Pemakanan kunci kehidupan sihat

Gagal kawal pemakanan tingkat risiko pertambahan berat badan, hidap penyakit kronik

Mengikut data Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) dianggarkan seramai 1.9 bilion populasi dunia, berusia 18 tahun ke atas, adalah dalam lingkungan terlebih berat dan daripada jumlah ini, 650 juta termasuk dalam kategori obes.

Data Central Intelligence Agency (CIA) Amerika, mendedahkan Malaysia berada di tangga ke-125 daripada 192 kedudukan negara dunia menghadapi masalah obesiti.

Dianggarkan seramai 15.6 peratus populasi di Malaysia adalah obes. Ini bersamaan satu daripada enam rakyat Malaysia adalah obes.

Doktor Pelatih Pakar Rehabilitasi dan Pemulihan, Dr Shaiful Aizad Shafie, berkata obesiti dahulunya dikenali sebagai penyakit negara maju, kini melanda negara membangun dan beberapa negara miskin.

Katanya, antara sebab kepada pertambahan bilangan itu disebabkan pengambilan makanan padat tenaga atau kalori tinggi kandungan lemak dan gula.

“Malah, peningkatan ketidakaktifan fizikal kerana sifat bentuk pekerjaan semakin tidak aktif (kerja di dalam pejabat), mengubah cara pengangkutan bermotor (seperti kereta, motosikal, bas) dan pembangunan pembandaran.

“Lambakan makanan diproses dan makanan segera yang mudah didapati di manamana juga menjadi penyumbang terbesar kepada peningkatan statistik ini, terutama dalam kalangan kanak-kanak dan remaja.

“Kanak-kanak banyak menghabiskan masa di rumah bermain Playstation, Nintendo dan sebagainya kurang aktiviti di luar rumah seperti bersukan,” katanya.

Kesan buruk obesiti.

Beliau berkata, peningkatan berat badan boleh menjejaskan kesihatan.

Kajian bertajuk ‘Risiko Kesihatan Daripada Obesiti’ diterbitkan pada 2009, mendapati peningkatan berat antara lima hingga lima kilogram melebihi tahap Indeks Jisim Badan (BMI) normal, berisiko mendapat penyakit diabetes mellitus (kencing manis), iaitu sebanyak 1.9 kali ganda.

Peningkatan berat antara lapan hingga 11 kilogram meningkatkan lagi risiko kepada 2.7 kali ganda.

Data ini adalah berdasarkan kepada pemerhatian kepada 114,281 subjek selama 14 tahun tempoh kajian.

Dalam kajian lain, dalam tempoh 20 tahun terhadap 7,176 subjek, mendapati risiko mendapat penyakit diabetes sebanyak 1.1 peratus setahun bagi subjek obes, berbanding hanya 0.1 peratus setahun bagi subjek dalam lingkungan BMI normal.

“Ini bermaksud, individu yang obes mempunyai 10 kali ganda risiko untuk mendapat penyakit diabetes,” katanya.

Penyakit jantung

Beliau berkata, menurut kajian sama (7,176 subjek dalam tempoh pemerhatian selama 20 tahun, mendapati kadar penyakit jantung, seperti serangan jantung, coronari arteri tersumbat, angina dan myocardial infarction, adalah lebih tinggi sebanyak 2.5 peratus bagi subjek obes (BMI kurang 30), berbanding hanya 1.4 peratus bagi subjek normal (BMI melebihi 25).

Kajian American Cancer Prevention Study, permerhatian terhadap lebih 900,000 subjek selama tempoh 16 tahun, mendapati subjek mempunyai BMI kurang 40 berisiko maut disebabkan penyakit kanser, iaitu lebih 50 peratus daripada subjek normal.

“Antara jenis kanser itu adalah seperti kanser salur makan (oesophagus), kanser usus dan rektum, kanser hati dan pundi hempedu, kanser pankreas, kanser buah pinggang, kanser darah jenis non-hodgkin dan kanser saraf tunjang,” katanya.

Antara sebab kepada pertambahan bilangan itu disebabkan pengambilan makanan padat tenaga atau kalori tinggi kandungan lemak dan gula.

Masalah tulang dan sendi

Beliau berkata, peningkatan berat badan memberi tekanan pada sendi terutamanya sendi lutut, kaki dan tulang belakang terutamanya di bahagian tulang lumbar.

Setiap satu kilogram peningkatan berat badan akan memberikan peningkatan bersamaan empat kilogram tekanan terhadap sendi ini.

Sekiranya tidak dikawal berat ketika usia muda, mereka berisiko mendapat penyakit osteo-arthritis apabila menjelang usia tua, selain mungkin memerlukan pembedahan menukar sendi yang rosak itu.

Dr Shaiful Aizad berkata, jika ada masalah berat badan, perlu membuat pemeriksaan kesihatan secara menyeluruh termasuk pemeriksaan tekanan darah, gula dalam darah, jantung dan paru-paru, buah pinggang dan direkodkan BMI.

“Kemudian mulakan senaman dan kawalan pengambilan makanan berdasarkan jumlah kalori diperlukan sehari. Jika mahu turun cepat berat badan, kurangkan pengambilan kalori harian, iaitu tidak melebihi 1,500 kalori sehari.

“Elakkan kandungan gula dan lemak yang tinggi, makanan ringan dan makanan segera.

“Makanan mempunyai nisbah kalori tinggi juga perlu dielakkan jika mahu menurunkan berat badan,” katanya.

Amalan gaya hidup sihat

Katanya, banyakkan makan sayur-sayuran, buah-buahan, nasi kanji rendah, daging, ayam dibakar atau direbus atau makanan mentah yang segar.

Senaman juga dapat mempercepatkan pembakaran lemak dan otot terutama otot jantung.

Justeru, amalkan senaman intensiti sederhana selama 150 minit seminggu atau 75 minit seminggu bagi senaman intensiti tinggi.

“Ini bersamaan dengan 30 minit senaman berintensiti sederhana sehari untuk lima hari seminggu, atau 30 minit senaman berintensiti tinggi sehari untuk tiga hari seminggu,” katanya

Senaman lain bagi meningkatkan kadar degupan jantung, seperti berjalan pantas, berlari, berbasikal, berenang dan mendaki juga digalakkan.

Doktor Pelatih Pakar Rehabilitasi dan Pemulihan

Dr Shaiful Aizad Shafie,