Promosi 1 Januari tarikh penting bendung tabiat merokok
Tarikh 1 Januari 2019 perlu dipromosi sebagai tarikh penting membendung budaya merokok, seiring misi Kementerian Kesihatan menurunkan prevalen merokok kurang daripada lima peratus, menjelang 2045 dalam kalangan rakyat Malaysia.
Semua premis makanan diwartakan sebagai kawasan larangan merokok, di bawah Peraturan-peraturan Kawalan Hasil Tembakau (Pindaan) 2018 bermula awal bulan lalu.
Sebelum ini, arahan itu hanya membabitkan restoran berhawa dingin sahaja, bagaimanapun ia diperluas ke restoran tidak berhawa dingin, warung terbuka dan trak makanan yang menyediakan meja dan kerusi, serta restoran yang berada di atas kapal dan kereta api.
Pewartaan ini komitmen kerajaan sebagai negara anggota Konvensyen Rangka Kerja Kawalan Tembakau (FCTC).
Langkah itu inisiatif Kementerian Kesihatan memperluas kawasan larangan merokok dan membudayakan amalan tidak merokok, serta melindungi orang awam daripada bahaya asap rokok.
Bantahan pelbagai pihak
Pelbagai reaksi dapat kita lihat sejak pengumuman mengisytiharkan semua premis makanan sebagai kawasan larangan merokok oleh Timbalan Menteri Kesihatan, Dr Lee Boon Chye di Dewan Negara pada 5 September 2018.
Memang tidak dinafikan ada bantahan daripada perokok, malah pemilik restoran turut membantah arahan itu. Antara alasan utama penguatkuasaan itu menjejaskan perniagaan mereka.
Tujuh individu memfailkan semakan kehakiman di mahkamah, untuk mencabar penguatkuasaan larangan merokok di semua premis makanan dan mereka memperoleh kebenaran mencabar larangan itu.
Namun, kementerian sama sekali tidak perlu tunduk kepada desakan sedemikian.
Selepas lebih sebulan berlalu, syabas kepada kementerian kerana tidak menangguhkan peraturan larangan merokok di semua premis makanan.
Namun, kerjasama di antara pihak berkuasa serta agensi berkaitan, pemilik premis makanan, masyarakat setempat dan perokok sendiri amat diperlukan, untuk memastikan kejayaan pelaksanaan larangan berkenaan.
Selain penguatkuasaan, pemilik premis makanan memainkan peranan penting memastikan pematuhan penuh usaha bebas asap rokok.
Pemasangan papan tanda larangan merokok mengikut spesifikasi di tempat strategik serta melupuskan penggunaan bekas abu rokok tindakan asas yang perlu dilaksanakan.
Jika ada pelanggan yang merokok, pemilik premis harus tegas menghalang perbuatan itu. Persekitaran bebas asap rokok sama sekali tidak merugikan pemilik restoran dan gerai makanan.
Pelanggan akan tetap mengunjungi premis makanan kerana makan ialah keperluan asas kehidupan. Bahkan, keluarga bersama anak kecil pasti memilih premis yang bebas daripada asap rokok.
Klinik berhenti merokok
Umum mengetahui rokok memudaratkan kesihatan, namun masih ramai yang merokok. Ketagihan nikotin punca utama mengapa perokok sukar berhenti merokok.
Oleh yang demikian, mereka seharusnya memanfaatkan sepenuhnya perkhidmatan Klinik Berhenti Merokok yang disediakan Kementerian Kesihatan, menerusi klinik kesihatan serta hospital terpilih.
Dua perkara utama yang perlu dititikberatkan sebelum menjalani proses berhenti merokok ialah membuat keputusan tegas untuk meninggalkan tabiat merokok, serta merancang persediaan bagi memudahkan usaha.
Ahli keluarga serta rakan perlu membantu dan menyokong usaha mereka untuk berhenti merokok.
Peluasan kawasan larangan merokok satu daripada strategi menjadikan Malaysia sebagai negara yang sihat dan bebas daripada amalan merokok.
Tindakan bersepadu daripada pelbagai kementerian, agensi, masyarakat dan individu perlu dikerah untuk merealisasikan agenda berkenaan.
Ia harus dipacu pada semua peringkat secara proaktif dan berterusan.
Pertubuhan bukan kerajaan (NGO) perlu terbabit secara langsung, mendidik masyarakat mengenai isu berkaitan kesan tembakau dan produk tembakau terhadap kesihatan.
Setiap NGO mempunyai kumpulan sasar, kemampuan serta kepakaran masing-masing.
Pendidikan kesihatan melalui kempen media, siri ceramah berfokus di sekolah dan universiti, menganjurkan kempen anti tembakau seperti riadah berbasikal atau pertandingan video serta aktiviti out-reach dapat membantu Kementerian Kesihatan melaksanakan advokasi.
Sokongan demikian amat diperlukan dalam usaha mencegah tabiat merokok daripada berleluasa.
Dr Ahmad Farid Nazmi Abdul Halim,
Ketua Unit Kawalan Rokok & Vape, Ikatan Pengamal Perubatan & Kesihatan Muslim Malaysia (I-medik)