Proses pembelajaran sepanjang hayat, usah anggap diri hebat

memastikan kehebatan dan ‘ego’ terserlah, pasti seseorang itu akan cuba menonjol atau mempamerkan kebolehan diri sendiri dan setiap orang akan cuba meletakkan diri mereka sebagai ‘pakar’ dalam sesuatu bidang.

Saya melihat gelaran atau panggilan rasmi mahupun tidak rasmi, iaitu ‘pakar’ atau ‘pakar mata pelajara’ untuk mana-mana program kursus yang ditawarkannya menjadi satu keutamaan dan kebanggaan bagi mereka yang bersifat ‘narsisis’.

Sejak kebelakangan ini, ramai yang berpendapat bahawa selagi anda tahu sedikit lebih daripada ‘orang lain’, anda boleh mengangkat dan memanggil diri anda sebagai pakar.

Maksud perkataan ‘pakar’ yang diterapkan ke dalam minda dan fahaman melemaskan maksud sebenar dan integriti perkataan. Ia seperti memalsukan maksud ‘penyelidikan’ dan ‘sains’.

Oleh kerana begitu ramai yang sanggup mengaku diri mereka sebagai pakar, perkataan itu tidak lagi membawa nilai kebolehpercayaan dan jaminan kepada pelanggan berpotensi seperti yang ada sebelumnya.

“Seorang pakar tahu banyak perkara dan tahu kekurangan sesuatu sehingga beliau tahu mengenai semua yang beliau tidak tahu,” kata Mahatma Gandhi.

Sebagai seorang ‘pakar’, ia bermaksud anda telah menguasai hampir semua perkara yang ditawarkan oleh bidang anda.

Pengalaman kerja

Kepakaran sebenar mengambil kira tempoh pengalaman kerja anda dalam menjalankan penyelidikan, menghadapi ujian percubaan dan memperbaiki kesilapan dan tugasan kerja di lapangan.

Ia lebih daripada sekadar memberitahu orang bahawa anda seorang pakar, namun ramai pula sanggup menggadai ‘maruah diri’ untuk gelaran itu dan berharap ia menjadi kenyataan.

Dalam apa sahaja bidang kerjaya, kita tidak boleh dengan senangnya mengangkat diri kita sendiri dan hanya menganggap diri kita terbaik. Ini sangat berbahaya, terutama jika kita percaya bahawa ia benar-benar akan berlaku.

Meletakkan diri sendiri dalam kedudukan yang berkuasa menjadikan kemampuan kita sebagai pendengar yang baik dan pencari perspektif berkurangan.

Pakar biasa akan bersama pelanggan untuk mencurah dan berkongsi ‘ilmu pengetahuan dan kemahiran’ dan tidak menerima kritikan, mengaku kesilapan atau apa-apa yang tidak sealiran dengan ‘kepakaran’ yang diutarakan.

Adam Galinsky dari Northwestern University mengkaji ‘hubungan di antara kuasa dan keupayaan melihat perspektif orang lain’. Dia membahagikan peserta kepada dua kumpulan, setiap kumpulan diminta melakukan eksperimen yang berbeza.

Satu kumpulan melakukan aktiviti latihan yang menjadikan mereka berasa kuat dan berkuasa, satu lagi kumpulan melakukan aktiviti latihan menekankan yang mengurangkan kuasa mereka.

“Jangan sesekali menjadikan diri anda sebagai terlalu ‘pakar’ sehingga anda tidak lagi mahu mendapatkan kepakaran lain. Jadikan kehidupan sebagai suatu pengalaman pembelajaran yang berterusan” - Denis Waitley.

Pandangan orang lain

Apabila mereka membawa diri mereka ke dalam eksperimen, mereka menyedari bahawa ‘mereka’ yang memperoleh ‘kuasa’, sukar untuk menerima pandangan orang lain.

Kesimpulan kajian ini ialah bahawa ada hubungan songsang di antara tahap perasaan mereka yang ‘berkuasa’ dan tahap kesediaan mereka menerima perspektif orang lain.

Berasa diri lebih hebat dan berkuasa akan menyebabkan sesuatu mesej dan makluman sering terganggu, terutama apabila anda cuba memotivasi atau mengubah kefahaman orang lain.

Elok sahaja seseorang itu membawa diri sebagai ‘pelajar sepanjang hayat’, selalu ingin mencari idea baharu, selalu mencuba strategi baharu dan sentiasa belajar.

Tidak kira berapa lama seseorang itu berkecimpung dalam bidang yang diterokai, akan sentiasa ada perkara baharu dipelajari. Itulah yang paling baik jika anda bukan seorang pakar.

Anda akan sentiasa terbuka untuk mengembangkan pengetahuan, berkongsi idea, mengamalkan strategi bahru dan dalam proses ini, benar-benar membantu pelanggan anda bangkit daripada cabaran mereka.

Azizi Ahmad,

Institut Pendidikan Guru Kampus Bahasa Antarabangsa,

Lembah Pantai, Kuala Lumpur