Benteng halang ekstremis
Keistimewaan Ahli Sunnah wal Jamaah ini yang turut diakui oleh pihak polis adalah mereka tidak mudah terlibat di dalam tindakan membidaahkan dan mengkafirkan orang lain apatah lagi terlibat dalam kumpulan militan dan ekstremis
Ahli Sunnah wal Jamaah ialah sebagai mana yang disebut oleh al-Hafiz Murtada al-Zabidi dalam kitab Ithaf al-Sadat al-Muttaqin: “Jika dikatakan Ahli Sunnah wal Jamaah, maka yang dimaksudkan ialah al-Ashairah dan al-Maturidiyyah.” Dr Nuh ‘Ali Salman al-Qudah yang merupakan Qadi al-Qudah (Ketua Hakim) dan Mufti Jordan menyebut dalam kitab al-Mukhtasar al-Mufid fi Jauharah al-Tauhid yang menjadi rujukan utama bagi subjek teras bagi pelajar diploma di Fakulti Pengajian Kontemporari Islam, Universiti Sultan Zainal Abidin (UniSZA): “Dan di antara perkara yang patut disebut ialah jaguh-jaguh ulama Muslimin daripada ulama hadis, ulama tafsir, ulama fiqh, ulama usul fiqh dan ulama aqidah - mereka adalah daripada al-Asha’irah dan al-Maturidiah. Ulama mazhab Maliki, ulama mazhab Shafie dan ramai daripada ulama mazhab Hanbali seperti Ibn al-Jawzi adalah Asha’irah dan ulama mazhab Hanafi adalah Maturidiah.”
Dalam Mesyuarat Panel Pakar Akidah Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (Jakim) bertarikh 28 Disember 2010 di Institut Latihan Islam Malaysia (ILIM) Bangi, diputuskan perincian definisi Ahli Sunnah wal Jamaah ialah:
(a) Mereka adalah golongan yang memahami dan berpegang kepada al-Quran dan Sunnah
Nabi SAW mengikut manhaj dan kaedah salaf dan khalaf (Asya’irah dan Maturidiyyah), (b) Mereka adalah golongan berfahaman sederhana (wasatiyyah), tidak melampau dan tidak terlalu longgar, ini mengeluarkan Khawarij, Syi’ah Rafidhah, Qadariyyah, Jabariyyah,
Mu’tazilah, Anti-hadis, Islam liberal, pluralisme agama dan seumpamanya, (c) Mereka ialah golongan yang mengutamakan perpaduan dan persaudaraan Islam bukan permusuhan, perdamaian bukan peperangan, berpegang kepada prinsip tidak memuja pemimpin, tidak taasub sehingga mengkafir atau menyesatkan sesama Islam.
Selain itu, Ahli Sunnah wal Jamaah juga disebut secara khusus atau umum dalam Undang-Undang Perlembagaan Tubuh Negeri dan Jawatankuasa Fatwa Negeri. Antara negeri yang menyatakan secara khusus ialah Undang-Undang Perlembagaan Tubuh Negeri Kelantan, dinyatakan bahawa: “Ahli Sunnah Wal Jamaah maknanya ialah mazhab Abu Al-Hassan Al-Asha’ri dan Abu Mansur Al-Maturidi dan orang yang mengikut jejak langkah kedua-duanya.”
Di Johor, Jawatankuasa Fatwa Negeri Johor yang bersidang pada 22 April 2015 mengambil maklum antaranya: (a) Umat Islam di Malaysia secara umumnya berpegang kepada mazhab Ahli Sunnah wal Jamaah, akidah berasaskan mazhab Asya’riah dan al-Maturidiah dan fiqah berdasarkan mazhab Syafie. (b) Ajaran agama berasaskan pegangan Ahli Sunnah Wal Jamaah adalah ajaran yang sederhana atau (wasatiyyah. Ajaran yang diamalkan oleh umat Islam di Malaysia sejak sekian lama ini ternyata menjamin keamanan, kesejahteraan dan keharmonian dalam menjalani kehidupan bermasyarakat.
Manakala Muzakarah Jawatankuasa Fatwa Negeri Sembilan yang bersidang pada 25 Februari 2016 bersetuju menerima cadangan takrifan berkaitan Ahli Sunnah Wal Jamaah iaitu merujuk kepada kelompok majoriti umat Islam mereka yang berpegang dengan ajaran Islam yang sebenar berdasarkan al-Quran dan panduan Nabi Muhammad SAW, sahabat dan ulama Islam muktabar serta berpegang dalam hal berkaitan dengan; (a) Akidah dan Tauhid berdasarkan pegangan Imam Abu Hasan al-Ash’ari dan Imam Abu Mansur al-Maturidi. (b) Fiqh dan Syariah, berdasarkan mazhab Shafii di samping meraikan mazhab Hanafi, Maliki dan Hanbali. (c) Tasawwuf, berdasarkan manhaj ulama sufi berwibawa seperti Imam Junaid al-Baghdadi dan Imam al-Ghazali.
Begitu juga Muzakarah Majlis Fatwa Negeri Sabah pada 24 hingga 26 Mei 2016 bersetuju antaranya memutuskan umat Islam hendaklah berpegang dalam hal berkaitan dengan; (a) Aqidah dan Tauhid, berdasarkan hanya kepada pegangan Imam Abu Hassan al-Ash’ari dan Imam Abu Mansur al-Maturidi. (b) Fiqh dan Syariah, berdasarkan Mazhab Syafi’i di samping meraikan mazhab Hanafi, Maliki, Hanbali dan pandangan Imam muktabar yang lain. (c) Tasawwuf, berdasarkan manhaj sufi berwibawa seperti Imam Junaid al-Baghdadi dan Imam al-Ghazali.
Bekas Ketua Penolong Pengarah Counter Terrorism, Cawangan Khas Bukit Aman, Datuk Ayob Khan Mydin Pitchay yang kini dilantik sebagai Ketua Polis Johor menjelaskan kepentingan Ahli Sunnah Wal Jamaah sebagai benteng daripada terlibat dengan keganasan. Pada 2016 di
Universiti Malaysia Terengganu (UMT), beliau menegaskan daripada sejumlah tangkapan yang dibuat, hanya segelintir sahaja melibatkan pelajar pondok. Menurutnya, antara sebabnya ialah institusi pondok adalah selari dengan fahaman Ahli Sunnah wal Jamaah. Beliau menegaskan bahawa kitab yang digunakan berdasarkan al-Quran, sunnah, ijmak serta qias. Selain itu, ulama pondok berpegang teguh pada manhaj al-Asha’irah dan al-Maturidiyah.
Beliau juga dalam Program Pencegahan Jenayah bersama Komuniti Masjid Jamek Bandar Baru Uda, Johor Bahru pada 4 September 2020 menegaskan kepentingan pegangan Ahli Sunnah wal Jamaah ini: “Kita duduk berpegang kepada mazhab al-Shafii, dari segi akidah kita berpegang aliran al-Asha’irah dan al-Maturidiyyah dan kita meraikan mazhab lain, mazhab Hanafi, Maliki dan Hanbali…Jangan bawa benda ranting (furuk agama) untuk mempertikaikan, untuk mengkafirkan orang, untuk membidaahkan orang, itulah ciri-ciri menyebabkan kita terjerumus ke dalam kumpulan militan.”
Keistimewaan Ahli Sunnah wal Jamaah ini yang turut diakui oleh pihak polis adalah mereka tidak mudah untuk terlibat di dalam tindakan membidaahkan dan mengkafirkan orang lain apatah lagi terlibat dalam kumpulan militan dan ekstremis. Ini kerana, tiada elemen tersebut di dalam sistem kepercayaan atau akidah Ahli Sunnah wal Jamaah. Maka fahaman ini sangat sesuai digunapakai dan diperkasakan di Malaysia berdasarkan ruang peruntukan sedia ada dalam Perlembagaan dan enakmen syariah setiap negeri.
Penulis Pensyarah Kanan Pusat Pengajian Usuluddin, Fakulti Pengajian Kontemporari Islam (FKI), Universiti Sultan Zainal Abidin (UniSZA)