Malaysia perlu rangka dasar pembangunan vaksin
Maklumat terkini mengenai pembangunan vaksin COVID-19 oleh negara maju seperti Amerika Syarikat (AS) dan England hebat diperbincangkan seolah-olah perlumbaan untuk keluar dari zon pandemik COVID-19 secepat mungkin.
Tidak juga terlepas daripada perlumbaan ini, negara membangun membuat perjanjian kerjasama pembangunan vaksin dengan negara blok timur seperti China, Korea dan Jepun.
Persoalannya, adakah ini sekadar sandiwara atau kaedah ampuh mengawal penularan COVID-19 yang masih belum nampak reda di kebanyakan negara, termasuk Malaysia.
Perlukah negara kita turut serta dalam mencari penyelesaian terbaik mengawal penularan COVID-19 dengan mengambil langkah lebih drastik.
Ini antara beberapa persoalan bermain di minda rakyat kita yang inginkan langkah lebih meyakinkan dalam suasana pandemik yang dihadapi.
Jika kita telusuri isu ini, beberapa syarikat farmaseutikal mengumumkan kejayaan awal mereka dalam membangunkan vaksin COVID-19 berdasarkan ujian klinikal fasa 3 di beberapa negara.
Antaranya, syarikat Pfizer dengan kerjasama syarikat bioteknologi berpusat di Jerman, iaitu Biontech dan syarikat Moderna Incorporation di AS.
Pentadbiran Makanan dan Ubatan (FDA) AS minggu lalu mengeluarkan dokumen mengesahkan vaksin Pfizer-biontech COVID-19 selamat dan berkesan, sekali gus meningkatkan keyakinan badan kawal selia negara itu memberi kebenaran penggunaan kecemasan vaksin sewaktu pandemik.
Vaksin COVID-19 Moderna dibangunkan bersama oleh Institut Kesihatan Nasional AS pula mendedahkan vaksin percubaannya kini 94.5 peratus berkesan bagi mencegah COVID-19.
Ini berdasarkan data interim daripada ujian klinikal fasa 3. Namun, kedua-dua laporan klinikal ke atas ujian vaksin ini hanya berdasarkan keberkesanan jangka pendek dan semua pihak berharap kesan jangka panjang juga seiring tahap keselamatan dilaporkan.
Malaysia juga tidak terlepas daripada membuat persediaan awal mendapatkan bekalan vaksin COVID-19 dari pelbagai pihak, termasuk vaksin Pfizer-biontech COVID-19.
Malaysia menandatangani dua perjanjian memberi jaminan bekalan vaksin sebanyak 30 peratus daripada populasi negara.
Perkara ini dimaklumkan Menteri Sains, Teknologi dan Inovasi, Khairy Jamaluddin, iaitu membabitkan perjanjian pertama bersama COVAX Facility
melalui Optional Purchase Arrangement ditandatangani pada 23 November yang menjamin bekalan vaksin sebanyak 10 peratus populasi negara.
Malaysia juga terbabit dalam perjanjian kedua, iaitu perjanjian pembelian awal dengan syarikat farmaseutikal Pfizer dimeterai pada 24 November bagi mendapatkan bekalan vaksin sebanyak 20 peratus daripada populasi negara (12.8 juta dos).
Malaysia juga bekerjasama dengan pengeluar vaksin lain untuk mendapatkan bekalan vaksin COVID-19 tambahan kepada rakyat di negara ini.
Berdasarkan sejarah kajian penyakit berjangkit di negara ini, ia bermula seawal 1900 lagi dengan cadangan Residen Jeneral Negeri-negeri Melayu Bersekutu, Sir Frank Swettenham untuk mendirikan Institut Patologi yang kini dikenali Institut Penyelidikan Perubatan (IMR) di Kuala Lumpur.
Kuala Lumpur terpilih kerana kedudukannya di tengah Semenanjung. Institut itu ditubuhkan untuk membuat kajian penyakit tropika seperti cacar, taun, rabies dan penyakit berjangkit lain.
Dari 1941 hingga 1945, fungsi IMR dikembangkan untuk membuat kajian terhadap malaria dan menjalankan pengeluaran vaksin kolera atau taun dan vaksin tiphoid.
Pada 1971 hingga 1975 mengikut Pelan Perancangan Malaysia Kedua, IMR terus diberi mandat menjalankan kajian, latihan dan mengeluarkan vaksin untuk kegunaan setempat melalui Unit Pengeluaran Vaksin.
Bagaimanapun, Unit Pengeluaran Vaksin di IMR ini ditutup pada 1990 dan sehingga kini, Malaysia tiada lagi infrastruktur khusus dan unit mengeluarkan vaksin kepada negara.
Pandemik COVID-19 yang berlaku sekarang sebagai titik tolak Malaysia seharusnya mempunyai fasiliti, kemahiran dan prasarana kajian vaksin seperti sejarah membuktikan Malaysia terbabit dalam pengeluaran vaksin.
Ia sangat penting supaya kita tidak bergantung sepenuhnya kepada belas ihsan negara pengeluar vaksin.
Apa yang berlaku sejak kes COVID-19 dikesan di Wuhan, China akhir tahun lalu dan Malaysia mengesan kes pertama COVID-19 awal tahun ini, mendedahkan kita kepada keperluan kerajaan mempunyai dasar dan perancangan pembangunan vaksin negara.
Ini termasuk membangunkan infrastruktur kajian perubatan dan melatih individu berkemahiran tinggi serta fasiliti sesuai dalam membangunkan vaksin berskala lebih tersusun.
Secara ringkasnya, perancangan pembangunan vaksin boleh dibahagikan kepada tiga peringkat.
Pertama, pelan kecemasan melalui perjanjian perbekalan vaksin dengan syarikat pengeluar pada jumlah dos tertentu dan dos awal vaksin diutamakan kepada pihak berisiko tinggi seperti petugas barisan depan.
Mereka terdedah secara langsung kepada penyakit ini dan boleh menyebabkan tahap kesihatan juga terkesan.
Kedua, perancangan jangka pendek ialah kerajaan disarankan membawa masuk vaksin yang masih dalam fasa ujian awal klinikal di luar negara oleh pengeluar vaksin.
Ujian klinikal fasa 3 pula boleh lakukan di negara ini kerana kita mempunyai rangkaian hospital dilengkapi untuk kajian klinikal, iaitu dikenali Clinical Trial Centre.
Ujian klinikal vaksin dalam kalangan rakyat Malaysia sama pentingnya dengan ujian pra-klinikal vaksin kerana data awal ujian klinikal akan menunjukkan keberkesanan, keselamatan dan tahap kesesuaian oleh rakyat tempatan terdiri pelbagai etnik dan latar belakang.
Justeru, data klinikal ini boleh membantu dalam meyakinkan kerajaan yang bimbang dalam soal keselamatan dan keberkesanan sesuatu vaksin.
Perkara ini juga ditegaskan Kementerian Kesihatan (KKM) bahawa keputusan akhir bagi penggunaan sesuatu vaksin di negara ini hanya akan dibuat selepas melalui proses pendaftaran dan kelulusan Bahagian Regulatori Farmasi Negara (NPRA).
Pelan jangka pendek ini bertepatan dengan pengumuman Perdana Menteri bahawa Malaysia terpilih untuk terbabit sebagai negara dalam Fasa 3 Ujian Klinikal Vaksin COVID-19 yang akan membabitkan 3,000 subjek di lapan hospital di negara ini nanti.
Ketiga, pelan jangka panjang melalui penyediaan infrastruktur khusus pembangunan vaksin di agensi di bawah KKM atau mana-mana pusat kajian negara, termasuk di universiti awam (UA) mahupun swasta.
Perancangan ini belum terlambat kerana evolusi kajian penyakit berjangkit sentiasa berlaku dan pusat kajian vaksin bukan hanya tertumpu kepada kajian terhadap COVID-19 sahaja.
Malaysia mempunyai ramai pakar berkaitan bidang ini, namun mereka perlu diberi latihan khusus dan pendedahan teknologi moden dalam pembangunan vaksin ini.
Vaksin COVID-19 dibangunkan syarikat Pfizer dan Moderna mendedahkan kepada kita betapa mereka terkehadapan dalam membangunkan teknologi perubatan, ubat-ubatan dan vaksin.
Pandemik COVID-19 yang berlaku sekarang sebagai titik tolak Malaysia seharusnya mempunyai fasiliti, kemahiran dan prasarana kajian vaksin seperti sejarah membuktikan Malaysia terbabit dalam pengeluaran vaksin.