Нұр-сұлтан.
Қысқы ертегі
Небәрі жиырма жыл бұрын көзге түсетін ештеңе болмаған деп айтылатын, желі уілдеп, аязы шытынаған жерде салынған Қазақстанның елордасы несімен танымал? Маған сенсеңіздер болады, көп нәрсесімен. Қаланың келбеті өзгерді, тұрғындары өзгерді, қаланың өз тұрғындары мен қонақтарына ұсынатын мүмкіндіктері де өзгерді.
Мәселен, Нұр-сұлтан қаласы (осыған дейін Астана деп аталған) өзінің заманауи, әдемі, жылдам өсіп, қарқынды дамып келе жатқан қала екендігімен өзіне назар аудартады. Нұр-сұлтан әлемдегі екінші ең суық астана болып табылады. Ең суық астана — Монғолияның Ұлан-батыр қаласы, ал екінші орында біз тұрмыз.
Ауа температурасы кейде -50ос-қа дейін түсетін болса, қыста мұнда не істеуге болады? Біріншіден, мұндай қатты ауа райы бұл жерде соншалықты жиі болмайды, екіншіден, айталық, -15-20 ос-тағы құрғақ аяз сүйектен өтетін дымқылдан әлдеқайда жайлырақ, үшіншіден, қысқы ойын-сауықтар тұрғысынан Нұр-сұлтан қаласының ұсынары мол.
Ең алдымен мұз қалашықтарын атап өткен жөн болар. Олардың ашылуы әдетте желтоқсан айының орта шенінде басталады, ал ауа райы жағдайларының арқасында бұл адам қолымен жасалған сұлулық қыс бойы сақталады. Ең үлкен мұз қалашығы Есілдің жағалауындағы қалалық әкімшілік ғимаратының жанында бой көтереді, ал қала бойынша барлығы ертегілік мұзды фигуралар қойылған он шақты таңғажайып алаңды кездестіруге болады. Мүсіншілер қиялдап, қалжыңдайды, дизайншылар қиялдарына ерік береді, селфи жасағанды ұнатушылар өздеріне ұнаған туындылардың жанында суретке түсуге асығады, аяз бетті шымшиды — нағыз қысқы ертегі!
Дәл осы жерде, мұз қалашықтарының жанында қаланың билік орындары шанамен сырғанайтын керемет төбешіктер ұйымдастырады. Ең үлкен төбешік — тағы сол жағалауда. Ол алыстан көзге түседі, балалар мен ересектердің мәре-сәре болған қуанышты дауыстары да алыстан естіліп жатады. Оның ұзындығы — 30 метрге жуық, ал биіктігі — 5 метрден жоғары. Рождестволық Еуропадағы бүкіл сән-салтанатқа қарамастан, мұндай қызықты қалай десеңіздер де кездестірмейсіздер.
Айтпақшы, Рождество мен Жаңа жыл туралы. Мерекеге алдын ала дайындалып, рождестволық мереке күндерінде тым-тырыс болып қалатын еуропалық елдерден айырмашылығы, Қазақстанда бұл іске біршама өзгеше қарайды. Жоғарыда айтылғандай, жаңа жылдық көңілкүйдің барлық белгілері желтоқсан айының ортасынан бастап-ақ байқалады, бірақ басты мерекелік күндерге қызу дайындық саябырламақ түгілі, керісінше, үдей түсіп, жаңа жылдық түнде шырқау шыңына жетеді. Сол себепті, аязды астанадағы мерекеге бармақ болып шешсеңіздер, халықтың сауық-сайранына қатысып, таңғажайып отшашуды тамашалау мүмкіндігіне ие боласыздар. Тағы бір ескеретін жәйт, Қазақстан — көп мәдениетті ел, мұнда жүзден астам ұлыстың өкілдері тұрады, сондықтан көшедегі сауық-сайран кезінде сіздер әр түрлі халықтардың тағамдарынан дәм татып, фольклорлық әндерін тыңдай аласыздар, әр түрлі дәстүрлі киімдерді көресіздер. Осының бәрі кәдесыйлар мен дәмді тағамдар ұсынылатын жәрмеңке аясында жүзеге асады және сіздердің естеріңізде ұзақ уақыт сақталатындығы күмән тудырмайды.
Бұл ретте іс-шара жаңа жылдық сауықсайранмен шектелмейді, өйткені қаңтар айының басында православиелік күнтізбе бойынша Рождество мерекесі атап өтіледі, одан әрі крещендік шомылу мен кең ауқымды Масленица келеді.
Кәнігі емес турист крещендік шомылу кезінде мынадай аязды күні мұздай суға қалай түсуге болады деп аң-таң болуы мүмкін. Әйтсе де, экстремалды сезімдерді ұнататындар жыл он екі ай шомылатын «морждардың» арасынан да, сондай-ақ өздері үшін ерекше бір нәрсені сезінгісі келетін жаңа адамдардың арасынан да табылады. Шоқыну мерекесінде суатқа сүңгу ескілікті дәстүр болып табылады және жылдан-жылға өзінің танымалдығын жоғалтпайды. Ерік-жігерді жинап, батыл адамдардың қатарына қосыласыздар ма немесе мұның қалай болатынын жай ғана көресіздер ме — мұны өздеріңіз шешесіздер.
Бұдан гөрі батылдығы аздау, бірақ қызықтылығы кем емес ойын-сауықтар Нұр-сұлтан қаласының тұрғындары, сонымен қатар, елорда қонақтары арасында бұдан да үлкен табысқа ие және бұл таңқаларлық жағдай емес.
Қыста әрбір паркте дерлік және тіпті аулаларда да міндетті түрде мұз айдыны құйылып, қажетті жабдықты жалға беру ұйымдастырылады. Кәрі-жастың бәрі мұз бетінде сырғанауға асығып, тәжірибелі коньки тебушілер өз шеберліктерін көрсетеді, ал жаңадан бастағандар нұсқаушылардың қызметін пайдалана алады.
Жүгіру шаңғысымен де дәл сондай жағдай: парктер, велосипед жолдары, қала маңындағы аумақтар — осының бәрі сергектік қуатын, адреналин, денсаулық жинап, сонымен бірге тамаша естеліктер мен әдемі фотосуреттер қорын толықтыруға болатын аса жайлы шаңғы жолдарына айналады.
Қала төңірегіндегі ауылдарға, сондайақ Зеренді немесе Бурабай жаққа шығып қайту да тамаша идея бола алады. Қысқы ертегінің бүкіл сұлулығы дәл осында паш етіледі! Ит жегілген шанаға мініп көрдіңіздер ме? Өздеріңізді нағыз Солтүстікті ашқан адамдай сезініп, жыл бойына жетерлік әсер алыңыздар. Иттер таң қалдыра қоймайды ма? Несі бар, көксеп жүрген арман-тілектеріңізді орындауға уәде беріп, бұғы жегілген шанамен серуендеуді ұсыну үшін сіздерді нағыз
Санта қонаққа күтеді. Иә, мұндай опция да қолжетімді, оны пайдаланып қалмау, сірә, кешірілмейтін қателік болатын шығар.
Дәл осы жерде сіздерге қар басқан дала мен орманда қар кешкішпен серуендеу қызметі ұсынылады. Осындай алуан түрлі мүмкіндіктер болғанда, зеріге қоймайтындықтарыңыз анық.
Алайда сіздер шытырман оқиғаларды іздеушілер қатарынан болмасаңыздар, өздеріңізді күштен гөрі, шыдамдылықты қажет ететін спортта сынап көрсеңіздер болады. Бұл — мұз астында балық аулау. Жыл сайын ойықтан балық аулау турнирлері ұйымдастырылады, әрі олар қаланың қақ ортасында, Есіл өзенінің мұзында өтеді. Қатысушыларға қосылу немесе жанкүйер болу — өз қалауларыңызда.
Жалпы, Нұр-сұлтанға бара жатып, тым жылы киімнің болмайтынын, ал бас киім міндетті аксессуар болып табылатындығын ұмытпаңыздар. Бұл қарапайым ережелерді сақтасаңыздар, сіздер осы қала мен оның қысқы ойын-сауықтарын жақсы көріп кете аласыздар.
Шынымды айтсам, осы материалмен жұмыс істеу барысында ақпаратты жинай және ықтимал нұсқаларды бағамдай отырып, мен өзім де жаңа жылдық мереке күндерін астанада өткізуге шешім қабылдадым. Өйткені басқа қай жерде өзіңді нағыз қысқы ертегінің қонағы етіп толық шамада сезіну мүмкін болады?