Hinonggo ma o kapatayon do boros?

ma o kapatayon do boros? Sisimbar nopo diti nga: id au kapamarasan do boros. Boros Kadazandusun (BKD) id koligaganan do atagak tu au boroson do sanganu/somboros (tulun Kadazandusun). Intangai id timpu baino hinonggo nopo kinoyonon, uhang do tulun Kadazandusun (KD) do moboros boros tinaru suai (boros Malaya) ko mantad po do moboros BKD id walai, id tiyonon rumayou Kinorohingan om kumaa tanak.

Id koponondigan (kapangaramayan) do tadau tagayo kaamatan uludon do tulun KD o abaabayan om pohoroon id boros Malaya (BM) tu modosi kaaka do au otunudan rati do songulun toi ko’ duo no tulun tapantang mantad tinaru suai i nalap mamung id tinimungan di.

Koduo kobungou nogi, au koilo tulun KD moboros BKD do mongulud om manahak boboroson id tinimungan kapangaramayan dilo. Nunu di rati ngaranan tokou o tanganak do tinaru KD nung au no tokou tudukan do BKD?

Nung atagakan tulun KD boros tinaru, kousui yolo do kokitanan do gawir (bats) tu tumulud miagal tombolog nga nung intangan wuros okon ko tombolog.

Nung au o tulun KD arahi manampasi boros tinaru sondiri, tinaru suai milo monunggamit mantad diolo do mongilo diti BKD om milo nodi yolo mingulun-ulun miagal kopiyo koulun-uluno tulun KD id pogun diti miagal ko sumayau sayau Kadazandusun nga aiso kapaganan diolo tu au i apagon sumayau do sayau dilo. Kaantakan diti milo kopio abayaan tu pinasaga no do porinta do potudukon o BKD id sikulan porinta id pototongkop pogun diti. Id sikulan dino haro o tulun KD do milo monuduk tu lopuson (gojian) do porinta. Nga susumikul di arahi mongilo BKD au ogumu toi ko’ okon ko oinsanan mantad tanak KD.

Nokuro ma tu miagal dilo? Iri no tu tanak KD dino au mangakun do tanak KD om roiton dau ngaran tinaru dau i okodo (small ethnic) i nontodonon do komolohingan (parents) dau miagal ko nung minantad isio id Kudat, id Pensiangan toi ko id Long Pasia. Susumikul di oliab kopio ginawo do mongilo BKD nopo nga tanak do tinaru suai (tanak do pilak doti om susuai po) i okon ko mamasok sandad (native inhabitant) id pogun diti.

Oliab yolo minsingilo BKD tu kopuriman yolo do kogunoon tagayo id koposion diolo soira koilo yolo moboros BKD id pogun diti. Nunu ma kogunoon tagayo topurimanan diolo dino? Iri no tu milo yolo kounali mibagal kopio tulun KD id pogun diti.

Baino diti isai-isai nopo tulun id pogun diti do kiharo o kad kointutunan Malaysia mulong po do okon ko tulun mamamasok sandad hiti pogun.

Komolohingan do tulun dino, soira maganak id walai pongubatan porinta, poporijistor yolo ngaran tanak om onuan do ngaran miagal ngaran tinaru KD miampai koilo moboros BKD! Maso poporijisto id upis koporijistaan do ngaran tanak kosususu, miagal po yolo di tulun orualan mikod-ikod uhoton do dokutur pongubatan. Soira udiyoon, mongikod yolo tologod id toguang di dokutur moi do orongou di dokutur. Nga oilaan di dokutur nung otootopot do orualan i tulun mangakun do orualan dino. Miagal nogi di, soira udiyoon yolo di upisor koporijistaan kinosusuon nunu ngaran tinaru diolo, mangakun yolo do tinaru KD toi ko’ mamamasok sandad (native people) miampai do abaal moboros BKD. Nga otutunan i ma daa di upisor koporijistaan do okon ko otootopot do tulun yolo mamamasok sandad. Songkuro koiman-imanan (disappointment) do tulun KD nung asaladan do ngaran tinaru miagal dilo narait sabaagi tulun mamamasok sandad di otootopot id pogun diti?

Mantad baino om gisom do soira-ira, apatut tulun KD momusorou kaantakan diti om ologod sunduan do manampasi boros tinaru sondiri om tingkadan nodi daa do moboros boros tinaru suai kumaa tanak, om id walai pangarayahan do Minamangun id labus kakadayan hinonggo atus paratus tulun KD songintimung. Id pitimungan id kakadayan nga apatut nogi yolo momoguno boros tinaru sondiri.

Nung modosi yolo do au karati o songulun toi ko’ duo tulun tombului mantad tinaru suai i poingamung diolo, poingkokoto o songulun KD i koilo papadalin boros KD id boros tombului dino toi ko’ id boros English om BM tu orotian di tombului dino.

Nung manu o tulun KD do osompipi (100%) momoguno boros tinaru id walai panambayangan, milo do pohoroon diolo timungan do induo do timpu tadau Tiwang (week), iri no tu iso timungan id kosuabon i momoguno boros English toi ko’ BM om iso timungan id tangadau i momoguno boros KD toi ko’ hinonggo nopo timungan i kopogulu pohoroon.

Id timungan momoguno BKD dino kogumuon o wawa (incentives) patahakon kumaa tangaanak moi do arahi yolo mamung id tinimungan dino. Milo nogi tudukan do mononontuduk BKD (teachers) o tangaanak dino do boros KD id iso koyonon id tapus walai panambayangan dino. Miagal no daa diti o pokimamaan pointopot id pomusarahan om topurimanan do toinsanan tulun KD om wagu nogi do atampasi o BKD id pogun diti.