کلر فونتــن را فراموشکنیــد

کلر فونتن؛ تکهکالم مجید جاللی اســت. تردید ندارم در فدراســیون فوتبال، از رییس تا پایین، هیچکس این نام را نش کمی به خودشان زحمت بدهند.

قبل از توضیح دربــاره کلر فونتن، این موضوع را روشــن کنیم که پروســه انتخاب مربی تیمملی در ایران چگونه است. برای انتخاب مربی چند حالت بیشتر وجود ندارد:

سراغ مربیان بزرگ و کارنامهدار برویم که در دنیا شناخته شدهاند و سابقه روشنی دارند. از مورینیو گرفته تا زیدان و یورگن کلینزمن. (البته مطرح شدن این نامها مزاحی بیش نیست.)

امثال زاکرونی، پیم وربیک، فانمارویک، هیدینک و الی آخر. واضح و آشــکار است که فدراسیون فوتبال با این تلقی غلط که مربیان هلندی بازیکنسازند و در مکتب آژاکس و فاینورد بزرگ شــدهاند، در این مقطع ســراغ هلندیها رفته تا ماکت آژاکس یا فاینورد را در ایران پیاده کنند. فارغ از اینکه تیمملی محل استعدادیابی نیست و این وظیفه اساسا برعهده باشگاههاست، فدراسیون با این رویکرد دنبال مربی میگردد.

سراغ مربیان جوان اروپایی برویم؛ مربیانی که درپی فرصت برای چهره شدن هستند. آنها با انگیزه فراوان احتماال در ایران رشد میکنند و ظرفیتهای خود را بروز میدهند. این تیپ مربیان درپی فرصتی برای خودنمایی میگردند و تمام وقت، پای کارشــان میایســتند. قیمت زیادی هم ندارند. مثل برونو متسو که در سنگال درخشید و به مربی بزرگی تبدیل شد. نمونه دم دست این مربیان، فلیکس سانچز سرمربی تیمملی قطر است که از آکادمی الماسیا آمد و در تیم زیر 23 سال قطر مدتی کار کرد تا سرانجام به تیمملی رسید و با قهرمانی آسیا، خودش را بهعنوان مربی درجه یک و طراز اول مطرح کرد. هروه رنار یا فیلیپ تروسیه در این زمره قرار میگیرند که با تیمهای کوچک، کار بزرگی کردند و در دنیای فوتبال به شهرت رسیدند.

انتخاب مربیانی از شــرق اروپا که با کمترین امکانات حاضر به کار هســتند و نمونه دم دســتی آنها کرانچار یا برانکو ایوانکوویچ است. سرکو کاتانچ ســرمربی تیمملی عراق هم نمونه دیگری از مربیان شرق اروپایی است. اگر شما مسوول انتخاب مربی باشید، سراغ کدام دسته از مربیان میروید؟ در مورد گزینه نخســت همه میدانیم امثال مورینیو به ایران نمیآینــد اما مذاکره با آنها هزینهای ندارد؛ نهایتش میگویند نه. فدراســیون هم برای فرار از فشــار افکار عمومی به مردم اعالم میکند که برای جانشینی کیروش سراغ مربیان بزرگتر رفتیم ولی جواب منفی بود!

دســته دوم را مربیانی تشکیل میدهند که نام و آوازهای دارند و پول نسبتا خوبی از ما طلب میکنند. اگر نتیجه بگیرند که فبها، اگر هم بازنده شوند، پاسخ فدراسیون از حاال مشخص است: «مربی بزرگ آوردیم و مقصر ناکامی نیســتیم!» انتخاب از این دســته تنها برای فرار از ناکامی احتمالی و قانع کردن افکار عمومی اســت. همه میدانیم که در صورت شکســت تیم ملی، نام کیروش به میان میآید و هواداران فوتبال مدعی میشــوند که ایــن مربی را فراری دادند. پس انتخاب از این دسته معقول و سیاستمدارانه است.

احتماال انتخاب شــما گزینه ســه اســت؛ مربی جوان اما آیندهدار که در ایران چهره شود. انتخابی که از همه جهت برای فوتبال ایران برد اســت. پول کم و موفقیت بزرگ اما انتخاب از این دسته نیازمند شناخت و درک درست از فوتبال است. آیا در میان تصمیمگیران اصلی فدراسیون کسی را میشناسید که آنقدر خبره و کاربلد باشــد که روی گزینهای جوان دست بگذارد که در آینده موفق میشــود؟ آیا در فوتبال ایران کسی هست که قدرت چنین ریسکی را به جان بخرد و پای تمام انتقادات بایستد و صبر کند تا این نهال به درختی تنومند تبدیل شود؟ با مدیران فعلی فوتبال ایران انتظار تشخیص امثال فلیکس سانچز بیهوده است. در شرایطی که انتخاب مربی از این دسته برای همه ما مطلوب است اما با وضعیت فعلی هرگز این رویا محقق نمیشود.

گزینه نهایی، انتخاب مربی از شــرق اروپاســت؛ یکی مثل برانکو که در مشتمان است را بهعنوان ســرمربی تیمملی انتخــاب میکنیم و هم به افکار عمومی جــواب میدهیم که مربی خوبی آوردهایم و هم مربی بیادعایی داریم که بدون غرولندهای کیروش با حداقل امکانات کار میکند و یحتمل نتایج بدی هم کسب نخواهد کرد.

حاال برســیم به «کلر فونتن» که نیاز به این مقدمه طوالنی داشــت؛ کلر فونتن نام آکادمی فوتبال فرانســه است که در زمینه پرورش بازیکن، مربی، داور ...و فعالیت میکند. مربیان بزرگی مثل برونو متســو، فلیپ تروســیه، روژه لومر، ژرارد هولیه و گل سرســبد آنها امه ژاکه، همگی از این آکادمی بیرون آمدهاند. نکته اما اینجاســت که مثال ســنگال کــه دنبال مربی جوان برای تیمملی کشورش بود، با فدراسیون فوتبال فرانسه مکاتبه کرد تا آنها براساس درخواست سنگال، فهرستی از مربیان جوان که در «کلر فونتن» پرورش یافته و آماده کار بودند را در اختیار سنگال قرار دهد. سنگال بر اساس برنامهاش از میان فهرست پیشنهادی برونو متسو را انتخاب کرد که به نتایج بزرگی رسید. فدراسیون فوتبال ایران هم میتواند از فرانسه فهرست مربیان جوان و آماده کار را بگیرد و متناسب با برنامه و رویکردی که برای آینده ترسیم کرده، با مربی مورد نظرش وارد مذاکره شود اما دو نکته: در فدراسیون ایران برنامه و رویکردی میبینیم؟ در فدراسیون فوتبال قدرت تشخیصی هست که بر اساس برنامه، از میان مربیان جوان روی گزینهای دست بگذارد که آینده درخشانی دارد؟

پس نه به کلر فونتن فکر کنیم و نه الماســیا و امثالهم؛ یک مربی نام و نشــاندار استخدام کنیم که پس فردا مقابل افکار عمومی درمانده و ســرافکنده نباشیم که مسوولیت خود را درست انجام ندادیم!