Ежелгі құдайлар елі

Мысыр — алыс елдерге қазына алып бара жатқан түйелер тізбегі, құпиясы бізге әлі күнге дейін беймәлім болып отырған ежелгі өркениеттердің таңғажайып құрылыстары және бірегей су асты әлемімен көршілес жатқан шөл дала. «Эйр Астана» жақында нақ осы таңғажайып елге чартерлік рейстерді іске қосты.

ЕҢ АЛДЫМЕН ҚАЙДА БАРАСЫЗДАР

Бұлай деп айту тым еркінсігендей болып көрінгенімен, Мысырға келетіндердің бәрі дерлік ең алдымен Гиза пирамидаларын көруге аттанады. Өйткені онда ежелгі әлемнің жеті кереметінің бірі — Хеопс пирамидасы орналасқан. Жақыннан қарағанда, пирамидалардан шынында да ежелгі дәуірлер лебі еседі. Құрылыс үгітіліп жатқанымен, уақыт ағымына керемет төзімділік танытып тұр.

Бәрі анық болуы үшін әрбір саяхатшы білуі тиіс нәрсені айта кетелік: жергілікті бәдәуилер керемет айлакер келеді. Гид сіздерді серуендеуге жіберген кезде олар әп-сәтте пайда болады. Небәрі бір долларға түйеге мініп көруді ұсынады. Мәз болған турист биікте маңғазданып, мақтанып болғаннан кейін түсейін десе, оны тосын сый күтіп тұрады: түйеден түсу үшін де ақша керек. Әрі бағасы он есе шарықтап кетеді. Түйеден өздіктеріңізден түсе алмайсыздар — олар өте биік. Және олар иесінің бұйрықтарын орындауға дағдыланған.

Бірақ көңілсіз жағдайларды көп қозғамай-ақ қоялық. Пирамидалар шынында да керемет. Оларды өмірлеріңізде ең болмағанда бір рет көру қажет. Бұл — міндетті түрде барып көретін жерлердің бірі. Әдетте пирамидаларға жеке экскурсиялар ұйымдастырылмайды. Сапар

Мысыр мұражайына баруды қамтиды, онда, ескіліктің басқа ескерткіштерімен қатар, кеуіп қалған мумияларды да тамашалауға болады. Алайда бұл бәріне ұнай бермейді. Сонымен қатар, сіздерді міндетті түрде эфир майлары мен хош иісті майлар шығаратын зауытқа алып барады. Бұл майлар — Мысырдың бетке ұстар өнімдерінің бірі. Олардың саналуандығы сіздерді таң қалдырмасын. Өздеріңізге қажетін таңдап алудан ерекше ләззат аласыздар. Ең болмағанда кішкентай бір құтысын сатып алсаңыздар, соның өзі көп жылға жетеді.

ЖЕТЕ БАҒАЛАНБАҒАН ЛУКСОР

Сіздер «Гиза пирамидаларын көру» тармағының қарсысына қанатша белгісін қойғанда, міндетті түрде Луксорға экскурсияға барыңыздар. Алдымен сіздерді әйгілі Фива қорымына алып барады, онда атағы кем түспейтін Патшалар Алқабы орналасқан.

Әрине, барлық перғауындар ол жерден еш зақымсыз шығарылған, қазір мазарлар бос. Бірақ мазарларға түскен кезде бойларыңызды жайлап алатын таңырқау сезімін сөзбен айтып жеткізу мүмкін емес. Барлық қабырғалар иероглифтермен және

суреттермен көмкерілген, оларға қарап, ежелгі билеушілердің қаншалықты білімді болғандығы туралы ойға қаласыздар. Олардың илаһи шығу тегіне және басқа да таңғажайып нұсқаларына, ғаламшарымызда пайда болуының түсіндірілуіне сенбеуге болады, бірақ скафандр киген ғарышкердің немесе қала үстінде ұшып жүрген тікұшақтың суретін көрген кезде тіпті аздап қорқыныш сезімі пайда болады.

Содан соң сіздерді сиқырлы орын — Луксор күтеді, мұнда бәрі бір кездері бұл жерде алыптардың өмір сүргендігін паш еткендей болады. Әйтпесе көз алдарыңыздан ашылған ақылға сыймайтын көлемдерді басқаша қалай түсіндіруге болады? Карнак ғибадатханасы — ашық аспан астындағы орасан үлкен кешен, оның қалағаннан гөрі аз бөлігі сақталған. Ары қарай жүріп отырып, енді бәрін көрдік, басқа ештеңе таң қалдыра қоймас деп ойлайсыздар. Бірақ алда бұдан да керемет таң қалдыратын Луксор ғибадатханасы күтіп тұрады. Бұл жерде ең бастысы — ауыздарыңызды жабуды ұмытпаңыздар, өйткені таңырқағаннан жақтарыңыз түсіп қала жаздайды.

Құдай болмаса да, олармен туыстық қарым-қатынаста болғандығы анық перғауынның отырған мүсінінің аяқ жағына жақындағанда бастан кешетін сезімдеріңізді бірде-бір фотосуретпен жеткізу мүмкін емес. Миларыңыз бізден мыңдаған жылдар бұрын өмір сүрген адамдардың мұндай нәрсені қалай жасай алғандығын түсінуден бас тартады.

Дәл осы сәтте сіздер Ежелгі Мысырдың барлық күшін, ұлылығы мен құдіретін түсіне бастайсыздар. Луксордан алған әсерді ежелгі өркениеттердің — Оңтүстік Америкадағы майялардың немесе инктердің басқа да сақталған ескерткіштеріне барған кездегі эмоциялармен салыстыруға болады. Еш асыра айтқандық емес — бұл керемет!

ЕГЕР СІЗДЕРДІ ТАРИХ ҚЫЗЫҚТЫРМАСА

Бұл экскурсияларға барып көрген немесе Мысырға жай ғана жылынуға бара жатқан адамдар да құр қайтпайды, бұл жолы олар табиғаттың сұлулығына тәнті болады. Қызыл теңіз дайвинг және снорклинг үшін ең жақсы орындардың бірі болып есептеледі. Бұл жердегі су асты әлемі жердегіден әлдеқайда әдемірек. Маржандарды ерсілі-қарсылы айналып жүрген түрлі-түсті балықтар топтары сіздермен бірге қуана жүзеді. Егер сіздер жаңадан бастап, аквалангпен сүңгуге әлі батылдарыңыз жете қоймаса, маска киіп, мультфильмдегі Немоны іздеуге аттаныңыздар. Өйткені ондай балықтар мұнда көптеп кездеседі. Немоның құрбысы Дориге ұқсайтын көкшіл хирург-балықтар да жетерлік.

Осы ұсақ балықтардың арасында жағалау маңында жүзу өте қызықты. Бірақ сәл әрірек жүзіп барсаңыздар, алдарыңыздан нағыз түпсіз тереңдік ашылады. Бұл жерде биіктіктен қорқудың тереңдіктен қорқуға айналуы оп-оңай. Құдды бір тау басында шыңырауға қарап тұрғандай сезімде боласыздар.

Теңіздің тереңінде маржан балықтарынан ірірек балықтар мекендейді. Әрі неғұрлым төмендеген сайын көбейе береді. Олар құйрықтарын құлықсыз қозғалтып, асықпай баяу жүзеді. Осы сәтте Мысырда өлінің де, тірінің де — бәрінің соншалықты үлкен екендігін тағы бір мәрте түсінесіздер.

Қызыл теңіздің тағы қандай жақсы тұстары бар? Ол өте жылы. Тіпті далада 16-17 oc болған кездің өзінде судағы температура

21-22 oc деңгейінде болады. Сондықтан онда балықтардың маржандар арасындағы биіне тамсана қарап, оларды сағаттап тамашалауға болады. Өздеріңізбен бірге жүзуге арналған арнайы аяқ киім алуды ұмытпаңыздар, әйтпесе аяқтарыңызды жаралап алуларыңыз немесе теңіз кірпісінің тікені кіріп кетуі мүмкін.

БӘРІ МҰНЫМЕН АЯҚТАЛМАЙДЫ

Бұл сөздерді есту мезі қылған да болар, бірақ базарға барып көрмесеңіздер, Мысырда болдым деп айта алмайсыздар. Онда жай ғана қызығушылық танытып, көңіл көтеру үшін барыңыздар. Қалай болғанда да, қолдарыңыз бос қайтпайтын шығар. Ең бастысы, алтын сатып алмаңыздар — бірер айдан соң ол түн ауа асқабаққа айналған Күлбикештің күймесіндей күңгірт сары металға айналады. Бұл қандай да бір жергілікті сиқыр болса керек.

Саудагерлер жол-жөнекей өз тауарларын мейлінше мақтап, «әрине, жолдың арғы бетінен де табасыздар, бірақ менікінен әлдеқайда нашар» деп сендіре отырып, хош иісті тәтті каркадэсін қуана құйып береді. Мұнда тура Каир зауытындағыдай хош иісті майларды да сатып ала аласыздар. Мұнда кешкі салқыннан құтқаратын арафатка орамалдары танымалдыққа ие — шөл далада қараңғы қалай тез түссе, дала да дәл солай тез салқындайды. Дәмдеуіштер, тәттілер, ұсақ-түйек, майда

шүйде әшекейлер — бір сөзбен айтқанда, бұл нағыз шығыс базары. Ал нағыз шығыс базарында не істейді? Әрине, барынша саудаласады. Егер сіздер сатушы айтқан бағаға бірден келіссеңіздер, оның көзінде беделдеріңіз қатты түсіп қалады. Олар саудаласу үшін тауардың нақты бағасын әдейі өсіріп айтады, өйткені саудаласуды ерекше ләззат деп санайды. Саудаласу ұзаққа созылған сайын сіздерге шайды да көбірек ұсынады. Саудагердің құрметіне де көбірек бөленесіздер.

Мысыр туралы толық әңгіме ешбір журнал мақаласына сыймайды. Біз бұл мақалада Сфинкс және Ніл бойындағы серуендер, сүңгуір батискафтармен жасалатын экскурсиялар және патша сарайына ұқсайтын қонақ үйлер, таңғажайып әдемі шөл дала, Каирдың тар көшелері, осы таңғажайып елде өмір сүретін адамдар туралы әңгімелемедік. Егер сіздер әлі де Мысырға бару-бармау туралы ойланып отырған болсаңыздар, дәл қазір шешім қабылдаңыздар — бұған еш өкінбейсіздер!