چرا حق باشگاهها به حقشان نمیرسند؟

پویا جاویدان- اختــالف بین متن قانون و آنچه در عمل روی میدهد، یک اختالف دیرپا و کلیشــهای است که از دیرباز تا به امروز ادامه داشته. نهادهای همافزا و صنفی، ناظر، مجری، ضابط قانونی و مراجع رســیدگی به تخلفات بهوجود میآیند تا ضامن اجرای قانونی باشــند که میثاق عمومی اســت و مر قانون اجرا شود اما اگر تمامی نهادهای صنفی، اجرایی و نظارتی زیر پرچم یک نهاد جمع شــوند، چه روی خواهد داد؟ این اتفاقی است که اکنون در فوتبال شاهد هســتیم؛ جمع شدن تمامی نهادها زیر پرچم فدراسیونی که اساسنامهاش لبالب از ایراد است و به همین دلیل به تایید فیفا نرسیده. هر چقدر فاصله بین قانون و آنچه در عمل روی میدهد بیشــتر باشد، احتمال ناکارآمدی، بروز تخلف و فساد بیشتر خواهد بود. فدراســیون فوتبال برگزاری مسابقات لیگ در سطوح مختلف را به یک نهاد زیردستی به نام ســازمان لیگ واگذار کرده. در پی این واگذاری حق باشگاهها در بهرهبرداری از منافع مالی و صنفی پایمال میشود. در یک سیســتم استاندارد برگزاری سطوح مختلف لیگ فوتبال برعهده اتحادیه باشــگاهها است که یک نهاد صنفی است. به این ترتیب این باشــگاهها هستند که از حق پخش تلویزیونی، حضور سرمایهگذاران بخش خصوصی، سرمایه اسپانسرها، منافع ناشی از بلیتفروشی و در نهایت تقویم مسابقات بهرهمند میشوند؛ نه هیات فوتبال استان و سازمان لیگ و در نهایت فدراسیون فوتبال که خود متولی فوتبال و زیرمجموعه دولت هستند و البته ردیف بودجه مصوب و همیشگی دارند. در ایران «اتحادیه مدیران باشــگاههای فوتبال» یکی از اعضای فدراسیون فوتبال است که در ماده 2 اساسنامه تعریف این نهاد چنین ذکر شــده اســت: «اتحادیه فوتبال نهادی است مستقل، عمومی، غیردولتی و غیرانتفاعی متشــکل از مدیران باشگاههای فوتبال دارای شــخصیت حقوقی»؛ در ماده 3 اساسنامه این نهاد که شــامل اهداف میشود هیچ اشــارهای به برگزاری مسابقات لیگ نشده است. در بنــد 4 ماده 9 اساســنامه این نهاد «دفــاع و تامین حقوق باشــگاههای عضو در زمینه معنوی و مــادی بهویژه درآمدهای فوتبال» ذکر شــده اســت اما تاکنون این نهــاد در احقاق حق باشــگاهها در زمینه برگزاری مســابقات، بهرهمنــدی از منافع بلیتفروشــی، درآمد جذب شــده از اسپانســرها (قــرارداد با ایراننوین) و تنظیم تقویم مسابقات لیگ ناتوان بوده است. امــا چرا این نهــاد تا کنون برگزاری مســابقات لیگ را برعهده نگرفته است؟ چرا در بخش درآمدزایی و پیگیری منافع باشگاهها ناتوان اســت؟ یکی از ارکان فوتبال حرفهای، خصوصیســازی باشگاهها و تاســیس یک اتحادیه صنفی اســت تا بتواند پیگیر منافع باشگاهها باشد، دولتی بودن باشگاهها یکی از موانع بزرگ بر سر راه کسب درآمد باشگاههاست. ذکر این نکته ضروری است که اتحادیه مدیران باشگاههای ایران یک نهاد صنفی نیســت، اعضای آن مدیرانی هستند که از طرف دولت در باشــگاهها منصوب میشــوند و ذاتا اهل تعامل با دیگر نهادهای دولتی و دیگر اعضای مورد حمایت دولت در فدراسیون هستند و منافع کالن باشگاهها را پیگیری نمیکنند. نکته جالب دیگــر درباره این اتحادیه حضور افرادی اســت که مدیرعامل هیچ باشگاهی نیستند. افرادی مثل مهدی محمدنبی، عزیــزا... محمدی و علــی آقامحمدی که سالهاســت در هیچ باشــگاهی مدیریت نمیکنند اما همچنان از اعضای این اتحادیه به حساب میآیند. نکته جالب دیگر اساسنامه این است که اتحادیه مدیران باشگاه عضو فدراسیون فوتبال است و اعضای آن میبایست به اساسنامه فدراســیون فوتبال تمکین کنند. همان اساسنامهای که سازمان لیگ را مســوول برگزاری مسابقات کرده، همان اساسنامهای که اعضای هیات رییسه به نمایندگی از آنها قرارداد بلیتفروشی را واگذار کرده و پیشتر قــرارداد تبلیغات محیطی با ایراننوین را بسته است، همان اساسنامهای که بر اساس آن رییس فدراسیون عاجز از دریافت حق پخش تلویزیونی باشــگاهها از صدا و سیما اســت، همان اساســنامهای که به دالیل فراوان بــه تایید فیفا نرسیده است.