رفع مشکل یبوست در حاملگی
شــکایتهای مرتبــط بــا روده مثــل یبوســت، بیاختیــاری مدفــوع و بواســیر در زنــان حامله شایع است. در این مقاله با تغییرات فیزیولوژیک منجــر به ایــن عالئم در حاملگی آشــنا میشــویم. زنان باردار اغلب از نفخ شــکم و یبوســت شــکایت دارند. شــیوع یبوست در هر سه ماهه بارداری و 6 تا ۲1 هفته پس از زایمان بین 16 تا 39 درصد اســت. این میزان باالتر از میزان ابتال به یبوست 7( درصد) در زنان غیر باردار در سن مشابه است. نفخ شکم و یبوست در دوران بارداری احتماالً ناشی از تغییرات هورمونــی اســت کــه روی حرکــت روده کوچــک و کولون تأثیر میگذارد. افزایش غلظت پروژسترون نقــش اصلــی در کاهــش فعالیت عضــالت صاف کولون دارد، اما هورمونهای دیگرنیز ممکن است مؤثــر باشــند. مطالعــات حیوانــی و انســانی بــرای ارزیابی زمان عبور مواد غذایی از دستگاه گوارش در دوران بــارداری و در رابطه با تغییرات هورمونی در طول ســیکل ماهانه هرزن، از این نظریه پشــتیبانی میکند. مثالً در یــک مطالعه، میزان هورمونهای جنســی و زمان عبور مواد غذایی از دستگاه گوارش در ســه ماهــه ســوم حاملگی و شــش هفتــه بعد از زایمــان در 15 زن اندازهگیری شــد. ایــن تحقیقات نشــان داد زمــان انتقــال مــواد غذایی در ســه ماهه سوم حاملگی به طور واضح افزایش مییابد و این مســأله با افزایش پروژسترون و استرادیول در خون مــادر در طول بارداری ارتبــاط دارد و بعد از زایمان ســطح ایــن هورمونها در بدن کاهــش مییابد. در مطالعه دیگری زمان عبور مواد غذایی در دستگاه گــوارش در ســه ماهــه دوم و ســوم نســبت بــه ســه ماهــه اول و بعد زایمان طوالنیتر گزارش شــد. در مطالعات دیگری نشان داده شد که پروژسترون بر دامنــه و فرکانــس حرکات عضالت صاف دســتگاه گــوارش اثــر میگــذارد، در حالــی کــه اســتروژن و هیــدرو کورتیزون برآنهــا بیتأثیر اســت. همچنین پروژســترون از ترشح موتیلین که هورمون محرک، حرکت دســتگاه گوارش است جلوگیری میکند. با این حال رحم حامله میتواند با فشــار مکانیکی بر روده در اواخر حاملگی بر زمان انتقال مواد غذایی در روده بیفزایــد. همچنین زنــان حامله میتوانند بــه دالیلی که افراد عادی یبوســت میگیرند، دچار این مشکل شوند هرچند استراحت بیشتر در بستر و مصــرف مکمــل آهــن میتوانــد ایــن عالمــت را در زنــان حامله تشــدید کند. انجــام آزمایش خون میتواند در شناســایی بعضی از علل یبوست مثل کــم کاری تیروئیــد، دیابــت، افزایش کلســیم خون و کاهــش پتاســیم خــون به پزشــک کمک کنــد. در صورتــی که دفع خون از مقعد وجود داشــته باشــد ویــا در معاینــه و اخذ شــرح حــال از بیمار، پزشــک به موارد پرخطر مشــکوک شــود نیاز بــه روشهای تشخیصی پیشرفتهتر حتی کولونوسکوپی میباشد. درمــان یبوســت در بــارداری حمایتــی اســت. قدم اول تغییــر رژیــم غذایــی اســت. همزمــان بایــد برفعالیــت فیزیکــی افــزوده شــود. ممکــن اســت ورزشهــای کگل مؤثر باشــد. از حجــم دهندههای مدفوع مثل پســیلیوم به صــورت متناوب همراه با آب کافــی میتــوان اســتفاده کــرد. از روغن کرچک وسایر روغنهای معدنی جهت درمان یبوست در حاملگی نباید استفاده کرد.