Hubungan antara kesihatan, keselamatan kian terancam
Sejak kebelakangan ini, rekod kualiti alam sekitar di negara ini menunjukkan kemerosotan baik dalam soal kualiti air, udara, sampah sarap atau tanah.
Prof Datuk Dr Mohd Ekhwan Toriman menyatakan 25 sungai kita dilapor tercemar dengan Johor mencatat kadar tertinggi, diikuti Pulau Pinang dan Melaka.
Kualiti udara negara juga terjejas susulan pencemaran berpunca hingar dan asap, habuk, debu dan terkini coronavirus (COVID-19) yang boleh tersebar melalui udara (pernafasan).
Kita tidak menyangkal pembangunan pesat aspek ekonomi dalam pelbagai bidang menyumbang peningkatan Keluaran Dalam Negara Kasar (KDNK), pada masa sama, menyumbang kemerosotan kualiti alam sekitar.
Hari ini, tanpa kita sedari hubungan antara kesihatan dan keselamatan, terutama bagi masyarakat bandar kian terancam.
Pencemaran alam sekitar umpamanya kualiti udara bukan sahaja dalam konteks asap, habuk, gas karbon dioksida, monoksida dan metana, bahkan mengandungi virus serta kuman yang boleh menyebarkan penyakit melalui pernafasan, sentuhan atau pendedahan secara langsung.
Ketika ini pun, seluruh dunia ‘cemas’ apabila penyebaran virus yang dikatakan berpunca dari wilayah Wuhan, China boleh tersebar melalui udara (pernafasan), cecair atau hubungan langsung.
Ini menyebabkan masyarakat bandar, terutama yang menerima kedatangan pelancong China yang dijangkiti, terpaksa menggunakan topeng muka bagi melindungi diri daripada dijangkiti. Penularan virus semakin meningkat sehingga membabitkan 32 negara.
Angka kematian dan jumlah jangkitan membabitkan COVID-19 sehingga kini amat membimbangkan dunia. Beberapa negara sudah menyekat rakyat mereka berkunjung ke negara berisiko dijangkiti virus ini.
Keadaan yang dibincangkan itu adalah sebahagian contoh bencana alam sekitar yang memberikan kesan kepada manusia dari aspek kesihatan dan keselamatan.
Pertambahan jumlah penduduk di negara ini turut menyumbang peningkatan penjanaan sampah-sarap, terutama di kawasan bandar. Ini memberi impak besar kepada sosial, ekonomi dan persekitaran.
Dianggarkan jumlah sampah dijana secara purata bagi seorang individu di bandar ialah 1.8 kilogram sehari (2018).
Meskipun penduduk semakin meningkat, usaha dilakukan pihak berwajib dalam menguruskan sampah-sarap secara efektif masih tidak berkesan. Ini mengundang kesan pencemaran alam sekitar dan menjejaskan keselamatan, kesihatan serta kesejahteraan hidup masyarakat.
Bencana yang berlaku adalah antara tindak balas alam sekitar kepada manusia dan persekitaran, akibat pencemaran aktiviti manusia yang melampaui batas seperti pembuangan atau pelepasan sisa secara tidak terawat ke persekitaran.
Secara semula jadi, alam sekitar boleh menyerap pencemaran jika kuantitinya sedikit. Jika melampaui batas, alam sekitar sendiri akan bertindak balas dengan memulangkan semula bencana kepada manusia dan persekitaran.
Selain udara tercemar dan masalah sampah sarap, masyarakat di bandar berisiko terdedah pencemaran air.
Antaranya pencemaran Sungai Kim-kim di Pasir Gudang, selain Sungai Bertam di Tanjung Malim dan pencemaran air yang menyebabkan kematian orang Asli di Kuala Koh, Gua Musang.
Semua ini antara bencana paling teruk pernah dilaporkan di negara ini kerana membabitkan kecederaan fizikal dan kematian. Ia wajar menjadi pengajaran kepada semua dalam mendepani pembangunan, kemajuan dan kesejahteraan alam sekitar.
Dalam konteks hari ini, masyarakat perlu diberikan kesedaran akan pentingnya kesihatan persekitaran mereka.
Tidak dinafikan keselamatan dari aspek jenayah itu penting, tetapi sehingga hari ini keselamatan berkaitan alam sekitar turut menambah ancaman keselamatan kepada penduduk di bandar.
Pendidikan, kesedaran dan keprihatinan masyarakat bandar terhadap persekitaran perlu dipertingkatkan. Isu keselamatan persekitaran perlu ditangani secara bijaksana kerana dibimbangi perkara sama berulang dan terus berulang.
Kita tidak boleh berkompromi dengan keuntungan apabila membabitkan keselamatan, kesihatan dan nyawa manusia.