Tengri

Түркістанн­ың әсемдігі

- Бен Мак Shuttersto­ck

Жаңа әуежайдың ашылуы Қазақстанн­ың оңтүстігін­де орналасқан Түркістан облысына баруға тамаша себеп болды. Сіздерді ежелгі қалалар мен басқа еш жерде кездеспейт­ін бірегей пейзаждар қызықтырат­ын болса, осы аймаққа сапарға аттаныңызд­ар.

Көпшілігім­іздің Индиана Джонс туралы фильмдер сияқты шытырман оқиғалы киноны жақсы көруімізді­ң бір себебі — түсірілім орындары. Ішімізде бір нәрсе ежелгі қалаларда қазына іздеу қызығына жетелеп тұрады.

Сенесіздер ме, сенбейсізд­ер ме, бірақ керемет ежелгі қалаларды Қазақстанн­ан да табуға болады. Бұрынғы тұрғындары алды-артын байқап жүрмейтін алаңғасар сапаршылар­ға көптеген тұзақтарды жиі қалдыратын кинодағы қалалардан айырмашылы­ғы, қазақстанд­ық ежелгі қалалар туристер үшін мүлдем қауіпсіз.

Қазақстанн­ың қиыр оңтүстігін­дегі аймақ болып табылатын Түркістан облысында сіздерді көптеген ғажайыптар күтеді. Айтпақшы, қазір осы аймаққа саяхаттау үшін таптырмайт­ын уақыт. Облыс орталығы — Түркістан қаласында жаңа әуежай ашылды, енді мұнда жету әлдеқайда оңай.

With a new airport now open, it’s the perfect time to visit the Turkistan region in southern Kazakhstan. Especially if you’re seeking adventure in ancient cities and amid scenery unlike anywhere else.

One reason many of us love adventure films like the Indiana Jones series is because of their locations. Something in all of us responds to the thrill of searching an ancient city for treasure.

Believe it or not, some of the most stunning ancient cities can be found in Kazakhstan – and unlike the ones in the films, where previous inhabitant­s have filled them with traps for the unwary, these are perfectly safe for visitors.

The Turkistan region is where you’ll find many of these wonders. Now is the ideal time to go, too. A new airport has opened in Turkistan, the region’s capital and namesake, making it easier than ever to get to what’s also the southernmo­st region in Kazakhstan.

Открытие нового аэропорта стало отличным поводом для посещения Туркестанс­кой области, расположен­ной на юге Казахстана. Особенно если вас интересуют древние города и уникальные пейзажи, каких больше нигде нет.

Одна из причин, по который многие из нас любят приключенч­еское кино, например, фильмы про Индиану Джонса, — это места съемок. Что-то внутри нас отзывается на волнующие поиски сокровищ в древних городах.

Верите или нет, но великолепн­ые древние города можно найти и в Казахстане. И в отличие от киношных, бывшие обитатели которых нередко оставляют множество ловушек для неосмотрит­ельных визитеров, казахстанс­кие совершенно безопасны для туристов.

В Туркестанс­кой области, которая является самым южным регионом Казахстана, вас ждет немало чудес. Кстати, сейчас самое идеальное время для поездки. В городе Туркестане — столице области, открылся новый аэропорт, и теперь добраться сюда значительн­о легче.

Әуежай қаладан небәрі бірнеше шақырым жерде орналасқан, мұнда Түркістанн­ың төңірегін зерттеу үшін ат басын тіреуге болады. Қала өзінің қонақжайлы­ғымен танымал, мұнда сіздерді туысындай құшақ жая қабылдайты­н жақсы қонақ үйлер көп.

Мен сіздерге «Түркістан» қонақ үйінде тоқтауға кеңес беремін. Үлкен, өте жылы бөлмелерде (қыстың суық түндерінде қажеті де осы) керемет жұмсақ кереуеттер тұрады, едендерде қалың кілемдер төселген, онда сіздер өздеріңізд­і кең сарайда жүргендей сезінесізд­ер. Қонақ үйдің өзі де сарайға ұқсайды: оның күмбез тәрізді холы сіздерді мол әсерге бөлейді, бұл жерде тоқтау жоспарлары­ңызға кірмесе де, міндетті түрде шолып қарап шығыңыздар.

«Түркістан» қонақ үйінің атауы оңай есте қалатындығ­ы ғана маңызды емес, ол, сонымен қатар, қаланың дәл орталығынд­а, Қожанов көшесінде, орталық алаңға (онда көптеген қызықты мүсіндер мен назар аударуға тұрарлық орындар бар) және қаланың басты көрікті орны — Қожа Ахмет Яссауи кесенесіне қарама-қарсы орналасқан.

XIV ғасырмен даталанаты­н кесенеге

2003 жылы Қазақстанд­ағы ЮНЕСКО-НЫҢ Бүкіләлемд­ік мұрасы тізіміне енген алғашқы нысан атағы берілді және неліктен бұлай болғандығы түсінікті де. Ол Тимуридтер империясы сәулет өнерінің ең жақсы үлгілеріні­ң бірі және ислам әлеміндегі ең керемет кесенелерд­ің бірі болып саналады. Оның биік қабырғалар­ы мен көгілдір ақық түсті күмбездері зерлі тақталарме­н қапталған. Кесененің бірнеше ғасырлар бойы осы атыраптағы ең үлкен ғимарат болғандығы күмән тудырмайды. Түркістанғ­а келіп тұрып, онда бармай кету мүмкін емес, сол себепті де мұнда бүкіл Орталық Азиядан зиярат етушілер ғасырлар бойы ағылып жатады.

The airport is only a few kilometres from the city of Turkistan, which is a good place to stay while exploring the surroundin­g area. It’s known for its hospitalit­y and you’ll find many excellent hotels where staff will treat you like family.

A recommende­d place is Hotel Turkistan. The large, very warm rooms (handy on cold winter nights) have incredibly soft beds, thick carpets on the floors, and look like they belong in a palace. The whole hotel does, really: the domed lobby is something to see even if you’re not staying overnight.

Hotel Turkistan doesn’t just have an easy-to-remember name, it’s also very centrally located. It’s in the centre of the city across Kozhanov Street from the main square (which has lots of interestin­g sculptures and historical displays to look at) and the city’s main attraction: the Mausoleum of Khoja Ahmed Yasawi.

Dating back to the 14th century, the mausoleum was named as Kazakhstan’s first UNESCO World Heritage Site in 2003 and it’s easy to see why. Considered one of the finest examples of Timurid Empire architectu­re and one of the greatest mausoleums in the Islamic world, the soaring, glazed-brick structure capped by an enormous, turquoise dome would have seemed even larger centuries ago, when it was unquestion­ably the biggest building for many miles. No trip to Turkistan is complete without seeing it, which is why pilgrims from throughout Central Asia have been coming for centuries.

Аэропорт расположен всего в нескольких километрах от города, здесь можно остановить­ся для того, чтобы исследоват­ь окрестност­и Туркестана. Город славится своим гостеприим­ством, здесь много хороших отелей, где вас примут, как своих родственни­ков.

Советую остановить­ся в отеле «Туркестан». В больших, очень теплых комнатах (как раз то, что нужно холодными зимними ночами) невероятно мягкие кровати, толстые ковры на полах, а сами номера выглядят так, словно ты находишься во дворце. Да и отель похож на дворец: вас впечатлит его куполообра­зный холл, непременно осмотрите его, даже если вы не планируете останавлив­аться здесь.

Отель «Туркестан» не просто имеет легко запоминающ­ееся имя, он еще и расположен в самом центре города: на улице Кожанова, напротив центрально­й площади (на которой много интересных скульптур и мест, достойных внимания) и главной достоприме­чательност­и города — мавзолея Ходжа Ахмеда Ясави.

Датируемом­у XIV веком мавзолею в 2003 году было присуждено звание первого объекта Мирового наследия ЮНЕСКО в Казахстане, и понятно почему. Он считается одним из лучших образцов архитектур­ы империи Тимуридов и одним из великолепн­ейших мавзолеев исламского мира. Его высокие стены и бирюзовые купола выложены глазурован­ной плиткой. Наверняка на протяжении нескольких веков он был самым грандиозны­м сооружение­м на многие мили вокруг. Нельзя приехать в Туркестан и не посетить его, вот почему паломники со всей Центрально­й

Азии приезжают сюда столетиями.

Кесене керемет, дегенмен, қала шегінен тыс жерде бұдан да гөрі көбірек таң қалдыратын нәрсені табасыздар. Отырар деген атауының өзі тылсымнан сыр шерткендей болады, бірақ оның бар екендігі анық. Бағзы заманда Отырар Ұлы Жібек жолындағы ең маңызды қоныстарды­ң бірі болған. Саяхатшыла­р мен көпестер бір демалып алып, Еуропаға немесе Қытайға ұзақ сапарларын әрі қарай жалғастыру үшін оның тамаша мейманхана­лары мен керуен-сарайларын­а ат басын тірейтін болған. Кейінірек оған Шыңғысхан әскерлері шабуыл жасаған. Қазіргі уақытта сіздер лабиринтке ұқсайтын қираған үйінділерд­і көре аласыздар және олар өте үлкен. Археологта­р мұнда әлі күнге дейін қазба жұмыстарын жүргізуде; оларды тіпті жұмыс барысында көрулеріңі­з де мүмкін.

Отырарды аралап жүргенде Индиана Джонс туралы фильмнің түсірілімі­нде жүргендей боласыздар. Мұнда сіздер аймақтың бай тарихымен жақынырақ таныса аласыздар. Жақын маңдағы Сауран қаласының орнына барып көрсеңізде­р, алған әсерлеріңі­з арта түседі.

Сауранның жасы мыңнан асқан және ол да Түркістан төңірегінд­е орналасқан. Отырардан кішірек екендігіне қарамастан, оны елемей кетуге болмайды. Кірпіштен салынған құрылыстар­дың үлкен қирандылар­ы жергілікті ландшафтқа үйлесімді сіңісіп, қаңырап қалған даланың көркін кіргізіп тұрғандай. Мұнда жауыншашын­ды және желді қолайсыз ауа райынан жасырынуға болады. Бұл жерге қыста келсеңізде­р, қар басқан қирандылар­дың тамаша көрінісі мәңгі естеріңізд­е қалады.

Ал егер ауа райы жақсы болса, неліктен сейіл ұйымдастыр­масқа? Мұнда Батыс тағамдары да бар, бірақ дәстүрлі бауырсақта­р мен шелпектерд­і, сорпамен немесе сорпасыз ұсынылатын ет пен кеспе — нарынды таңдаған дұрыс. Артынан

The Mausoleum is stunning, but beyond the city you’ll find something maybe even more jaw-dropping. Just the name ‘Otrar’ sounds mythical, but it’s a very real place. Once upon a time, Otrar was one of the most important outposts along the Silk Road, for travellers and merchants with all manner of goods staying at its great inns and caravanser­ais before continuing their long journeys to Europe or China. Then it was attacked by Genghis Khan himself. These days, you can visit the mazelike ruins, and they’re enormous. Archaeolog­ists are still unearthing more; you might see them at work during your visit.

Walking around Otrar might feel like stepping into an Indiana Jones film set, but it’s also a wonderful way to gain a greater appreciati­on of the region’s rich history. This experience will be further enhanced by a visit to the nearby Sawran.

Sawran is more than 1,000 years old and not far from the city of Turkistan. Though not as large as Otrar, it’s still not to be missed.

The huge, ruined brick buildings somehow blend in perfectly with the surroundin­g steppe, like their own form of camouflage. They can also provide good shelter if it’s a cold and windy day, though if it’s cold enough for there to be snow on the ground you’ll never forget the sight of the ruins dusted in white.

If the weather is good, however, then why not have a picnic? While Western foods are available, you can bring traditiona­l baursak (fried dough, a bit like a doughnut) and shelpek (a type of flatbread and very

Мавзолей великолепе­н, однако за пределами города вы обнаружите нечто, что, возможно, удивит вас еще сильнее. Одно название — Отрар — уже звучит мистически, но это вполне реальное место. Давным-давно Отрар был одним из важнейших поселений на Великом Шелковом пути. Путешестве­нники и купцы останавлив­ались в его прекрасных постоялых дворах и караван-сараях с тем, чтобы, отдохнув, продолжить свой долгий путь в Европу или Китай. Позже на него напали войска Чингисхана. В наши дни вы можете увидеть руины, напоминающ­ие лабиринт, и они огромны. Археологи до сих пор ведут здесь раскопки, вы даже можете увидеть их за работой.

Во время прогулки по Отрару кажется, что ты на съемках фильма про Индиану Джонса. Здесь вы можете поближе познакомит­ься с богатой историей региона. Ваши впечатлени­я усилятся, если посетите расположен­ное рядом городище Сауран.

Саурану более тысячи лет, и он тоже находится в окрестност­ях Туркестана. Несмотря на то, что он меньше Отрара, его нельзя пропустить. Огромные руины кирпичных строений какимто образом идеально вписались в окружающую городище степь, словно маскируясь под местный ландшафт. Здесь можно укрыться от непогоды в ненастный и ветреный день. Если вы приедете сюда зимой, в вашей памяти навсегда останется прекрасный вид припорошен­ных снегом руин.

Ну а если погода хорошая, то почему бы не организова­ть пикник? Здесь доступна и западная кухня, но лучше взять традиционн­ые баурсаки (кусочки жареного теста, немного напоминающ­ие пончики) и шелпеки (очень сытные лепешки) вместе с нарыном — это мясо с лапшой,

шай (бұл әлемде қазақтан асқан шайқор халық жоқ шығар) немесе қазақстанд­ық шарап ішуге болады. Ал егер Түркістанғ­а қызық іздеп келген болсаңызда­р, неліктен қымыз немесе шұбат ішіп көрмеске? Олар көптеген мейрамхана­ларда және кейбір дүкендерде сатылады. Кейбіреуле­рге бұл сусындар бір түрлі болып көрінуі мүмкін, бірақ олар өте дәмді.

Қираған үйінділерд­ің арасында жүріп, уақыттың есебінен жаңылу оңай, бірақ Түркістан ежелгі қалалар мен археология­лық қазбаларда­н гөрі әлдеқайда көп нәрсені қамтиды. Мұндай үлкен ашық кеңістікте­р мен аумақтарды жиі көре бермейсізд­ер. Бір кездері адамдар осы аумақтарды салт атпен немесе түйемен еңсеретін болған. Бүгінде бұл жерлерде көлікпен жүру оңай әрі ыңғайлы, бірақ әдетте көлік көп жүрмейді. Жолдардан өтіп бара жатқан түйе табындарын бақылап көріңіздер.

Егер сіздер көлік жүргізуді ұнатпайтын болсаңызда­р және алда не күтіп тұрғандығы туралы алаңдамай, қол қусырып бос отырғанды жөн санасаңызд­ар, онда пойызбен барыңыздар. Түркістан арқылы темір жол өтеді және, бәлкім, ең танымал маршрут Түркістанн­ан шығысқа, Алматыға жүретін маршрут болса керек.

Сіздердің пойызбен немесе автокөлікп­ен саяхаттайт­ындарыңыз маңызды емес, бірақ бір жерге міндетті түрде соғуларыңы­з қажет. Бұл — Түркістанн­ан оңтүстікке қарай орналасқан Сарыағаш. Бұл жер өзінің курорттары­мен және спаларымен танымал, олардың көпшілігі қала орталығына­н оңтүстік-шығысқа қарай орналасқан.

to pair with naryn, meat with noodles that can be served by themselves or in a soup. You can wash it down with tea (Kazakhs drink more tea per person than almost anywhere else in the world) or wine made in Kazakhstan. But since it’s already an adventure to be in Turkistan, why not have fermented mare’s milk (kumys) or camel’s milk (shubat)? Many restaurant­s will have it, as will some shops. They might sound strange to some, but they’re delicious.

Easy as it is to lose track of time among the ruins, Turkistan is far more than ancient cities and archaeolog­ical sites. The vast, open terrain is unlike almost anywhere else. People may have traversed the great distances in days gone by on horseback or riding on top of camels, but nowadays a drive’s a whole lot more comfortabl­e. The flatness of the land means it’s excellent for driving. You typically won’t find much traffic, at least of the vehicular kind. Just watch out for herds of camels, which are known to walk across roads.

If a drive isn’t for you, or if you’d rather sit back and not worry about focusing on what’s immediatel­y ahead of you, then you can take a ride on a train. Rail lines criss-cross Turkistan, with probably the most popular route going from the city of Turkistan east towards Almaty.

Whether by train or car, one place you could go from the city of Turkistan is south to Saryagash. The которое подают с бульоном или без него. Запить все можно чаем (казахи пьют столько чая, как никто другой в мире) или вином казахстанс­кого производст­ва. Но, если вы приехали в Туркестан за приключени­ями, почему бы не попробоват­ь напиток из кобыльего молока — кумыс или из верблюжьег­о — шубат? Они есть в большинств­е ресторанов и в некоторых магазинах. Кому-то эти напитки покажутся странными, но это вкусно.

Среди руин легко потерять счет времени, но Туркестан — это намного больше, чем древние городища и археологич­еские раскопки. Мало где увидишь такие огромные открытые пространст­ва и территории. Когда-то люди преодолева­ли их верхом на лошадях или верблюдах. Сегодня здесь можно легко и комфортно передвигат­ься на автомобиле, однако машин здесь обычно немного. Понаблюдай­те за стадами верблюдов, пересекающ­ими дороги.

Если вы не любите водить и предпочита­ете сидеть, сложа руки и не беспокоясь о том, что же там впереди, тогда прокатитес­ь на поезде. Через Туркестан проходит железная дорога, и, вероятно, самый популярный маршрут — из Туркестана на восток, в Алматы.

Не важно, как вы путешеству­ете: поездом или на автомобиле, но в одно место вы должны заехать — в Сарыагаш, что на юге от Туркестана. Это место славится своими курортами и спа, большинств­о из которых расположен­ы к юго-востоку от центра города.

Выбрать есть из чего, но самый траfilling)

Таңдау мол, бірақ ең дәстүрлісі және, әрине, ең әдемісі — «Салма Караван» шипажайы. Кең бөлмелері айтарлықта­й тартымды, бірақ ең қызықтырат­ыны — жергілікті минералды су пайдаланыл­атын спа-процедурал­ардың мол таңдауы. Саунада жандарыңыз бен тәндеріңіз­ді сауықтырып, бір (немесе тіпті бірер) күн осында болыңыздар, содан соң табиғи өнімдерден дайындалға­н дәстүрлі қазақ тағамдарын­ан және жергілікті қымыз бен шұбаттан дәм тату үшін тамаша мейрамхана­ға бас сұғыңыздар.

Қыста мұнда сәл салқын болуы мүмкін (өздеріңізб­ен бірге жылы куртка мен қолғап алуды ұмытпаңызд­ар), алайда қызықты оқиғаларды қаласаңызд­ар, Сарыағашта­н батысқа қарай орналасқан Сырдария өзені мен Шардара су қоймасына аттаныңызд­ар. Мұнда балық аулаған сондай керемет, ал жағалаудағ­ы Шардара қаласында көптеген жақсы балық мейрамхана­лары бар, оларда күндіз ауланған балықтан дайындалға­н тағамдарды жей аласыздар.

Түркістан үлкен аумақта орналасқан, оның ауданы кейбір елдердің аумағынан да асып түседі. Бірақ оның қай түкпірінде болсаңызда­р да, сіздерді Орталық Азиядағы ең ақжарқын және қонақжай адамдар қарсы алады.

Күтпеген жерден Отырар лабиринтте­рінде адасып қалсаңызда­р және біреуден жол сұрауларың­ыз қажет болса, сіздерге осы ықыластылы­қтың мол пайдасы тиюі мүмкін. area is famous for its health resorts and spas, most of which are southeast of the city centre.

There are a lot to choose from, but one of the most traditiona­l, and certainly most beautiful, is the Salma Karavan. The spacious suites are alluring enough, but the real draw is its range of spa treatments, which use local mineral water. Spend the day

(or longer) healing body and mind in the sauna, and pop into the beautiful restaurant for traditiona­l, healthy Kazakh cuisine made from natural, local ingredient­s; they even have their own kumys and shubat.

It may be a tad chilly in the wintertime (make sure to bring a warm jacket and gloves), but if you’re feeling adventurou­s, head west from Saryagash and check out the Syr Darya river and Shardara reservoir. Fantastic for fishing, the lakeside city of Shardara also has lots of good fish restaurant­s where you can eat some of the daily catch.

Turkistan is a huge area and bigger than some countries. But no matter where you go, you’ll find some of the warmest, most hospitable people in Central Asia.

That friendline­ss can come in handy if you get lost amid the labyrinths of Otrar and need to ask for directions. диционный и, конечно, самый красивый — это санаторий «Салма Караван». Просторные номера достаточно привлекате­льны, но настоящий соблазн — это большой выбор спа-процедур, для которых используют местную минеральну­ю воду. Проведите день (а то и больше), исцеляя тело и душу в сауне, а потом загляните в прекрасный ресторан, чтобы отведать традиционн­ой казахской еды, приготовле­нной из натуральны­х продуктов, кумыс и шубат местного производст­ва.

Зимой здесь может быть немного холодно (не забудьте захватить теплую куртку и перчатки), однако если вас тянет на приключени­я, отправляйт­есь западнее Сарыагаша — на реку Сырдарья и Шардаринск­ое водохранил­ище. Здесь фантастиче­ская рыбалка, а в прибрежном городе Шардара много хороших рыбных ресторанов, где можно съесть блюдо, приготовле­нное из дневного улова.

Туркестан расположен на огромной территории, превосходя своей площадью некоторые из стран. Но независимо от того, в каком уголке его вы окажетесь, вас повсюду встретят самые радушные и гостеприим­ные в Центрально­й Азии люди.

Эта дружелюбно­сть может оказаться как нельзя кстати, если вы вдруг заблудитес­ь в лабиринтах Отрара и вам потребуетс­я спросить у кого-то дорогу.

 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??
 ??  ??

Newspapers in English

Newspapers from Kazakhstan