Vizhenameh

تصویربردار­ی در دوران بارداری

- دکتر سمیه ادایی متخصص زنان

در دوران بـــــــــ­ـارداری تصویربردار­ی تشخیصی گاهــی الزم اســت. ایمنی ســونوگراف­ی تشــخیصی در دوران بارداری بخوبی تعریف شده است. با این حــال، انواع دیگــر ارزیابــی تصویربــرد­اری نیز ممکن اســت مورد نیاز باشــد. اگرچه ایمنــی پرتو در معرض تابش در دوران بارداری یک نگرانی مشــترک اســت، تشــخیص ناموفــق یــا تأخیرتشــخ­یص ممکن اســت بــرای زن و بــارداری او بیشــتر از هر گونــه خطر مرتبط بــا پرتــو یونیــزه باشــد. در بســیاری از مــوارد، ارزیابــی ریســک جنیــن باالتــر از خطر واقعــی اســت. هرگونه بحــث درمورد تأثیرات پرتو به اطاعــات پایه درمورد اصطاحات مربوط به پرتو ومیزان اندازهگیری جذب پرتــو در بــدن دارد. دوز جــذب اشــعه، مقدارانــر­ژی ذخیــره شــده درهر کیلوگرم بافت اســت و بــا »rads« اندازهگیری میشــود.یک راد معــادل یک صدم گری .تــسا)gray( جدولهایی برای بررســی میزان جذب اشــعه در موقعیتهای مختلف، موجود اســت که با مراجعه بــه آنها میتوان میزان خطر را بررســی کرد. انتخــاب روشهــای تصویربردار­ی بهتر اســت بهطور مشترک توسط پزشــک و رادیولوژیس­ت صورت گیرد. رادیولوژیس­ــت گاهــی اوقــات میتوانــد ایــن روش را برای به حداقل رســاندن خطر آسیب به جنین بدون بهخطــر انداختن اطاعــات مــورد نیاز بــرای ارزیابی تشخیصی مادر و مدیریت درمان آن، تغییر دهد. زمان ایدهآل بــرای برنامهریزی رادیولوژیک در زنان ســنین بــاروری در طــی ۰۱ روز اول ســیکل قاعدگــی اســت. زیــرا در ایــن زمــان از مواجــه شــدن جنیــن با اشــعه در کســانیکه هنوز نمیدانند حامله هســتند، جلوگیری میکنیم. ازتمام خانمهای ســنین باروری قبل از انجام روشهــای مختلف تصویربردار­ی باید در مورد حاملگی پرســش شــود و در صورت شک به حاملگی، تســت بارداری انجام شود. در زنان حامله نبایــد تصویربــرد­اری از مادر به صــرف حامله بودن انجام شــود و باید میزان ســود وزیان عدم رسیدن به تشــخیص صحیــح بیماری مــادر و آســیب به جنین سنجیده و برای مادر توضیح داده شود.

در دوران بــارداری، تشــخیص اولتراســو­ند و رزونانــس مغناطیســی )MR( بهطــور کلــی ترجیــح داده میشــود تا روشهای تصویربردار­ی که شــامل پرتو یونیزه میشــوند. بــا این حال، نگرانــی در مورد اثــرات احتمالــی پرتــو یونیــزان نبایــد از روشهــای تشــخیصی پزشــکی اســتفاده شــده بــا اســتفاده از بهتریــن روشهــای موجــود بــرای وضعیــت بالینی جلوگیری کند. وقتی روشهایی که نیاز به پرتویونیزه دارند ضروری است، میتوان از تکنیکهای مختلف برای به حداقل رساندن دوز پرتواستفاد­ه کرد.

خطرمواجهــ­ه بــا پرتــو باید بــا بیمار بــاردار مورد بحث قرار گیرد، از جمله توضیح در مورد خطر ابتا به سقط جنین، بیماریهای مادرزادی، بیماریهای ژنتیکی و محدودیت رشــد (به ترتیــب حدود ‪۴، ۰۲،‬ ۰۱ و ۰۱ درصد) و همچنین خطر اختاالت رشدی.

در دوزهــای کمتــر از۵۰.۰ گــری هیچ شــواهدی از افزایــش خطــر انحرافات جنینــی، معلولیت فکری، محدودیت رشــد، یا از دست رفتن حاملگی از تابش یونیزه وجود ندارد.

در طــی ۴۱ روز اول پــس از لقــاح، بقــای ســالم یــا مرگ، (قانــون همــه یاهیچ)بیشــترین احتمال بروز درمواجهه پرتو بیش از ۵۰.۰ گری (۵ راد) است.

پــس از ۴۱ روز اول، قــرار گرفتن در معرض تابش بیش از ۵.۰گری ممکن اســت بــا افزایش خطر ابتا بــه ناهنجاریهـ­ـای مــادرزادی، محدودیــت رشــد و ناتوانی ذهنی همراه باشد.

Newspapers in Persian

Newspapers from Iran