Produk Antara Fasa Ubat Dan Makanan

Secara amnya, manusia memerlukan makanan daripada kumpulan karbohidrat, protein, lemak dan serat setiap hari.

Bahagian Kualiti Dan Keselamatan Makanan, Kementerian Kesihatan (KKM) adalah badan bertanggungjawab menyelia dan menguatkuasakan undang-undang berkaitan makanan dalam negara ini. Ubat pula bahan kimia yang digunakan untuk merawat, mengawal atau mencegah penyakit.

Ubatan terdapat dalam pelbagai bentuk dos seperti sirap, tablet, kapsul, suntikan, salap, krim dan sebagainya. Bahagian menyelia, mengawal dan menguatkuasakan undang-undang berkaitan dengan ubat-ubatan di Malaysia ialah Bahagian Penguatkuasa Farmasi dan Bahagian Regulatori Farmasi Negara.

Di samping memberikan tenaga, ada sesetengah jenis makanan yang turut memberikan kesan sama seperti ubat apabila dimakan. Hal ini disebabkan oleh bahan kimia tertentu di dalam makanan itu sama ada wujud secara semula jadi atau dicampurkan semasa proses penghasilan makanan.

Produk makanan yang turut memberikan kesan seperti ubat adalah produk antara fasa ubat dan makanan (food-drug interphase). Produk antara fasa ubat dan makanan adalah cabaran yang dihadapi pihak berkuasa.

Hal ini kerana, dwisifat yang dimiliki oleh produk itu menyukarkan penentuan pihak berkuasa yang mana perlu bertanggungjawab untuk melakukan pemantauan dan tindakan sekiranya timbul masalah daripada produk terbabit.

Selain itu, kecenderungan segelintir masyarakat yang suka jalan mudah dalam menjaga kesihatan menyebabkan sesetengah pengusaha dan penjual produk mengambil kesempatan.

Produk dalam bentuk makanan dipromosikan sebagai produk yang boleh menyembuhkan penyakit, setaraf dengan ubat. Bahkan ramai pengusaha dan penjual produk makanan turut menggunakan sentimen agama dan kemampuan menyembuhkan penyakit sebagai intipati kempen penjualan produk mereka.

Oleh demikian, pihak Bahagian Regulatori Farmasi Negara menetapkan produk antara fasa ubat dan makanan akan diklasifikasikan sebagai ubat sekiranya produk itu memenuhi satu daripada kriteria berikut:

a. Produk mengandungi bahan disenaraikan dalam Senarai Negatif Untuk Makanan (Negative List For Food).

b. Terdapat dakwaan oleh pengeluar atau penjual bahawa produk mempunyai nilai perubatan, tertakluk kepada definisi ‘tujuan perubatan’ dalam Akta Jualan Dadah 1952.

Senarai Negatif Untuk Makanan adalah senarai bahan herba dan bahan kimia memberikan kesan farmakologi seperti ubatubatan. Contoh bahan yang disenaraikan ialah serbuk mutiara, plasenta, red yeast rice, gamat, glutathione, glucosamine dan sebagainya. Senarai ini sentiasa dikemas kini oleh pihak Bahagian Regulatori Farmasi Negara.

Sekiranya suatu produk antara fasa ubat dan makanan diklasifikasikan sebagai ubat, maka produk tersebut tertakluk kepada akta dan peraturan berkait dengan ubat. Buat masa kini, Akta Jualan Dadah 1952 dan Peraturan Kawalan Dadah Dan Kosmetik 1984 mewajibkan pendaftaran mana-mana produk diklasifikasikan sebagai ubat dengan Pihak Berkuasa Kawalan Dadah.

Kegagalan mematuhi undang-undang boleh menyebabkan pengusaha dan penjual produk dihadapkan ke mahkamah dan dijatuhkan hukuman jika sabit kesalahan. Berikutan itu pengusaha, penjual dan pengguna produk makanan perlu sentiasa peka terhadap peraturan dan undangundang yang berkuat kuasa berkenaan produk makanan.

Hal ini bagi mengelakkan pelanggaran undang-undang dan untuk menjamin keselamatan pengguna produk kesihatan. Pengusaha dan penjual produk makanan dinasihatkan agar mendapatkan khidmat nasihat pihak berkuasa berkenaan sebelum menghasilkan, menjual atau mempromosikan sesuatu produk berunsurkan makanan.

Sekiranya orang awam mempunyai sebarang pertanyaan am berkaitan ubat-ubatan, boleh menghubungi

Pusat Panggilan Farmasi Kebangsaan di talian 1800-88-6722. Kami sedia membantu.

Disediakan oleh Khairul Naim Zainal Abidin (Pegawai Farmasi, Hospital Tengku Ampuan Afzan, Kuantan)