Tinjauan awam pemansuhan hukuman mati mandatori
Putrajaya: Kerajaan akan mengadakan tinjauan awam dalam masa terdekat bagi mendapatkan maklum balas dan pandangan berhubung pemansuhan hukuman mati mandatori.
Menteri di Jabatan Perdana Menteri (Parlimen dan Undang-Undang), Datuk Seri Dr Wan Junaidi Tuanku Jaafar berkata, tindakan itu akan dilaksanakan sebelum usul pindaan berkait pemansuhan hukuman berkenaan dibentangkan di Parlimen pada Oktober depan.
“Kita akan buat tinjauan awam sebelum pindaan dibentang ke Parlimen, siapa yang memberi maklum balas kita akan terima seperti yang kita buat berkaitan undang-undang anti lompat parti yang mana mendapat maklum balas sekitar 7,600 responden.
“Kalau berlaku tentangan (yang menolak lebih tinggi), kita akan bawa kembali pindaan ke jemaah menteri untuk dibuat keputusan selanjutnya.
“Mengenai pindaan ini saya yakin Jabatan Peguam Negara sudah bersedia dengan pembentangan bacaan kali pertama pada Oktober. Saya cukup yakin tiada halangan di Dewan Rakyat dan seterusnya Dewan Negara pada Disember, malah Yang di-Pertuan Agong sangat peka dengan persoalan ini,” katanya pada sidang media di sini, semalam.
Beliau berkata demikian mengulas kekeliruan dan reaksi pelbagai pihak yang menyokong dan menolak keputusan Kabinet pada 8 Jun lalu untuk memansuhkan hukuman mati mandatori.
Ini termasuk ada ahli keluarga yang merasakan dilema dan tidak berpuas hati dengan keputusan kerajaan itu kerana bimbang penjenayah yang sudah dihukum akan terlepas daripada hukuman mereka.
Menjelaskan lebih lanjut, Wan Junaidi menegaskan hukuman mati masih wujud dalam perundangan di negara ini dan kerajaan bersetuju pemansuhan hukuman mati mandatori dan inisiatif untuk pemansuhan ini dimulakan sejak 2012.
“Kerajaan sudah bersetuju untuk memansuhkan hukuman mati mandatori dan digantikan dengan hukuman gantian tertakluk kuasa budi bicara mahkamah.
“Dalam konteks ini wujud perbezaan. Hukuman mati mandatori merujuk kepada peruntukan kesalahan jenayah yang mana tertuduh didapati bersalah akan dijatuhkan hukuman mati tanpa sebarang pengecualian.
“Dalam erti kata lain, hakim tidak mempunyai pilihan selain menjatuhkan hukuman mati kepada tertuduh contohnya Seksyen 302 Kanun Keseksaan,” katanya.
Beliau berkata, hukuman budi bicara mahkamah pula katanya membawa maksud mana-mana tertuduh yang disabitkan dengan kesalahan hakim mempunyai pilihan sama ada untuk menjatuhkan hukuman mati atau pemenjaraan atau sebatan mengikut budi bicara.
“Ia juga bergantung kepada jenis keseriusan suatu jenayah, trend hukuman, keadaan mangsa, kerjasama dan keinsafan pesalah dan faktor-faktor pengurangan hukuman lain,” katanya.
Tambahnya, sebelum sesuatu hukuman dijatuhkan oleh mahkamah, mangsa dan keluarga boleh mengemukakan ‘victim impact statement’ selaras dengan Seksyen 183A Kanun Prosedur Jenayah.
Wan Junaidi berkata, pemansuhan hukuman mati mandatori membabitkan 11 kesalahan iaitu sembilan di bawah Kanun Keseksaan dan dua Akta Senjata Api (Penalti Lebih Berat) 1971.
“Berdasarkan prinsip-prinsip terbabit, syor hukuman gantian terhadap 11 kesalahan ini tertakluk kepada kuasa budi bicara mahkamah,” katanya.
Katanya, jawatankuasa khas yang menjalankan kajian holistik mulai 20 September 2019 hingga 31 Januari 2020 mencadangkan tiga polisi penghukuman baharu iaitu bagi kesalahan menyebabkan kematian, hukuman mati atas budi bicara mahkamah dikekalkan.