نهیبی به خاطرههای گمشده

نگاهی به نمایش « خنکای ختم خاطره »

نمایش خنكاي ختم خاطره / نویس �نده: حمیدرضا آذرنگ / كارگردان: س �عید توكلى / بازیگران: محمد جهانپا، مرتضى ملتجى، جلال كریمزاده نیرى، نوش �ین ن �وروززاده، مهدى بهشتىنس �ب، سعید معتمدزاده، هامون جبارى و... / اجرا: تا 20 اردیبهشت ماه / نشانى: پارک ملت، مجتمع فرهنگى هنرى امام رضا )ع(، سالن اصلى تئاتر شهر مشهد / ساعت 3019: برای ما، یعنی ما نسل سومیها جنگ همیشه چهرههای مختلفی داش �ته؛ تصور آن روزها و واقعیتهای آن دوران کار س �ختی است، برای همین هم گاه واقعیتهایی که در آن 8 ساله رخ داد را شعار می دانیم و به راحتی از کنار آن میگذریم؛ البته بخشی از ای �ن ن �وع نگاه بر میگردد به آنچه که ب �رای ما از آن دوران تصویر ش �ده اس �ت؛ تصاویری که در قالب فیلمها و کتابها، وظیف �ه انتقال واقعیتهای آن دوران را به ما داش �ت و گاه آن چنان درگیر کلیش �ه و مضامین سطحی شد که بسیاری را پس زد و حتی از خود دور کرد. اما «خنکای ختم خاطره» این طور نیست؛ سعید توکلی کارگردان جوان نمایشی که این روزها در س �الن اصلی تئاتر شهر مش �هد به روی صحنه میرود، خوب میدانس �ته برای این که بخواهد در عرص �ه تئاتر دفاع مقدس حرفی برای گفتن داش �ته باشد باید به سراغ کاردان برود، برای همین هم نمایشنامه یکی از نمایشنامه نویسان توانمند عرصه دفاع مقدس را دستمایه جدیدترین کارش میکند.

«یوس �ف » و نهیبى به باورهاى رنگ باخته/ داستان نمایش، ماجرای ش �هیدی به نام یوس �ف را روایت می کند که پس از 25 س �ال اجازه مییابد که به زمین برگردد و درکنار زندگان زندگی کند. این اتفاق با یک شرط همراه میشود؛ این که در کره خاکی سکوت کند و هیچ حرفی نزند. با زنده شدن یوسف، خانوادههاي زیادي مدعي ميشوند که این شهید زنده شده متعلق به آنان است و نمای �ش، نقبي به زندگي این خانوادهها که هر کدام وارث یک شهید گمنام هستند میزند و با روایتی خلاق و متفاوت مشکلات آن �ان را به نمایش میگذارد. یوس �ف این نمایش، که س �کوت ش �رط ماندنش در زمین است، از بیرون به تماشای افراد متفاوت از اقوام و اقش �ار مختلف مینش �یند و ش �اهد رفتار آنان است؛ خانوادههایی را میبیند که هرکدام چشم به راه یوسفی هستند که مدتهاس �ت مفقود الاثر است و همین رویارویی یوسف داستان با این خانوادهها و نمایش یکی از مفاهیم احساسی یعنی «انتظار » موجب میش �ود که گاه ش �اهد نهیبهایی باشیم که به باورهای رنگ باختهای زده میشود تا دوباره جان بگیرد. حمیدرضا آذرنگ نویس �نده این نمایشنامه به تحلیل روانشناسانه و جامعهشناسانه درباره آدمهای آسیب دیده از جنگ در ابعاد مختلف میپردازد.

بازى تاثیرگذار بازیگران و هدایت خوب كارگردان/ بازی هماهنگ و یک دس �ت بازیگران و البت �ه هدایت کارگردان در این نمایش را نباید فراموش کرد؛ بازی خوب، روان و باورپذیر بازیگران پیشکس �وت و حرفهای در کن �ار جوانان این عرصه، نمایش س �عید توکلی را تا حد زیادی قابل تحسین کرده است. نورپردازی دقیق، استفاده از موسیقی متن تاثیرگذار و البته دکور س �اده اما پر حرف نمایش، «خن �کای ختم خاطره» را خوب و خوبتر جلوه میدهد.

ارتباط با نس �ل سومىها/ نکته بسیار قابل توجه در نمایش خنکای ختم خاطره این اس �ت که این نمایش با دست گذاشتن روی موضوعی حس �اس و به ش �دت عاطفی توانس �ته به مدد بازیهای خوب، ریتم مناس �ب و متن س �نجیده، حتی سالها پس از جنگ تحمیلی با نس �ل س �ومی های انقلاب که به طور ملم �وس جنگ را درک نکردهاند، ارتباط مطلوبی برقرار کند و در صحنههایی به شدت تأثر آنها را برانگیزد.