینار و کارگاههای آموزشــی اســت؛ کارگاههایــی کــه در آن ذینفعان و مدیران نباشــند، بلکه افرادی باشــند کــه به نحــوی با گردشــگر خارجی در ارتباط هســتند. حتــی این وظیفه صدا و ســیما و روزنامهها یا شبکههای مجازی اســت که نحوه برخــورد با جهانگــردان را بــا توجه بــه فرهنگ غنی ایرانــی آموزش دهند.» ■ اولرانندگانتاکسی رئیــس کمیســیون گردشــگری و کســب و کارهــای وابســته اتــاق بازرگانــی ایــران میگویــد: «وقتــی ذینفعــان در حــوزه گردشگریبهکارگاههاوسمینارهامیروند چــای، میــوه و شــیرینی میخورنــد و در
نهایت هیــچ اتفاقی در حوزه گردشــگری رخ نمیدهد، بدین جهت توصیه میکنم در این سمینارها رانندگان تاکسی و افرادی که با گردشــگران در ارتباط هستند دعوت شوند تا بدانند چگونه با آنها رفتار کنند.» ■ همیارگردشگرنیازداریم وی میافزایــد: «نکتــه دیگری که اهمیت زیادی دارد، گنجاندن موضوع گردشگری در کتــاب درســی اســت. آمــوزش و پــرورش برای آموزش از ســنین دبســتان بایــد برنامهریــزی کنــد. همانگونــه کــه مــا همیــار پلیــس داریــم و دانشآموزان بــه خانوادههــای خــود مــواردی را تذکــر میدهند در این حوزه هم میتوان همیار گردشگرتعریفکرد.» عبدالملکــی تصریح میکنــد: «صنعت گردشــگری یکــی از مشــاغل درآمــدزا و اشــتغالزا اســت، از ایــنرو میتــوان بــا برنامهریزی در این مسیر حرکت کرد.»
■ جذبگردشگرسادهنیست وی ادامــه میدهد: «همــه ما باید رفتار با گردشگران خارجی را یاد بگیریم و بدانیم آنهــا چــه حقوقــی دارند. خیلیهــا تصور میکننــد کــه گردشــگری و پذیرا بــودن از گردشگران خارجی ســاده است، ولی این صنعت نیاز به آموزش و علم دارد.» رئیــس کمیســیون گردشــگری و کســب وکارهای وابســته اتاق بازرگانی ایران بیان میکنــد: «اگــر میخواهیــم گردشــگری و بخصوص گردشــگری خارجی را توســعه دهیــم به زیرســاختهایی چون توســعه حمل ونقل در تمام شقوق، هتل مناسب و رستورانهای بینالمللی نیاز داریم.» ■ گردشــگری را باید به بخــش خصوصی واگذارکرد عبدالملکی عنــوان میکند: «نظــارت بر توســعه گردشــگری را میتــوان به بخش خصوصی واگذار کرد، این بخش میتواند
با نظرات مشــورتی و ســایر فعالیتها در مســیری حرکت کند که بتــوان به صورت واقعــی وعملــی گردشــگری را جایگزین نفت کرد.» ■ سرمایهگذاریدرهتلداری چالش دیگری که خیلی از توریستها در گپ و گفت خود مطرح میکنند، قدیمی بــودن اکثــر هتلهــا در مراکز گردشــگری است. در خیلی از کشورهای توریستپذیر بازســازی و نوســازی هتل یک رکن است. به عنوان مثال در کشورهایی مثل امارات و ترکیــه بــه خاطــر آنکــه ســرمایهگذاران متعــددی دارنــد و ایــن بخــش جــزو فعالیتهای ســودده است، هتل قدیمی تخریــب و جــای آن هتــل جدیــد احداث میشــود. اما در ایران عمر هتلها بســیار باال اســت، به گونهای کــه در برخی از آنها مســافران تجربــه ترکیدن لولــه آب را هم داشتهاند.