Әдеби Англия
Англия өзінің жазушыларымен және ақындарымен танымал — әлемдегі ең атақты романистер мен драматургтердің кейбіреулері осында дүниеге келген. Ағылшын әдебиетінің үш ұлы саңлағы: Уильям Шекспирге, Чарльз Диккенске және Джейн Остинге шабыт берген жерлерде бізбен бірге саяхаттаңыздар. Біз сіздермен бірге олардың ізімен сапарға аттанамыз.
Көптеген адамдар үшін ағылшын әдебиеті туралы сөз қозғалғанда бірден естеріне түсетін алғашқы есім — XVI ғасыр драматургі Уильям Шекспир. Оның драмалары мен сонеттерінің тақырыптары әмбебап болған, сондықтан олар біздің заманымызда да өзектілігін жоғалтпай отыр. Оны тағы «Эйвоннан шыққан бард» деп те атайды. Адам болу дегеніміздің не екендігі туралы айтқан Шекспирдің сөздері әлі күнге дейін қазіргі заманғы адамдардың жүректерінен де орын тауып жатады.
Ол 1564 жылы ағылшынның Уэст-мидлендс графтығындағы Эйвондағы Стратфорд сауда қаласында дүниеге келген. Ол өмірінің
алғашқы және соңғы жылдарын өткізген қала Лондонның Marylebone станциясынан пойызбен екі сағаттық жерде орналасқан. Эйвондағы Стратфордта сондай-ақ
Royal Shakespeare Company компаниясы орналасқан, ол үнемі өзгеріп отыратын Шекспирдің театр қойылымдарын ұсынады.
Қаланың өзінде және оның төңірегінде сіздер ең атақты ағылшын жазушысымен байланысты бірнеше жерге барып, оның ізімен жүре аласыздар. Мысалы, ол дүниеге келді деп есептелетін ағаш үй, оның әйелі
Энн Хэтэуэйдің шатыры сабаннан жасалған коттеджі және Шекспир 1597 жылдан бастап 1616 жылға дейін өле-өлгенше өмір сүрген оның үйі — New Place. Бұл мұражайлар жыл бойы ашық тұрады.
Нақ осы Лондонда Шекспир алдымен актер ретінде сахнада, содан соң шығармалар жинағы 37 пьеса мен 154 сонетті қамтыған драматург және ақын ретінде табыс пен танымалдыққа қол жеткізді.
Оның пьесаларын көзі тірісінде қалай орындалса, сол күйінде көру үшін лондондық Globe Theatre театрына барыңыздар, бұл — патшайым Елизавета І заманындағы театрдың қазіргі нұсқасы. Ол ашық аспан астында орналасқан, сондықтан онда бармас бұрын ауа райын нақтылап алыңыздар. Globe Theatre театры London Bridge станциясының жанындағы оңтүстік Лондонда орналасқан, серуендеріңізді shakespearewalks.com ұйымдастырған гидпен бірге сол жерден де бастауға болады. Экскурсия кезінде сіздер ұлы ағылшын драматургінің есімімен байланысты жерлерді барып көресіздер.
Англияның атақтылығы жағынан Уильям Шекспирден кейін жүретін жазушысы, бәлкім, викториандық дәуірдің көрнекті романисі болып табылатын Чарльз Диккенс болар. Ол Николас Никльби, Дэвид Копперфильд және Эбенезер Скрудж сияқты әлемдік көркем әдебиеттегі белгілі кейіпкерлерді тудырушы болып табылады. Диккенс Лондон және осында тұрған адамдар туралы жазып, қаланың көптеген тұрғындары қиындық кешкен аш-жалаңаш өмірді сипаттаған.
Оның юмор мен сатираға толы еңбектері ХІХ ғасырдың ортасында әлемдегі аса ірі қала болған Лондон өмірінің тамаша иллюстрациясы болып табылады. Ол астана көшелерінде серуендеп жүріп, одан шабыт алған, ал оның зерттеулері осындай серуендер кезінде жасалған әзірленімдерінің бәрі жиналып берілген ертеректегі еңбегі — «Боз очерктерінің» негізіне алынған.
Ол сипаттаған ғимараттардың көбі әлдеқашан жойылып кеткендігіне қарамастан, сіздерде әлі де барлық кемшіліктерімен қоса сол замандағы викториандық қалада болып қайту мүмкіндігі бар. Танысуды ол өмір сүрген және өзінің бірнеше атақты романын, соның ішінде «Пиквик клубының өлгеннен кейін жарық көрген жазбалары» мен «Оливер Твистті» жазған орталық Лондондағы үйінен бастаған жөн.
Чарльз Диккенстің мұражайы болған үй Russell Square метро станциясының жанында, Doughty Street, 48 мекен-жайы бойынша орналасқан. Онда викториандық дәуірдегі кәдімгі отбасының өмірі көрсетілген.
Қала жылнамашысы
Көрнекті экспонаттардың қатарында автордың жазу үстелі мен Диккенстің қолымен жазылған оның ертедегі романдарының нобайлары бар. Мұражай сейсенбіден жексенбіге дейін сағ. 10:00-ден 17:00-ге дейін ашық болады.
Оның романдарында аталатын кейбір пабтар мен таверналар қазіргі кезде де жұмыс істейді. City ауданындағы
Fleet Street көшесіне апаратын аллеяда орналасқан Ye Olde Cheshire Cheese пабы «Екі қала туралы повесте» аталған. Темза арқылы London Bridge станциясына барсаңыздар, «Құртақандай Доррит» романында кездесетін The George Inn пабын кездестіресіздер, дәл осы паб «Біздің ортақ досымыз» романындағы пабтың түп бейнесі болды. Диккенс Лондонында гидпен жүргізілетін экскурсиялардың тізімі dickenslondontours.co.uk сайтында жыл бойы ұсынылады.
Селолық өмір
Британияның ең атақты жазушыларының бірі болып табылатын Джейн Остиннің есімі де Чарльз Диккенстің есімімен бір қатарда тұрады. XIX ғасырдың басында жазылған оның романдары британдық алпауыттардың өмірі туралы баяндайды және сол кездегі қоғамда әйел ролінің қаншалықты шектеулі болғандығын көрсетеді. Остиннің кітаптары терең ирония мен қоғамдық сынға толы, ал жазушының өткір реалистік көзқарасы оларды оқырмандардың жаңа буындарының арасында танымал етеді.
Джейн Остин өзінің ең атақты кітаптарын, соның ішінде «Тәкаппарлық
және жалған сенім», «Сезім және сезімталдық» еңбектерін жазған және өңдеген үй қазіргі уақытта мұражай болып табылады, онда жазушы өмірімен байланысты заттарды көруге болады. Гемпшир графтығындағы Чотон деревнясында орналасқан үй оның ағасы Эдвардтың меншігі болып табылады, жазушы өз өмірінің соңғы сегіз жылында осы үйде өмір сүрген.
Үй ХІХ ғасырдың басында қандай болса, сол күйінде сақталған. Мұражайда Остиннің өмірі мен жұмысы туралы баяндайтын 41 заттан құралған таңғажайып экспозиция қойылған. Мұнда оның зергерлік әшекейлерін, жазу үстелін, кітап шкафын, романдарының алғашқы басылымдарын және өз отбасына жазған бірнеше хатын көруге болады. Үй Гемпшир төңірегіндегі меншікті аумақта орналасқан, онда серуендей жүріп, Остинді шабыттандырған ахуалды сезінуге болады.
Мұражай аптасына жеті күн ашық, мұнда Лондоннан бір жарым сағатта жетуге болады. Сіздердің жеке көліктеріңіз болмаса, Лондондағы Waterloo станциясынан Альтонға дейін пойызбен барып, содан соң Чотонға баратын автобусқа отырыңыздар.