عملکرد پیام رسان های داخلی در نبود اینترنت جهانی

بــا قطعی اینترنت جهانــی به مدت 10 روز 25( آبــان تــا 6 آذرمــاه) زیرســاخت شــبکه ملــی اطالعــات نیــز بهصــورت اجباری آزمایش شد. بر بستر این شبکه یکی از الیههای نرم افزاری که بیشترین خواهــان را دارد، شــبکههای اجتماعــی بومی اســت، چرا که بهگفته کارشناسان فضــای مجــازی اکنــون مــردم در ایــن شــبکهها زندگــی میکننــد. امــا تجربــه پیام رسانهای بومی با قطعی اینترنت جهانی چه تجربهای را کســب کردند. با افزایش ترافیک داخلی اینترنت داخلی و افزایش کاربران خود با چه مشــکالتی مواجــه شــدند و بایــد چــه کارهــای مهمــی بــرای توســعه پیامرســانها و زیرســاختهای شــبکه ملــی اطالعات صورت بگیرد تــا در صورت تکرار چنین اتفاقی با کمترین مشــکل بتوانند بر این بستر به مردم خدمات ارائه دهند. ■ تابآوری با رشد 30 برابری «بــا قطعــی اینترنــت جهانی بــه مدت 10 روز میــزان ترافیک پیام رســان بومی ماننــد «گپ» نه تنها ســه برابر بلکه 30 برابر شــد بهطــوری کــه میــزان ترافیک مصرفی مــا از 2 گیگابیت بر ثانیه به 40 گیگا بیت بر ثانیه رسید این درحالی بود که مــا از نظر ســخت افزاری آمــاده این افزایــش 30 برابــری ترافیــک مصرفــی نبودیم.» مهــدی انجیدنــی مدیرعامــل پیــام رســان بومــی «گــپ» بــا بیــان مطلــب فــوق بــه «ایــران» گفــت: معمــوالً اگــر پیامرســانهای بومــی هــزار کاربر فعال داشــته باشــند خــود را بــرای داشــتن کاربران دو تا ســه برابری آماده میکنند و بههمان مقدار هم ســخت افزار آماده نگــه میدارند تا بــه کاربــران در صورت وقــوع فیلتــر برخــی از پیــام رســانهای خارجــی خدمــات ارائــه دهنــد ولــی بــا

وجــود ایــن افزایــش بســیار کاربــران در زمان قطعی اینترنت جهانی، همکاران فنــی ما در پیام رســانهای بومی تالش کردند ظرفیــت پیام رســانهای خود را افزایش دهند. انجیدنــی بــا اشــاره بــه اینکه بیشــترین مشــکلی کــه بــه خدماترســانی پیامرســانهای بومــی ضربــه زد، ارتباطــات مخاطبــان در داخــل کشــور بود، افزود: مشکل ارتباطات و دسترسی کاربــران بــا اختــالل باالیــی مواجه شــد بهطــوری کــه کاربــران امکان دسترســی بــه ســایتهایی کــه در داخــل کشــور هــم میزبانی شــده بــود، نداشــتند، چه برســد بــه پیام رســانهای بومــی. دلیل ایــن اختالل هم ایــن بود کــه در ابتدای قطعــی اینترنــت جهانی، شــرکتهای ارائه دهنده اینترنت مســیریابی درستی نداشــتند. از آنجایی که مســیریابی آنها بیشــتر روی درگاه بینالمللــی انجــام میشــود بــه همیــن دلیــل باعــث شــد تــا بــا قطعــی درگاه اینترنــت جهانــی قطــع و مشــتریان بــا اختــالل ارتباطــی مواجه شــدند و امکان دسترسی به پیام رسانهای بومی نیز فراهم نبود. مدیرعامــل پیام رســان برگزیــده بومی کشــور در ادامــه دربــاره تــابآوری ایــن پیام رســان نیز گفت: آماری که از میزان مصرف ترافیک پیام رسان گپ بهدست آوردیم، نشــان میدهد که رکورد خوبی را در ایــن زمینــه در دنیــا زدیــم، چرا که نــه تنها در بعضــی لحظههــا بهصورت میانگین 27 برابر و از نظر تابآوری نیز 30 برابر رشد کردیم. وی افــزود: ایــن نشــان میدهــد اگــر پیامرسانهای بومی بخواهند میتوانند رشــد کننــد و بــا ارتقــای ظرفیــت خــود بــه تقاضــای بــاالی کاربــران نیز پاســخ دهنــد، چــرا کــه وقتی پیــام رســانهای بومــی میتواننــد در عــرض چنــد روز ظرفیتهای خود را از نظر سختافزاری و نرم افزاری ارتقا دهند قطعاً در عرض

یک یا دو ماه میتوانند نیازهای کاربران را برآورده کنند. مدیرعامــل پیــام رســان «گــپ» در پاســخ به این ســؤال کــه حاکمیت برای ارتقــای پیام رســانهای بومــی باید چه اقدامهایــی انجام دهد گفت: حاکمیت باید دسترسی به ارائه خدمات از طریق این پیام رسانها را فراهم کند تا عاملی تشــویقی برای اســتفاده از آنهــا از طرف کاربــران داخلــی باشــد. بهعنــوان مثال سازمان تأمین اجتماعی میتواند امکان تمدیــد دفترچه بیمــه تأمین اجتماعی را از طریــق پیــام رســانهای بومی برای کاربــران ایجــاد کند. از ســوی دیگــر باید سرعت دسترســی به پروژههای داخلی را از پروژههــای خارجی بیشــتر کند تا در نهایت پیامرسانهای بومی رشد کنند. ■ ضعف در الیههای ابری و محتوایی «میتــوان گفت پیــام رســانهای بومی نســبت به دو ســال گذشته رشــد خوبی کردهانــد و در مجمــوع بــا توجــه بــه اختاللهایی که در زمینه دسترسیهای ارتباطــی در چند روز اول قطعی 10 روزه اینترنت جهانی وجود داشت، توانستند خدماترسانی کنند.»

ســهیل تقــوی کارشــناس فنــاوری اطالعات با بیان مطلب فوق به «ایران» گفت: الیههای زیرســاختی و ارتباطی تا حــدودی مشــکل داشــت که به مــرور از ســوی اپراتورهــا حل شــد ولــی الیههای نــرم افــزاری باالتــر ماننــد خدمــات، فضاهای ابری و شــبکه محتوایی کشــور بــا مشــکالت عدیــدهای مواجه بــود و از اینرو به نظر میرســد از این بعد از دنیا عقب هســتیم و بایــد هرچــه زودتر این عقبماندگیها را جبران کنیم. وی افــزود: اگــر الیههای خدمــات که به پیــام رســانهای بومی ارتباط مســتقیم دارنــد بخوبــی در کشــور فراهــم شــده بــود پیام رســانهای بومی با مشــکالت کمتری مواجه میشــدند و میتوانستند با افزایش ترافیک مصرفی به کاربران با حجم باالیی خدمات ارائه دهند. ایــن کارشــناس فنــاوری اطالعــات در ادامــه گفت: تــا آنجایی که بــا چند پیام رســان بومــی ارتباط دارم و با مشــکالت آنهــا از نزدیــک آشــنا شــدم بایــد گفت کــه آنهــا در چنــد بخــش بــا مشــکل مواجه شــدند که یکــی مربوط به بخش زیرســاخت نرمافــزاری در زمینه متن و

صوت و تصویر بــود. وی در ادامه افزود: از آنجایــی که بخش صوتــی و تصویری دارای پیچیدگیهــای دانشــی خاصــی اســت ولی پیام رســانهای بومی سعی کردنــد دانش خــود را در این زمینه ارتقا دهنــد امــا بــاز نتوانســتند در این بخش بخوبی خدماترسانی کنند. این کارشــناس حوزه فاوا در ادامه گفت: مشکل دیگر در بخش سختافزاری بود چون آنهــا اعتبــار الزم را بــرای افزایش و ارتقــای ســختافزاری خــود نداشــتند از ســوی دیگر چون فضــای ابری خوبی در کشــور وجــود نــدارد بنابرایــن بایــد حاکمیت از شرکتهای دانش بنیان در این حوزه حمایــت کند تا فضای ابری و شــبکه محتوایی ارتقا یابــد اگر این حوزه بهبود یابد دیگر شــاهد ضعف عملکرد در ارســال و دریافــت عکسهــا، فایلها ...و در پیامرســانهای بومــی مواجــه نخواهیم شد. ■ مشکالت نرم افزاری مرتضی برجی کارشناس حوزه فضای مجــازی نیــز بــا بیــان اینکــه آمادگــی قبلی بــرای قطعی اینترنت در ســطح وسیع وجود نداشــت به «ایران» گفت:

پیامرســانهای داخلــی در ایــن 10 روز بــا حجــم زیــادی از ترافیــک کاربــران مواجــه شــدند بــه طــوری که بســیاری از کاربــران که تاکنــون از نــرم افزارهای داخلی اســتفاده نکــرده بودنــد در این مدت پیامرســانهای بومــی را نصب و آزمایش کردند. این فعال حوزه پیام رســانهای بومی بــا اشــاره به اینکــه بهعنوان فــردی که تقریباً تمام این پیام رســانهای بومی را نصــب کــرده و نقاط ضعــف آنها را بررسی کردم، افزود: هرچند تمام این اپهــا از نظــر ظاهــر و تجربــه کاربری به بلــوغ نســبتاً خوبی رســیدهاند ولی از نظــر فنــی و کارکردهــای ذاتی هنوز بــا مشــکالتی روبــهرو هســتند کــه این مشــکالت با افزایــش ناگهانی کاربران خــود را بیشــتر نشــان میدهــد. بــه عبارتی شــاید در شــرایط عــادی کاربر بــا ایــن مشــکالت و اختــالالت روبهرو نشــود و تجربه خوبی از کار با این پیام رســانهای بومی داشــته باشــد اما در شرایطی که ترافیک کاربری باال است، قطعاً نرم افزارهای بومی با مشکالت منابع و نــرم افزاری روبهرو میشــوند که باید برای این وضعیت چارهجویی شود. برجی در ادامه گفت: برخی از اشکاالتی کــه در خدماترســانی بــه کاربــران بــه وجود آمد ناشــی از ضعف نــرم افزاری پیام رسانهای بومی در بخش عکس و ویدئو بود این بدین معنا اســت که باید برای عقبه فنی آنهــا بهصورت جدیتر فکــر کنیم و شــرایط اضطــرار مانند این دوره را در نظر بگیریم. وی بــا بیان اینکه این بازه زمانی قطعی اینترنــت جهانــی آزمــون خوبــی بــرای نــرم افزارهــای بومــی بود، گفــت: چون این اقدام باعث شــد که این نرمافزارها بهصورت جدی آزمایش شوند و بتوانند بــرای نقشــه راه فنــی خــود برنامهریزی بهتری انجام دهند.