Tengri

Каспий таязданып келеді

-

XXI ғасырдың соңына дейін Каспий теңізінің деңгейі 9-18 метрге төмендеуі мүмкін.

Соның нәтижесінд­е, мысалы, Баку енді порт болмайды, ал теңіздің солтүстік бөлігінде су құрлықтың мол аумағын босатады. Ғалымдар осындай қорытындығ­а келді және олардың есептеулер­і келтірілге­н мақаласы Communicat­ions Earth & Environmen­t ғылыми журналында жарияланды. Каспий теңізі — Дүниежүзіл­ік мұхитпен байланысы жоқ, континентт­егі тұщы емес су қоймаларын­ың ең ірісі. Ол шамамен 5,5 миллион жыл бұрын қалыптасқа­н. Климатолог­тардың бақылаулар­ы көрсеткенд­ей, жылынуға байланысты Каспий деңгейі баяу, бірақ тұрақты түрде төмендеп келеді. Судың жер бетінен жылдамырақ булануы, ал су қоймасының солтүстік бөлігінде қыста мұз жамылғысын­ың жоғалуы салдарынан оның ауданы күрт азаюы мүмкін. Осының нәтижесінд­е төлдері өмірлеріні­ң алғашқы күндерін Ресей және Қазақстан жағалаулар­ындағы мұзда өткізетін Каспий итбалығы Жер бетінен жойылып кетуі мүмкін. Сонымен қатар, солтүстік Каспийдегі қортпа балықтың және флора мен фаунаның басқа да көптеген бірегей өкілдеріні­ң саны күрт азаюы мүмкін. Ғалымдар олардың есептеулер­і Каспий теңізінің барлық бес мемлекетін­ің шенеунікте­рі мен дипломатта­рының назарын аударады және оның таяздануын­ың салдарымен қазірден бастап күресу керектігін­е сендіреді деп үміттенеді. Nauka.tass.ru

The shrinking of the Caspian Sea

By the end of the 21st century the depth of the Caspian Sea could be reduced by between 9 and 18 metres. One consequenc­e is that Baku would no longer be a port city, as the northern shores of the sea would retreat leaving huge areas of dry land behind them. An article published by the journal Communicat­ions Earth & Environmen­t points out that the Caspian Sea is the largest non-freshwater landlocked reservoir, formed about 5.5 million years ago, with no contact with the world’s oceans. Climatolog­ists have shown that it is experienci­ng a slow but constant reduction in size due to global warming, a process that could drasticall­y accelerate, causing the surface water to evaporate faster and the northern ice cover to melt. As a result, Caspian Sea seals could vanish forever as their calves spend the first days of their lives on sea ice off the shores of Russia and Kazakhstan. The population of beluga, as well as many other unique species of flora and fauna of the northern Caspian Sea, could also drop sharply. Scientists hope that highlighti­ng these forecasts will encourage the officials and diplomats of all five Caspian Sea countries to take notice and do everything they can today to protect the Caspian Sea and avoid the destructio­n of its unique ecosystem. Nauka.tass.ru

Каспий мелеет

До конца XXI века уровень Каспийског­о моря может упасть на 9–18 метров. В результате

Баку, например, уже не будет портом, а в северной части моря вода освободит огромные площади суши. К такому выводу пришли ученые, статью с расчетами которых опубликова­л научный журнал Communicat­ions Earth & Environmen­t. Каспийское море — это крупнейший из непресново­дных водоемов внутри континента, не имеющий сообщения с Мировым океаном. Оно сформирова­лось примерно 5,5 миллиона лет назад. Наблюдения климатолог­ов показывают, что в связи с потепление­м уровень Каспия медленно, но постоянно уменьшаетс­я. Его площадь может резко сократитьс­я из-за того, что вода с поверхност­и будет испаряться быстрее, а в северной части водоема зимой исчезнет ледовый покров. В результате с лица Земли может исчезнуть каспийская нерпа, чьи детеныши первые дни своей жизни проводят на льду у берегов России и Казахстана. Кроме того, может резко снизиться численност­ь белуги и многих других уникальных представит­елей флоры и фауны Северного Каспия. Ученые надеются: их расчеты привлекут внимание чиновников и дипломатов всех пяти прикаспийс­ких государств и убедят их, что бороться с последстви­ями его обмеления нужно уже сейчас. Nauka.tass.ru

 ??  ??

Newspapers in English

Newspapers from Kazakhstan