Siasat Tun M, Daim, Anwar, Nor Mohamed
Suruhanjaya semalam buat laporan polis cadangkan siasatan rasmi atas kesalahan pecah amanah, jenayah atau penipuan membabitkan spekulasi pertukaran mata wang asing, pelaporan kerugian RM31.5 bilion dialami Bank Negara Malaysia (BNM)
Wujud asas untuk mengesyorkan Polis Diraja Malaysia melaksanakan siasatan rasmi kemungkinan berlaku pecah amanah dan penipuan oleh Tun Dr Mahathir Mohamad selaku Perdana Menteri ketika urus niaga mata wang asing (forex) pada 1990-an.
Menurut Laporan Suruhanjaya Siasatan Untuk Menyiasat Kerugian Urus Niaga Mata Wang Asing (RCI) Oleh Bank Negara Malaysia (BNM) pada 1990-an, Dr Mahathir adalah Perdana Menteri ketika itu dan tanggungjawab menguruskan negara terletak kepada barisan Kabinet pimpinannya.
Perlu siasatan menyeluruh
“Walaupun beliau menafikannya, suruhanjaya berpendapat siasatan menyeluruh perlu dijalankan untuk menentukan sejauh mana pembabitan dan liabiliti Saksi Inkuiri (IW) ke-24 (IW24) Perdana Menteri dalam perkara ini,” kata suruhanjaya lima anggota diketuai bekas Ketua Setiausaha Negara, Tan Sri Mohd Sidek Hassan dalam laporan 524 muka surat yang dibentangkan di Parlimen, semalam.
Suruhanjaya juga berpendapat wujud asas mengesyorkan PDRM melaksanakan siasatan rasmi kemungkinan pecah amanah dan/atau penipuan oleh pegawai BNM, Kementerian Kewangan, Jabatan Audit Negara dan Menteri Kewangan ketika itu.
Menteri Kewangan bagi tempoh berkenaan ialah Datuk Seri Anwar Ibrahim (1991 hingga 2 September 1998) serta Tun Daim Zainuddin (14 Julai 1984 hingga 15 Mac 1991).
Laporan turut menyatakan, selepas mengambil kira perkara dan sifat teliti Perdana Menteri, adalah tidak dapat diterima kemungkinan beliau tidak mempedulikan, tidak mempersoal atau tidak pernah dimaklumkan masalah berhubung urus niaga mata wang dan kerugian besar BNM sebelum dimaklumkan bekas Pengurus Akaun BNM, Aziz @ Abdul Aziz Abdul Manaf dan Timbalan Ketua Setiausaha Perbendaharaan, Tan Sri Clifford Francis Herbert (IW14).
Mungkin ketahui urusan
“Sebagaimana dinyatakan IW14, beliau menjangkakan IW24 akan marah tetapi reaksinya agak normal. IW14 mendakwa bahawa
IW24 menyatakan sometimes we make profit, sometimes we make
losses (ada masa kita buat keuntungan, ada masa kita rugi).
“Reaksi dan penerimaannya terhadap kerugian forex yang besar menunjukkan bahawa beliau mungkin mengetahui mengenai urus niaga forex dan kepentingannya.
“Dakwaan IW24 yang beliau hanya dapat mengingati kerugian forex berjumlah RM5 bilion apabila dimaklumkan mengenainya semasa perbincangan bersama IW21 (Anwar) dan IW14 (Francis Herbert) pada akhir tahun 1993, adalah sesuatu yang dipersoalkan.
“IW21 dan IW14 sangat konsisten dalam testimoni mereka bahawa kerugian urus niaga forex adalah kira-kira RM30 bilion,” menurut laporan itu.
Siasatan juga mendapati, dakwaan Dr Mahathir bahawa beliau hanya dimaklumkan mengenai kerugian forex RM5.7 bilion oleh Anwar dan Francis Herbert pada akhir 1993, tidak mungkin benar.
Suruhanjaya berpandangan Perdana Menteri ketika itu merelakan tindakan menteri kewangan ketika itu yang sengaja menyembunyikan fakta dan maklumat serta membuat kenyataan mengelirukan kepada Jemaah Menteri.
“Suruhanjaya berpandangan terdapat elemen menyembunyikan fakta dengan sengaja memandangkan Laporan Tahunan BNM tidak menunjukkan kerugian sebenar dialami akibat urus niaga mata wang asing dari 1992 hingga 1994,” kata laporan itu.
Suruhanjaya siasatan ditubuhkan berikutan dakwaan bekas Penolong Gabenor BNM, Datuk Abdul Murad Khalid pada 26 Januari 2017 bahawa bank pusat itu mengalami kerugian AS$10 bilion pada awal 1990-an, di mana jumlah berkenaan lebih besar daripada yang dilaporkan oleh BNM.