Pastikan keselamatan wanita hamil, bayi

Penjagaan kesihatan amat penting sepanjang tempoh kehamilan kerana perubahan hormon dan fisiologi tubuh memberi kesan kepada perkembangan bayi.

Berdasarkan portal rasmi Kementerian Kesihatan Malaysia (KKM), gaya hidup sihat hendaklah diamalkan dalam tiga bulan pertama kehamilan.

Pemakanan, aktiviti fizikal dan pengambilan ubat-ubatan perlu diberi perhatian kerana organ penting bayi terbentuk sepanjang fasa ini.

Pengambilan ubatubatan semasa kehamilan antara perkara yang tidak dapat dielakkan bagi mencegah, mengawal atau merawat penyakit.

Contoh, pengambilan ubat-ubatan untuk penyakit biasa seperti demam, selesema, batuk, jangkitan atau penyakit ringan lain.

Bagi ibu hamil yang menghidap penyakit kronik seperti kencing manis, darah tinggi dan sawan, nasihat doktor atau ahli farmasi diperlukan sebelum menyambung rawatan walaupun mereka belum hamil.

Terdapat kebarangkalian rawatan akan diberhentikan atau ditukarkan kepada rawatan lain semasa hamil kerana doktor akan menilai sama ada terdapat manfaat meneruskan rawatan melebihi risiko kepada ibu dan bayi.

Plasenta atau uri ialah penghubung antara ibu dan bayi dalam membekalkan nutrisi selain berfungsi mengeluarkan sisa buangan bayi.

Terdapat ubat-ubatan yang dapat melalui plasenta dan memberi kesan langsung kepada bayi dalam kandungan.

Menurut laporan pihak berkuasa perubatan di Jerman pada 1961, terdapat lebih 10,000 bayi dilahirkan cacat anggota disebabkan pengambilan ubat talidomida dalam kalangan ibu hamil sehingga diharamkan penggunaannya.

Ubat ini dianggap ajaib pada masa itu kerana ia digunakan sebagai ubat tidur, penenang, mengurangkan rasa mual dan muntah tanpa memberi kesan mudarat kepada ibu hamil.

Tragedi ini membuka mata banyak pihak mengenai kepentingan keselamatan ubat-ubatan kepada ibu hamil agar kejadian sama tidak berulang.

Kebiasaannya ibu hamil dibekalkan vitamin untuk melengkapkan tumbesaran, mengurangkan risiko kecacatan, kelahiran pramatang dan kekurangan berat bayi.

Ini kerana sumber vitamin daripada makanan seperti sayur-sayuran hijau dan kekacang tidak mencukupi.

Antara vitamin yang diberikan kepada ibu hamil:

Asid Folik: Diperlukan untuk pembentukan tengkorak dan tulang belakang bayi bagi melindungi otak, saraf tunjang, mencegah kecacatan tulang belakang serta risiko sumbing.

Ferrous fumarate: Juga dikenali sebagai zat besi, berfungsi meningkatkan pembentukan sel darah merah bagi menyokong perkembangan bayi, mengelakkan kelahiran pramatang dan kejadian kekurangan darah terutama semasa kelahiran.

Vitamin B Kompleks: Sangat bermanfaat untuk pertumbuhan bayi termasuk kuku, kulit, rambut, mata bayi, mengurangkan masalah alahan, tekanan dan kekejangan otot ibu hamil.

Vitamin C: Meningkatkan daya ketahanan badan ibu dan bayi serta membantu penyerapan zat besi.

Ubat-ubatan jenis sapuan pada kulit seperti minyak angin pada asasnya adalah selamat.

Namun, penting untuk ibu hamil mengetahui kandungannya sebelum menggunakannya agar tidak mengganggu tumbesaran bayi.

Pengguna kini cenderung kepada pembelian secara dalam talian kerana mudah dan menjimatkan masa.

Bagaimanapun, ibu hamil perlu berhati-hati agar tidak terpedaya dengan testimoni penjual tanpa menyemak lebih lanjut aspek keselamatan ubat berkenaan.

Pastikan semua ubat yang diambil berdaftar dengan KKM agar terjamin aspek kualiti, keselamatan dan keberkesanannya serta tidak dicemari dengan bahan terlarang yang boleh memudaratkan nyawa ibu termasuk bayi dalam kandungan.

Ubat-ubatan dan makanan tambahan boleh

memberi manfaat atau membawa kemudaratan kepada ibu serta bayi dalam kandungan.

Perlu ambil tahu setiap ubat yang diambil dan bertanya kepada doktor atau ahli farmasi sekiranya terdapat sebarang kemusykilan.

Semak kesahihan ubat yang hendak digunakan di laman web Bahagian Regulatori Farmasi Negara (NPRA) www.npra.gov. my atau melalui aplikasi ‘NPRA Product Status’ yang boleh dimuat turun secara percuma daripada ‘Google Play Store’ atau ‘Apple Apps Store’.

Untuk pertanyaan, orang ramai boleh menghubungi Pusat Panggilan Farmasi Kebangsaan di talian 180088-6722, pada Isnin hingga Jumaat, daripada jam 8 pagi hingga jam 5 petang, kecuali cuti umum.

Disediakan oleh: Rohaizan Mohd Hanafiah Ketua Penolong Pengarah Kanan

Bahagian Perkhidmatan Farmasi, Jabatan Kesihatan Negeri Pulau Pinang.