Bahaya penggunaan plastik dalam kehidupan
Dalam negara pesat membangun, kita juga pesat diperhamba oleh keinginan dan persaingan material. Oleh demikian, pembangunan yang pesat ini membawa kepada suatu gejala sosial kian meruncing yakni pencemaran alam sekitar. Pencemaran alam sekitar ini sememangnya wujud akibat sikap manusia sendiri yang tidak mengambil kisah mengenai alam sekeliling.
Salah satu daripada punca utama wujudnya pencemaran disebabkan oleh pelbagai bahan buangan dan ini termasuk bahan buangan seperti kertas, tin kosong, plastik dan kaca. Sebahagian besar daripada bahan buangan ini datangnya daripada plastik.
Justeru, memang tidak dapat disangkal industri plastik satu industri sedang membangun pesat. Suatu ketika dulu, penggunaan plastik hanya terhad kepada pembungkusan beberapa jenis barangan tertentu.
Bagaimanapun kini budaya penggunaan plastik mulai menular dengan meluasnya apabila peruncit dan pengeluar pelbagai jenis barangan pengguna lebih banyak menggunakan plastik sebagai bahan pembungkusan berbanding kertas.
Kini pembangunan pesat industri plastik sendiri membawa kepada pelbagai penggunaan selain untuk pembungkusan iaitu pembinaan, industri elektrik dan elektronik serta automotif.
Di sebalik itu, timbul kesedaran mengenai bahaya plastik kepada alam sekitar, antara punca utama sifat kimianya yang tidak mudah dilupuskan selepas dibuang serta mengambil masa lama untuk dimusnahkan.
Ini secara langsung menimbulkan masalah pencemaran alam sekitar jika buangan plastik ini tidak diuruskan dengan betul.
Tambahan pula, plastik sejenis bahan yang mudah terbakar kerana unsur utamanya terdiri daripada karbon dan hidrogen. Justeru, jika bahan plastik ini dibakar sejenis gas yakni gas berasid hidrogen akan dibebaskan.
Sekiranya gas ini dibebaskan dengan banyak, maka hujan asid boleh terjadi. Hujan asid ini bukan saja boleh membahayakan manusia, malahan juga boleh menggugat ekologi alam misalnya tanah yang tidak lagi akan sesuai untuk digunakan sebagai tanah pertanian.
Satu cara untuk mengatasi masalah ini dengan memproses semula bahan plastik terbuang bagi membolehkannya digunakan semula, sekali gus meminimumkan kadar plastik dalam kitaran penggunaan. Di samping dapat mengurangkan pencemaran alam sekitar, kitaran semula bahan plastik boleh mengatasi masalah kekurangan tempat pelupusan sampah.
Sememangnya usaha menjalankan kitaran semula bahan plastik boleh mendatangkan pelbagai faedah kepada masyarakat sejagat. Kewujudan beberapa kilang yang memproses semula plastik secara langsung dapat menambahkan sumber pendapatan negara. Ini secara langsung dapat juga menjimatkan wang kerajaan untuk menghantar bahan buangan plastik ke negara lain untuk diproses semula dan kos penghantaran bahan plastik ini ke luar negeri dapat dikurangkan.
Sejajar dengan itu, kilang yang memproses semula plastik boleh mewujudkan tenaga kerja. Sesungguhnya, projek kitar semula ini tidak harus dijadikan ‘hangat-hangat tahi ayam’, malahan langkah lebih serius perlu dijalankan untuk meningkatkan lagi kesedaran masyarakat mengenai peri pentingnya kita mengitar semula bahan plastik ini.
Seharusnya pihak media massa, media cetak ataupun media elektronik mempergiatkan lagi kempen kitar semula sedia ada dan memaparkan mengenai projek kitar semula yang dijalankan. Dalam masa sama, pihak media boleh memuatkan rencana bahayanya bahan plastik yang dibuang atau dibakar kepada alam sekitar. Melalui langkah ini, masyarakat dapat kesedaran mengenai sikap mereka yang boleh membahayakan bumi.
Berikutan itu juga, pelajar sekolah harus didedahkan kepentingan memproses semula bahan plastik. Seperti kata pepatah Melayu, ‘Melentur buluh biarlah dari rebungnya’. Justeru, murid sejak sekolah rendah harus dididik pentingnya menjaga alam sekitar.
Bagi pihak yang menjalankan industri memproses semula, ganjaran yang lebih serta intensif harus diberikan kepada mereka. Oleh itu, pihak industri akan menjalankan operasi dengan lebih serius bagi memproses semula bahan terbuang yang boleh dipakai.
Sesungguhnya kempen kitar semula plastik perlu dipertingkatkan lagi, projek kitar semula menuju kepada satu era baru dengan terciptanya lebih banyak bahan kegunaan harian menggunakan plastik kitar semula. Ia bukan saja dapat mengelak pencemaran, malahan dapat menjimatkan wang.
Baru-baru ini, seorang penyelidik dari Universiti Sains Malaysia (USM) berjaya menghasilkan produk berasaskan plastik yang mesra alam dan mampu terurai serta boleh dikitar semula. Pensyarah Pusat Pengajian Kejuruteraan dan Bahan Sumber Mineral USM, Prof Dr Hanafi Ismail berkata, produk itu yang pertama di dunia dan dihasilkan dengan kos yang lebih rendah.
Menurutnya, keistimewaan plastik ini juga mampu terurai dalam tempoh tiga hingga enam bulan berbanding plastik yang dihasilkan berasaskan petroleum yang memakan masa hampir 100 tahun untuk terurai. Ia mempunyai kekuatan yang sama dengan plastik biasa yang diperbuat daripada petroleum.
Produk itu berjaya memenangi Pingat Emas pada pertandingan Reka Bentuk, Inovasi, Reka Cipta,
Industri dan Pameran Teknologi Antarabangsa (ITEX) 2005 yang diadakan di ibu negara. Plastik dihasilkan ini hanya menggunakan 15 peratus bahan buangan daripada plastik dan getah yang dicampur bahan kimia tertentu yang selamat.
Kerjasama daripada semua pihak, kerajaan, swasta mahupun masyarakat diperlukan bagi berganding bahu dalam membekalkan dan menggunakan bahan plastik yang boleh dikitar semula.