با پول خرد هواداران میشود سرخابیها را اداره کرد

اکبــر غمخــوار، مدیرعامــل ســابق پرســپولیس، کسی اســت که چندی پیش از ســوی مهدی ســلطانیفر، وزیر ورزش و جوانان برای مشورت در زمینه روند واگذاری دو باشــگاه پرسپولیس و استقالل، به وزارت ورزش رفته بود و جلســهای در همین راستا با وزیر داشت. او که از سالها پیش با مزایده این دو باشگاه به شدت مخالف بود و بارها در مصاحبههایش به این موضوع اشاره کرد، در این جلســه هم ورود دو باشگاه به فرابورس و عرضه ســهام آنها را تنها راهحل مشــکل سرخابیها دانسته است. او به واگذاری با این روش امیدوار است و معتقد است که استقالل و پرسپولیس میتوانند هزینههای خود را با پــول خرد هوادارانشــان تأمیــن کنند. به شرطی که اشتباهات در روند خصوصیسازی به کاهش ارزش برند آنها نینجامد.

اکبر غمخوار یکــی از مدیران اقتصادی فوتبالی است که در زمان مدیریت او باشگاه پرســپولیس از نظر اقتصادی اوضاع خوبی را تجربه کرده است. غمخوار بارها پیشنهادهای مفصل خــود را درباره واگذاری دو باشــگاه اســتقالل و پرســپولیس مطرح کرده بود و حاال یکی از مشــاورین این پروژه به حساب میآیــد که به طور کلی بــا واگذاری به یک شرکت یا فرد مخالف است. اکبر غمخوار در همین رابطه میگوید: «من از مدتها پیش گفتهام که واگذاری اســتقالل و پرسپولیس به یک شرکت یا فرد اصال درست نیست. دو باشگاه باید به فرابورس بروند و سهامشان به صاحبان اصلیشان برسد.»

او پیشکســوتان، مدیران باشــگاهها و هواداران را صاحبان اصلی سرخابیها میداند و از این تعبیر برای معرفیشــان اســتفاده میکند: «دو باشــگاه استقالل و پرسپولیس باید به کســانی برسد که در ســاختن این دو باشــگاه و بزرگ کردنش نقش داشتهاند. پیشکســوتان، مدیران و هواداران اصلیترین صاحبان باشــگاههای استقالل و پرسپولیس هستند.» از سهام غیرقابل فروش

غافل نشوید بحث واگــذاری و خصوصیســازی ســرخابیها، در آخریــن مرحلــه از تصمیمگیــری بــه اینجــا رســیده که نماینــدگان مجلــس، وزارت ورزش را مکلف کردهانــد تا با همکاری ســازمان خصوصیســازی و سازمان بورس و اوراق بهــادار تا پایــان شــهریور 89، مقدمات پذیرش در بازار پایــه فرابورس را فراهم کنند. در نهایت پنجاه و یک درصد سهام آنها به صــورت بلوکی و باقی ســهام به صورت خرد عرضه میشود.

با این حال اما تعدادی از نمایندگان با عرضــه 51 درصد به صــورت بلوکی و به یک نفر یا یک شــرکت مخالف بودند. غمخوار هم البته تا حدودی با این درصدها مخالف است و درباره نحوه عرضه سهامها میگوید: «بخشــی از سهام باشگاه باید به شکل سهامی عام در اختیار هواداران قرار بگیــرد و تعدادی هم به صورت بلوکهای کوچک و غیرقابل فروش باشد و در اختیار پیشکسوتان و کسانی قرار بگیرد که برای این باشــگاهها زحمت کشیدهاند اما اینکه بخش عمدهای از سهام در اختیار یک فرد یا شرکت قرار بگیرد، کار درستی نیست و نباید باشگاههای پرسپولیس و استقالل در تملک یک فرد قرار بگیرد.» بخشی از سهام در دست

وزارت بماند آیا درست است که دو باشگاه استقالل و پرســپولیس در نخستین مرحله واگذاری، بــه طور کامل از زیر نظر دولت خارج شــده و مردمی شــوند؟ آیــا وزارت راضی به این اتفاق میشود؟ غمخوار معتقد است: «وزارت تمایل صددرصد به خصوصیسازی دو باشگاه استقالل و پرسپولیس ندارد.»

او میگوید: «این موضوع مربوط به یک دولت خاص نمیشــود و این تمایل به حفظ پرســپولیس و اســتقالل در همه وزارتها وجود دارد.»

مدیرعامل پیشــین پرسپولیس البته از پیشنهادی که در همین راستا به وزیر ورزش داده هم میگوید: «البته این تمایل نداشتن دالیل متعددی دارد. مثل اینکه ممکن است این دو باشــگاه در اختیار افرادی قرار بگیرد که صالحیت الزم برای اداره آنها را نداشــته باشند. به همین خاطر در جلسهای که با آقای سلطانیفر داشتم این پیشنهاد را ارائه کردم که حداقل در ســالهای اولیه واگذاری، 20 تا 30 درصد از سهام دو باشگاه را در اختیار خود نگه دارد تا بتواند در تصمیمگیریهای اولیــه تأثیرگذار باشــد. اینگونه از خطاهای احتمالــی در ابتدای راه خصوصیســازی تا حدودی جلوگیری میشود.» سهام به پیشکسوتان داده شود اما اداره باشگاهها نه! یکــی از اصلیتریــن نکاتــی کــه در صحبتهــای اکبر غمخوار دیده میشــود، عرضه بخشــی از ســهام به پیشکسوتان به صورت بلوکهــای غیرقابل فروش اســت. بخش قابل توجهی از ســهام. این موضوع اما وقتی چند ماه پیش بعد از تشــکیل شرکت پیشکســوتان پرســپولیس و اعالم تمایل به خرید این باشگاه، مطرح شــد با انتقادهای زیادی همراه بود. نقدهایی که اداره باشگاه و تصمیمگیری درباره آن از سوی پیشکسوتان را اقدام اشتباهی میدانست.

غمخوار هــم البته موافق این نیســت کــه پیشکســوتان در باشــگاهداری دخیل شــوند و در این رابطه توضیح میدهد: «ما باید به این نکته توجه داشــته باشیم که اگر پیشکســوتان نبودند پرسپولیس و استقالل، پرسپولیس و استقالل نمیشدند و این برند چنین ارزشــی پیدا نمیکــرد. پس باید در این دو باشگاه سهمی داشته باشند اما قطعاً تصمیمگیریهــای اقتصادی بــه یک گروه اقتصادی سپرده میشود و تصمیمگیریهای فرهنگی به همین منوال به متخصصین خود واگذار خواهد شد. پیشکسوتان هم میتوانند در امور فنی و تخصصی خود تصمیمگیری و اعالم نظر کنند. ضمن اینکه مجمع عمومی صاحبان ســهام، هیأت امنای باشــگاهها را انتخاب میکند و هیأت مدیرهای که انتخاب میشــوند میداننــد که دیگر یــک بودجه ثابــت ندارند و باید بــرای درآمد و هزینهها برنامهریزی درستی داشته باشند.»

بــدون حق پخش هــم میتوان استقالل و پرسپولیس را اداره کرد

معضل درآمدزایی دو باشــگاه استقالل و پرســپولیس بعــد از خصوصیســازی، موضوعی اســت که خیلیها به آن اشــاره میکنند. محرومیت این دو باشــگاه از حق پخــش تلویزیونی، بهعنوان یک درآمد قابل توجه، چیزی اســت که خیلیها اصلیترین مانع بر ســر راه خصوصیســازی میدانند. اکبر غمخوار اما معتقد است که استقالل و پرسپولیس، بدون حق پخش هم میتوانند از پس درآمدزایــی برآیند. او میگوید: «به نظر من این دو باشــگاه میتوانند عالوه بر تأمین هزینههای خود، برای تقویت تیمهای پایه هم سرمایهگذاری کنند. به شرط اینکه از ارزش برند خود در مسیر درستی استفاده کنند. تجاریسازی محصوالت و برند، همان کاری اســت که رئــال مادرید و بارســلونا سالهاســت انجام میدهند و از این طریق درآمدزایی میکنند.»

آیا با روش پیشنهادی غمخوار میتوان اســتقالل و پرســپولیس را اداره کــرد؟ او میگوید: «چــون جمعیت هواداران این دو باشگاه زیاد است، میشود.»

غمخوار توضیــح میدهد: «درآمدزایی باشــگاه چند مرحله دارد. باشگاهها باید به فکــر توجه به تیمهای پایــه و آکادمیهای فوتبــال باشــند و محلــی بــرای صادرات بازیکن شــوند. جایی که میتوان از طریق آن درآمدهــای گزافــی بــه دســت آورد. ضمن اینکه باید از برند باشــگاه اســتفاده و محصوالتی مناســب برای اقشار مختلف جامعه، با قیمتهــای مختلف عرضه کرد. البتــه که روشهای زیادی بــرای بازاریابی و درآمدزایی وجــود دارد اما در مجموع دو باشگاه را با پول خرد هواداران میتوان اداره کرد.» تجربه از بین رفتن باشگاهها بعد از خصوصیسازی بزرگتریــن نگرانــی کــه در پروســه خصوصیســازی دو باشــگاه اســتقالل و پرســپولیس وجود دارد این است که اشتباه در روند واگــذاری، باعث نابودی این دو تیم شــود. همانطور که تجربههــای تلخی چون صبــا، پاس و باشــگاههای دیگر کــه بعد از خصوصیســازی به نابودی کشــیده شدند، هنوز از خاطره فوتبال پاک نشده است. اکبر غمخوار، رییس ســابق هیأت مدیره باشگاه صبا به هیچ عنوان این موضوع را دور از ذهن نمیداند و در همین رابطــه میگوید: «بله، اگر درباره دو باشــگاه استقالل و پرسپولیس درست تصمیمگیری نشود، از بین رفتن این دو باشــگاه را خواهیم دید. اشــتباه در روند خصوصیســازی میتواند برند میلیاردی این دو باشــگاه را به شدت نزول دهد. وقتی تیم به سمت اداره نادرســت برود و نتایج خوبی کسب نکند، خواه ناخواه ارزش برند آن هیچ میشود.»

بحث واگذاری و خصوصیسازی سرخابیها، در آخرین مرحله از تصمیمگیری به اینجا رسیده که نمایندگان مجلس، وزارت ورزش را مکلف کردهاند تا با همکاری سازمان خصوصیسازی و سازمان بورس و اوراق بهادار تا پایان شهریور 89، مقدمات پذیرش در بازار پایه فرابورس را فراهم کنند.