Kaedah sedia ada lebih kukuh
Pakar Perlembagaan berbeza pendapat terhadap cadangan ERC
Oleh Nazura Ngah Kuala Lumpur: Pakar Perlembagaan berbeza pandangan terhadap syor Jawatankuasa Pembaikan Sistem dan Undang-undang Pilihan Raya (ERC) supaya kawasan Parlimen menggunakan sistem proportional representative (perwakilan berkadar).
Ada yang berpandangan sistem sedia ada, first past the post lebih kukuh dalam membentuk kerajaan yang bertanggungjawab dan responsif, manakala ada yang melihat sistem perwakilan berkadar sebagai sistem yang semakin popular di dunia dan seharusnya dicuba.
Pensyarah Undang-undang Perlembagaan, Universiti Islam Antarabangsa Malaysia (UIAM), Prof Madya Dr Shamrahayu A Aziz, berkata beliau lebih cenderung untuk sistem first past the post dikekalkan berdasarkan tiga faktor, iaitu pengundi mengetahui calon perwakilan, ada ruang akauntabiliti calon dan bilangan parti politik yang banyak.
Beliau berkata, menerusi sistem sedia ada itu, kerajaan yang mempunyai majoriti di kawasan Parlimen memudahkan dasar dilaksanakan dan undang-undang digubal tanpa pembabitan parti lain.
Katanya, menerusi sistem first past the post, pengundi memilih calon dan calon yang mendapat majoriti undi dikira menang, manakala sistem perwakilan berkadar pula pengundi memilih parti.
“Parti kecil mungkin mendapat undi dalam sistem perwakilan berkadar, tetapi mungkin diwujudkan syarat minimum undi untuk mendapatkan kerusi di Parlimen. Oleh itu, belum tentu parti kecil akan mendapat kerusi Parlimen.
“Dalam sistem first past the post, pengundi menentukan wakil dan kerusi dalam Parlimen diketahui oleh pengundi. Dalam perwakilan berkadar, kerusi Parlimen ditentukan mengikut jumlah undi kepada parti. Pengundi tidak tahu atau tidak boleh menentukan siapa yang menjadi wakil mereka di Parlimen. Ia akan ditentukan oleh parti.
“Sistem first past the post menyaksikan kawasan lebih sempit dengan satu wakil sahaja, manakala sebaliknya bagi sistem perwakilan berkadar dengan kawasan diwakili mungkin lebih daripada satu,” katanya ketika dihubungi, semalam.
Shamrahayu berkata, dalam sistem first past the post juga, jumlah kerusi yang ditetapkan kepada parti politik mungkin tidak sama dengan undi yang mereka dapat.
Beliau berkata, wujud akauntabiliti calon dalam sistem sedia ada, berbanding sistem perwakilan berkadar apabila ia tidak dapat ditentukan kerana pengundi memilih parti, bukan calon.
Katanya, sistem perwakilan berkadar menyaksikan parti yang kecil mendapat peluang untuk dipilih menjadi perwakilan dalam Parlimen.
Sementara itu, pakar perlembagaan yang juga Ahli Majlis Profesor Negara, Prof Dr Nik Ahmad Kamal Nik Mahmood, berkata sistem perwakilan berkadar mempunyai kebaikan dan keburukan walaupun secara global banyak negara di dunia menggunakannya termasuk
ASEAN.
Menyifatkan sistem perwakilan berkadar semakin popular dan seharusnya dicuba, beliau berkata, sistem itu menyerlahkan keadilan kepada rakyat majoriti dan minoriti kerana kedua-dua golongan ini ada wakil dalam Parlimen.
Katanya, ia amat penting kerana sistem first past the post mementingkan siapa menang atau kalah walaupun wakil rakyat itu mendapat sokongan yang marginal dan ramai pengundi dalam sesuatu kawasan tidak menyokongnya.
“Namun, sistem perwakilan berkadar mewujudkan kecenderungan wakil rakyat mementingkan faedah dan memajukan kawasan yang ada penyokong ramai, sekali gus mengetepikan kawasan yang tidak ramai penyokong.
“Sistem perwakilan berkadar juga mewujudkan gerakan ekstremisme yang mementingkan sesuatu ideologi dan mengetepikan gerakan yang lebih universal dan menyeluruh,” katanya. negara-negara