5 راه برای آموزش تفکر انتقادی به بچه ها
کنجــکاوی کلید پرورش هوش کودک اســت. اگــر میخواهید فرزندی باهوش، بــا ذکاوت و بــا درایــت داشــته باشــید، بایــد کاری کنیــد کــه فکــر کنــد، کنجکاو شــود و در ذهنــش ابعــاد مختلــف یــک موضــوع را بســنجد. برای رســیدن به چنیــن مهارتــی نیــاز نیســت فرزندتــان بــه نوجوانــی برســد. بچههــا از ســنین قبــل از دبســتان آمــاده یادگیــری تفکــر انتقــادی میشــوند؛ شــیوه تفکــری که باعــث میشــود آنهــا هــر چیــزی را چشــم بســته قبــول نکننــد و بــه ســادگی نپذیرنــد. تفکــر انتقــادی را بایــد از ســنین پاییــن به کــودکان آمــوزش دهید تا وقتــی بزرگتــر شــدند در مقابل دوســتان ناســالم، انتخابهای اشــتباه یا حتی مــوج تبلیغــات و مد و رســانه، بتواننــد تصمیم درســت بگیرند و از خودشــان محافظــت کننــد. بــرای پــرورش تفکــر انتقــادی در فرزندتــان ایــن روشها را پیش بگیرید:
-1 داســتانهایی با پایان مبهم تعریف کنید. چنین داســتانهایی در مقایسه بــا آنهایــی کــه نتیجهشــان قابل انتظــار اســت، بچهها را بــه تحلیل بیشــتر وا میدارنــد. مثالً قصــهای برای او تعریــف کنید و بگویید به نظــرت آخرش چه میشــود؟ یــا بگویید: «به نظرت اگه قهرمان داســتان ایــن کار رو نمیکرد چی میشد؟» یا «تو اگه جاش بودی چی کار میکردی؟»
-2 از او ســؤال بپرســید. دربــاره هــر موضوعــی میتوانیــد ســؤاالتی را مطــرح کنیــد. مثــالً: میدونــی چــرا رنــگ دریــا آبیه؟ یــا اینکه: بــه نظرت چــرا بعضیا دزدی میکنــن؟ پاســخهای او را بــه ســؤاالتتان بشــنوید و بعــد، ســعی کنید با راهنماییهای مناسب او را به جواب درستتر برسانید.
-3 به او فرصت تصمیمگیری بدهید و درهنگام تصمیم گیری، اجازه دهید بــه اندازه کافی فکر کند، دالیلش را بگوید و کاری را که درســت میداند عملی کنــد. بــه جــای او تصمیــم نگیریــد فقــط راهنماییهــای الزم را بــه او بدهید و خطرات و هشدارهای الزم را بگویید.
-4 اجــازه دهیــد خیالپــردازی کنــد. از او دربــاره رؤیاهایش بپرســید. بگویید دوســت دارد چــه کارهایــی انجــام دهــد یا از کــدام یــک از کارهایــش رضایت بیشتری دارد و دالیلش را بشنوید. هر چیزی که باعث شود فرزندتان استدالل بیاورد، تفکر انتقادی را در او تقویت میکند.
-5 برای هر چیزی، قاعده و قانون نیاورید. اجازه دهید فرزندتان کار خودش را بکنــد حتــی اگــر با ســلیقه شــما جور نیســت. اگر دامــن قرمزش را بــا جوراب شــلواری ســرخابی پوشــید، نگویید که این دو رنگ را با هم نمیپوشــند. اگر در نقاشــیاش خورشــید را صورتی و دریا را ســبز کشــید، او را ســرزنش نکنیــد. در دنیــای کودک، هیچ بایــد و نبایدی مطرح نکنید مگر وقتی که ممکن اســت بــه او یا دیگران صدمهای وارد شود.