‘Boleh isytihar darurat negeri jika ada ancaman’

Pakar Perlembagaan dakwa tak perlu tunggu situasi amat bahaya

Kuala Lumpur: Darurat boleh diisytiharkan di sesebuah negeri, mengikut Perlembagaan jika situasi boleh mengundang ancaman sama ada ke atas keselamatan, kehidupan ekonomi atau ketenteraman awam.

Pakar Perlembagaan, Datuk Dr Wan Ahmad Fauzi Wan Husain, berkata untuk isytihar darurat tidak perlu menunggu berlaku situasi amat bahaya atau mencemaskan sebaliknya boleh dibuat jika keadaan sedemikian dijangka atau sedang menghampiri.

Pengasas Jurisprudens Watan dan Profesor Madya Fakulti Pengurusan Industri, Universiti Malaysia Pahang (UMP) itu berkata tidak mustahil untuk melaksanakan darurat di sesebuah negeri kerana darurat pernah berlaku di Kelantan dan Sarawak berikutan berlaku krisis politik ketika itu.

“Darurat sebenarnya tidak diberi takrifan khusus di bawah Perlembagaan. Yang dikatakan itu adalah implikasi, iaitu keadaan yang amat bahaya atau dinamakan darurat sedang berlaku atau menghampiri sehingga mengancam keselamatan atau kehidupan ekonomi atau ketenteraman awam di Persekutuan atau mana-mana bahagian dalam Persekutuan.

“Ia (Perlembagaan) tak sebut mesti darurat ekonomi atau mana-mana keadaan politik. Cumanya apa sahaja yang mengakibatkan tiga perkara (mengancam keselamatan, kehidupan ekonomi dan ketenteraman awam) dalam keadaan yang berlaku atau menghampiri... Sifatnya betul-betul bahaya yang mencemaskan.

“Tengok pula apakah implikasinya. Jika mengancam keselamatan atau mengancam kehidupan ekonomi atau mengancam ketenteraman awam. Ada tak salah satu? Ada tak berlaku di seluruh atau sebahagian Persekutuan, memang boleh (isytihar darurat),” katanya ketika dihubungi BH, semalam.

Mengulas mengenai keperluan mengadakan Pilihan Raya Kecil (PRK) Parlimen Batu Sapi di Sabah ketika negeri itu bergelut dengan kes COVID-19 yang naik mendadak, Wan Ahmad berkata, mungkin hanya Sabah boleh diisytihar darurat.

Jelasnya, langkah terbaik adalah mengisytiharkan darurat di Sabah jika situasi di negeri itu boleh mendatangkan bahaya.

Sementara itu, Timbalan Presiden UMNO, Datuk Seri Mohamad Hasan, berpendapat darurat bukan langkah terbaik menangguhkan PRK Batu Sapi dan PRN Sarawak.

Beliau berkata, apa yang diperlukan adalah persefahaman di antara semua pihak dalam usaha mengurangkan kesan penularan COVID-19.

Katanya, pengisytiharan darurat hanya mencetuskan kesan lebih besar jika dilaksanakan.

“Saya memahami kebimbangan Perdana Menteri ketika menyampaikan perutusan khas petang semalam (kelmarin) mengenai pengendalian PRK Batu Sapi dan PRN Sarawak dalam situasi Malaysia masih berdepan suasana pandemik.

“Namun, memohon pengisytiharan darurat sebagai alasan dan cara untuk menangguhkan kedua-duanya bukan sahaja tidak perlu tetapi bukan jalan terbaik,” katanya dalam satu hantaran di Facebook, semalam.

Ketika ini, Mohamad berkata apa paling mustahak adalah persefahaman antara segenap pihak merentasi politik kepartian.

Beliau berkata, jika wujud persefahaman yang boleh ditagih dalam tempoh getir ketika ini, maka Parti Warisan Sabah (WARISAN) diberi laluan sekali gus PRK Batu Sapi boleh dielakkan.

“Umum mengetahui Barisan Nasional (BN) tidak akan bertanding di Batu Sapi dan gesaan saya ialah parti lain juga memberikan laluan kepada WARISAN bertanding di Parlimen Batu Sapi tanpa dicabar.

“Ini sebagai menghormati mendiang Datuk Liew Vui Keong, bekas Ahli Parlimen Batu Sapi dan mengelakkan PRK diadakan waktu ini.

“Jika persefahaman sebegini boleh diusahakan, maka kita boleh memberi laluan kepada WARISAN dalam PRK Batu Sapi sebagai permuafakatan nasional mengurangkan impak wabak COVID-19 kepada masyarakat. Jika ini berlaku, PRK Batu Sapi tidak diperlukan,” katanya.

Mengenai PRN Sarawak, Mohamad berkata, tempoh matang Dewan Undangan Negeri (DUN) berkenaan adalah pada 7 Jun tahun depan, sekali gus kerajaan negeri mempunyai masa dan dapat mengelak DUN dibubar dalam tempoh krisis kesihatan ketika ini.

Dengan tempoh itu, katanya, ia membolehkan PRN Sarawak diadakan pada Ogos 2021.

“Bayangkan implikasi darurat jika diisytiharkan, hanya untuk mengelakkan PRN Sarawak sedangkan ia boleh diadakan paling lewat 10 bulan akan datang,” katanya.

Tidak mustahil melaksanakan darurat di sesebuah negeri kerana darurat pernah berlaku di Kelantan dan Sarawak berikutan berlaku krisis politik ketika itu.

Wan Ahmad Fauzi Wan Husain,

Pakar Perlembagaan