Terap amalan perladangan baik
Penternakan ayam perlu dijalankan secara intensif bagi menampung permintaan yang tinggi. Sehubungan itu, antibiotik dalam dos yang rendah dan sub-therapeutic digunakan dalam penternakan ini.
Ia diperakui memainkan peranan amat penting dalam meningkatkan kecekapan makanan, menggalakkan pertumbuhan haiwan serta pencegahan dan kawalan penyakit sejak 1940-an lagi.
Antibiotik sebagai penggalak tumbesaran digunakan di negara maju seperti Eropah (EU) dan Amerika Syarikat (AS), apabila ia seiring dengan penternakan ayam secara intensif.
Bagaimanapun, penggunaan antibiotik secara tidak rasional dan tidak bertanggungjawab boleh menyebabkan rintangan antibiotik serta residu dalam daging.
EU dan AS mengambil pendekatan berbeza dalam menguruskan antibiotik sebagai penggalak tumbesaran ternakan, apabila EU mengharamkan sepenuhnya penggunaan antibiotik.
Akibat tindakan ini, sebilangan ternakan yang diternak secara intensif diserang penyakit dan memerlukan rawatan.
Keadaan ini menjurus kepada penggunaan antibiotik yang sangat tinggi dan di luar kebiasaan.
Manakala AS mengambil pendekatan lebih pragmatik dengan membenarkan penggunaan antibiotik sebagai penggalak pertumbuhan bawah kod amalan yang ketat.
Malaysia negara keempat tertinggi di dunia yang menggunakan daging ayam iaitu sebanyak 41.4 kilogram / kapita mengikut data The Organisation for Economic Co-Operation dan Development (OECD).
Ketua Pengarah Perkhidmatan Veterinar Datuk Dr Kamarudin Md Isa berkata, memandangkan Malaysia sebagai sebuah negara yang mempunyai persekitaran tropika panas, pendekatan diambil oleh AS adalah lebih sesuai.
Bagaimanapun, katanya, dengan adanya amalan perladangan ternakan yang baik diharap penggunaan antibiotik sebagai penggalak pertumbuhan dapat dikurangkan mengikut peringkat.
“Jabatan Perkhidmatan Veterinar (JPV) memainkan peranan penting dalam memastikan daging ayam adalah bebas residu antibiotik dan bakteria rintang antibiotik.
“Kawalan menyeluruh diambil bermula daripada pengeluaran makanan ayam, pengurusan anak ayam, pemeliharaan ayam di ladang, penyembelihan ayam, pemerosesan produk sehingga kepada pensampelan produk siap.
“JPV secara berterusan menggalakkan pengusaha ladang ayam menerapkan amalan perladangan baik dalam pengurusan ladang supaya kejadian penyakit haiwan dapat dikawal atau diminimumkan sebagai langkah bagi mengurangkan penggunaan antibiotik,” katanya.
Beliau berkata demikian selepas merasmikan Seminar Kesedaran Awam Mengenai Penggunaan Antibiotik Dalam Penternakan Ayam di Makmal Kesihatan Awam Veterinar, Salak Tinggi, Selangor, baru-baru ini.
Turut hadir, Pengarah Kanan Bahagian Pembangunan Komoditi Ternakan JPV Datuk Dr Rosini Alias dan Presiden Persekutuan Persatuan-Persatuan Penternak Malaysia (FLFAM) Jeffrey Ng Choon Ngee.
Dr Kamarudin berkata, penggunaan antibiotik untuk tujuan rawatan hanya akan diberikan sekiranya terdapat tanda penyakit ternakan.
“Pemberiannya adalah bawah pemantauan dan kawal selia oleh doktor veterinar. Setiap antibiotik mempunyai tempoh penarikan balik.
“Ayam yang diberi rawatan menggunakan antibiotik hanya boleh dijual selepas tempoh penarikan balik antibiotik yang digunakan dipatuhi.
“Akta Makanan Haiwan 2009 memberi peruntukan kuasa mengawal cara dan takat antibiotik yang boleh dimasukkan ke dalam makanan haiwan,” katanya.
Menurutnya, pengawalan di kilang makanan haiwan termasuk home mixer secara perundangan melalui pendaftaran premis atau kilang makanan haiwan di bawah Akta Makanan Haiwan 2009.
“Premis atau kilang makanan haiwan yang didapati memiliki antibiotik terlarang boleh didenda tidak melebihi RM100,000 atau dua tahun penjara atau kedua-duanya sekali.
“Manakala penggunaan antibiotik terlarang ini juga boleh disabitkan dan boleh didakwa di mahkamah. Mereka akan dikena denda tidak melebihi RM10,000 atau dua tahun penjara atau kedua-duanya sekali.
“Premis atau kilang terbabit boleh dibatalkan pendaftaran mereka sekiranya gagal mematuhi peraturan bawah Akta Makanan Haiwan 2009,” katanya.
Sementara itu, beliau berkata, tujuan seminar berkenaan untuk memberi pendedahan dan kesedaran kepada peserta mengenai keperluan pemberian dan penggunaan antibiotik serta pengurusan dalam ternakan ayam
dan kesan penyalahgunaan pemberian antibiotik dalam ternakan kepada pengguna.
“Ia juga dapat membantu pengusaha ternakan mempunyai sifat tanggungjawab dalam diri bagi mengeluarkan makanan berkualiti dan selamat untuk pengguna.
“Pengguna juga sebagai kuasa besar perlu mempunyai ilmu untuk memilih dan mendapatkan makanan yang berkualiti dan selamat dimakan,” katanya.