برنامههای «زنده اینترنتی»در شبکه های اجتماعی افزایش یافت
با شیوع کرونا و خانه نشینی مردم
ایــن روزها شــاهد افزایش برنامههای زنده اینترنتــی (الیو) در پلتفرمهــای داخلــی و خارجــی و پخــش برنامههــای زنده در حوزههــای مختلف سیاســی، اقتصــادی، فرهنگی، ورزشــی و حتی مذهبی هســتیم. با اســتفاده از پلتفرمهــای پخش زنده نمایندگان مجلس با مردم سخن میگویند. برخی مسئولین گــزارش کار ارائــه میدهنــد و ... در کل محلــی شــدهاند بــرای اجرای برنامههای مختلف از قشرهای مختلف جامعه. اما به راســتی چرا استفاده از این ابزار افزایش چشمگیری نسبت به گذشته نه چندان دور پیدا کرده است؟ چه عواملی در افزایش این اتفاق نقش داشــته اســت؟ کارشناســان حوزه فــاوا به این سؤاالت «ایران» پاسخ میدهند. ■ توسعهزیرساختوپخشزنده
«شــیوع کرونا موجب شــد تماسهای تصویری و استفاده از ابــزار پخش زنــده (الیو) در شــبکههای اجتماعــی داخلی و خارجــی و پلتفرمهای حوزه ویدئوکنفرانس افزایش یابد، چرا که مردم و مسئولین برای برقراری ارتباط زنده نیاز به ابزارهای مجازی داشتند تا جایگزین برقراری ارتباطات حضوری شود.»
ســجاد بنابــی، عضــو هیــأت مدیــره شــرکت ارتباطــات زیرســاخت بــا بیان مطلب فــوق به «ایــران» گفت: عــالوه بر افزایش برنامههای الیو در شبکههای خارجی مانند اینستاگرام مــا شــاهد برگزاری الیو در شــبکهها و پلتفرمهــای داخلی هم بودیــم، طبــق اعالم «آپــارات» در شــب نوزدهم مــاه مبارک رمضــان ۰۰۳ مجلس احیا بر این بســتر و با بیــش از ۰۲۱ هزار شرکت کننده مجازی به صورت زنده پخش شد. حتی نرمافزار هیأت آنالین بیش از 5۲ مراسم فقط در شب ۱۲ ماه رمضان بــا بیــش از ۰۷۱ هزار بازدید برگزار شــد. به عبارتــی دو پلتفرم معنوی بــرای ماه مبارک رمضان راهاندازی شــد که در این دو پلتفــرم )Mahafel.live( )Heyatonline.ir(و بیــش از ۰۰۵ هیــأت مذهبی فعال شــده و بیــش از ۳ میلیــون بازدیدکننده داشته است.
عضــو هیأت مدیره شــرکت ارتباطــات زیرســاخت با بیان اینکه اگر زیرســاختها و شــبکه ارتباطی کشــور توسعه نیافته بــود به طور قطع این پلتفرمها امکان ارائه اجرای برنامه زنده را نداشــتند، گفت: وزارت ارتباطات سعی کرد که الیه ارتباطی شبکه را افزایش دهد و به همین خاطر این شبکه را ۴ برابر ارتقا داد. بنابراین اکنون مشکل پهنای باند و محدودیت ارتباطی و کمبود ظرفیت در شبکههای داخلی و بینالمللی وجود ندارد.
بنابــی افــزود: حتــی شــبکه ارتباطــی نــه تنهــا در بخــش اپراتورهــای تلفــن همــراه تا حد ممکــن افزایــش یافت بلکه در بخــش اینترنــت خانگــی هــم شــاهد افزایــش ســرعت «ایدیاسال» بودیــم و هــم بخــش «وی دی اس ال» نیــز راهاندازی شــد و در همین راســتا پلتفرمهــای پخش زنده هم توانستند برای مخاطبان خود برنامه اجرا کنند. ■ شیوعکروناعاملافزایشالیو
«اســتفاده از برنامه زنده در شبکههای اجتماعی داخلی و خارجی و پلتفرمها مانند آپارات، پیام رســان گپ، اینستاگرام ...و بدون فراهم شــدن زیرســاخت و اینترنت ممکن نمیشد و اگــر این ظرفیت کاملتر شــود، برگزاری الیــو در پلتفرمهای داخلی پررنگتر میشود.»
مهدی انجیدنی، مدیرعامل پیامرسان گپ با بیان مطلب فــوق به «ایران» گفت: البتــه برگزاری برنامههای الیو، پیش از ایــن کم و بیش وجود داشــت اما شــیوع بیمــاری کرونا و خانه مانــدن مردم اســتفاده از این ابــزار را برای برگــزاری، آموزش، جلســات و ســخنرانی ...و افزایــش داد. این افزایــش برگزاری برنامههــای الیــو فقط منحصر به شــبکههای خارجــی نبود و ما خود در پیامرســان گپ با افزایش پخــش الیو در حوزههای آموزشی، فرهنگی، سیاسی، ورزشی ...و مواجه بودیم به طوری کــه در برخی شــبها ۰۰۱ الیــو همزمان برگزار میشــود و تنها مختص به رجال سیاسی نبوده و شامل آموزش ...و میشد تا با مخاطبان خود ارتباط برقرار کنند.
انجیدنــی افــزود: فرهنگ اســتفاده از ابــزار پخش الیو در آینده بیشــتر هم رشــد خواهد کرد ولی نکته مهم این اســت که بهتر اســت کاربرانی مانند دانشآموزان را به سمت پیام رســانهای داخلــی هدایــت کــرد تــا در معــرض محتواهای نامناســب شــبکههای خارجــی قــرار نگیرند. کســانی هم که برای قشــر کودک و نوجــوان در پلتفرمهــای خارجی برنامه الیو اجــرا میکنند، باید بازنگری کنند چون کشــاندن بچهها به این فضا باعث میشــود در معرض محتواهای نامناسب دیگر هم قرار بگیرند.
قاســم مجدی، کارشــناس اینترنت نیز اعتقاد دارد فراهم شدن زیرساختهای اینترنتی و گسترش شبکههای اجتماعی داخلــی و خارجــی گرایــش به ســمت اســتفاده از ابــزار الیو را افزایش داده است.
مجدی به «ایران» گفت: خانهنشینی مردم در دوران شیوع کرونا و وجود بستر اینترنت و زیرساختی که پیش از این فراهم شده عاملی شد تا مردم برای برقراری ارتباط با مخاطبان خود در حوزههای مختلف از خانوادگی تا سیاسی، مذهبی، ورزشی ...و از ابزار نوین شــبکههای اجتماعی مانند پخش زنده بیشتر از قبل استفاده کنند.
وی افزود: کاربران با استفاده از این فضا برای بیان نظرات خــود نیازی به کســب اجازه و تأیید از نهادهــا ندارند، بنابراین حرف خود را بدون سانســور بیــان میکنند به همین دلیل نیز استفاده از این ابزار با استقبال زیادی مواجه شده است.
ایــن کارشــناس اینترنــت معتقــد اســت از آنجایــی کــه رسانههای سنتی نیز چندان جوابگوی نیازهای مخاطبان خود نیستند بنابراین با زیرساخت اینترنتی که در کشور ایجاد شده، نیازهــای خــود را در شــبکههای اجتماعی و برنامههــای زنده دنبال میکنند به همین دلیل جامعه آماری استفاده کنندگان از برنامههــای الیــو در حــال افزایش اســت بنابرایــن هرچقدر زیرساختهای اینترنتی کشور بهبود یابد و سرعت آن افزایش یابد، استفاده از ابزارهای نوین اینچنینی در پلتفرمهای داخلی و خارجی نیز افزایش مییابد. ■ تشویقبرایاستفادهازپلتفرمهایداخلی
مجیــد حصارکی، کارشــناس حــوزه فنــاوری اطالعات هم اعتقاد دارد که کرونا عاملی شد تا استفاده از ابزار الیو همهگیرتر شــود و ایــن ابزار جای خود را به جلســات حضوری آموزشــی، اداری، ســخنرانی ...و بدهــد و اگــر کرونــا شــیوع نیافتــه بــود و خانهنشینی مردم رخ نمیداد جهش انفجاری در استفاده از این ابزارها را در پلتفرمهای داخلی و خارجی شاهد نبودیم.
حصارکی نیز به بحث زیرساخت اینترنتی کشور اشاره کرد و بــه «ایــران» گفت: اگر زیرســاختها ارتقا و توســعه نیافته و ظرفیت کامل نمیشــد به طور قطع بســتر اســتفاده از پخش زنده در پلتفرمها تا این حد ممکن نبود. ظرفیت ایجاد شــده در اینترنــت کشــور موجــب شــد تا حتــی پلتفرمهــای داخلی بتواننــد در ایــن زمینه بــه کاربران خــود خدمات پخــش زنده در حوزههــای آموزشــی، مذهبــی، برگــزاری جلســات آنالین، سخنرانی ...و خدمات ارائه دهند.
وی افــزود: پلتفرمهــا و شــبکههای اجتماعــی دارای ابــزار الیــو و تماس تصویری هســتند و خود عامل خوبــی برای ارائه آموزش آنالین، برگزاری جلسات با کاربران و مخاطبان خاص است و از این بستر معلمان و اساتید میتوانند برای برگزاری کالسهای آموزشــی خــود بهره ببرنــد بنابراین باید از یکســو ظرفیــت اینترنت تکمیل تر شــود کــه قطعاً در آینده شــرایط برای این گونه ارتباطات راحت تر و با قطعی کمتر و ســرعت بیشــتر مهیا خواهد شــد و از ســوی دیگر باید بســتر ملی برای اســتفاده از ابزار الیو نیز فراهم شود و استفاده از برنامه الیو در حوزههای مختلف سخنرانی سیاســی، مذهبی ...و بخصوص در پلتفرمهای داخلی افزایش یابد.
ایــن کارشــناس حــوزه فنــاوری معتقد اســت که بــا تبلیغ و جلــب اعتمــاد کاربــر میتــوان آنها را به ســمت اســتفاده از پلتفرمهای داخلی ســوق داد تاکمتر بــه پلتفرمهای خارجی رغبــت نشــان دهند به عنوان مثــال ما در حوزههــای برگزاری جلسات کاری نمونههای داخلی خوبی مانند ایسمینار، ایوند ...و داریــم کــه میتــوان از ایــن پلتفرمهــا به جــای خارجیها استفاده کرد.
عباس منصورنژاد، پژوهشگر رسانههای مجازی نیز اعتقاد دارد دو عامل مهم موجب شــد که مردم به ســمت اســتفاده از ابزارهــای پخش زنده رغبت نشــان دهند. یکی بســتر خوب اینترنت و دیگر شیوع بیماری کرونا و خانهنشینی.
منصور نژاد به «ایران» گفت: از یک ســو بستر زیرساختی کشــور و اینترنت توســعه یافته اســت و این دلیل مهمی شــد تــا مردم بــه ســمت اســتفاده از ابزارهــای الیو در شــبکههای اجتماعــی داخلی و خارجی کشــیده شــوند، چــرا که ظرفیت باال و مناسب اینترنت مؤلفهای مهم برای استفاده از این ابزار نوین است و بدون داشتن اینترنت پایدار کاربران از هر قشری نمیتواننــد برنامههــای مــورد نظــر خــود را بــرای مخاطبان خــاص خــود اجرا کنند. از ســوی دیگر شــیوع بیمــاری کرونا و خانه نشــینی مردم دلیلی شــد تا مردم به ســمت استفاده از رسانههای مجازی گرایش بیشتری پیدا کنند و با موج جدیدی روبه رو شویم.
وی با بیان اینکه شیوع کرونا موجب شد حتی آنهایی هم که به اســتفاده از ایــن فضا به دالیل مختلفی تعصب نشــان میدادنــد و اســتفاده نمی کردند ناگزیر به اســتفاده از فضای مجازی شــوند، افزود: بنابراین کرونا بهانه و نقطه عطفی بود که ظرفیتهای فضای مجازی بیشتر و جدیتر شناخته شود و یکی از این ظرفیتها نیز برنامههای الیو بود.
این پژوهشــگر رســانههای مجازی اعتقــاد دارد که ذائقه مــردم نیــز تغییر کــرده و آنها نیــاز دارند که بی پــرده و حتی بدون سانســور، صریح و شــفاف مطالب حوزههای مختلف سیاســی، علمــی، فرهنگــی ...و را دریافــت کننــد بنابراین به دنبــال برنامههــای مورد عالقــه خــود در پلتفرمهای پخش زنده میروند و این خود نیز بر جذابیت استفاده از برنامههای الیو افزوده است.
وی بــا بیــان اینکــه دنیــا بــه ایــن جمعبنــدی رســیده که با بهرهگیــری از ایــن فضا میتوان به توســعه فکــری و فرهنگی کمــک کــرد، افــزود: البتــه بایــد گفــت کــه متأســفانه برخی از برنامههای زنده اینترنتی مناسب خانوادهها و هویت کشور ما نیست بنابراین متولیان امر باید با محتواسازی کیفی و صحیح بــه فرهنگســازی بیشــتر رســانهای اقــدام کنند تــا مصونیت فرهنگی نیز ایجاد شود.