Nulud dii Tatak Barambang
Ondomo do tikid tadawulan tulun KadazanDusun
Tadauwulan nopo nga iso o pongintutunan do kihoroon (civilization) do iso tinaru id pomogunan diti. Tinaru Kadazandusun id pogun Sabah id Sokid Borneo ( North Borneo) diti nopo nga haro koinsuayan dau mantad do tinaru suai i id somok om id sodu labus diti pogun. Mangai no pusurato tadauwulan tokou om posokoto id tolig, tinungusan linimput toi ko longobon walai nu moi do oondom (memorized) nu ilo koisanai ngaran tadau om wulan. Tadauwulan tulun Kadazandusun di noturidong nopo nga oponsol (important) do oilaan do toinsanan tulun Kadazandusun.
Mantad nowonsoi Tadauwulan dino do au nodi minog tulun Kadazandusun do momungaran do Tadauwulan tumanud do Tadauwulan tulun Malaya toi ko tadauwulan do tulun Rum (the Roman Calendar). Kinosuayon om kinopiimporian do karalano tulun Kadazandusun do minomudali om minomungaran do tadauwulan dau dino nopo nga iso o kointutunan do agaras o boros Kadazandusun id pomogunan diti do gunoon id pibarasan, ponuratan, pokinangahan, pambasaan om ponontudukan id sikulan. Kinapamansayan do tadauwulan dino iso nogi o kointutunan do milo o tutok tulun Kadazandusun do mimporipori monuridong do toilalaan boros taralom.
Boros Kadazandusun au apagon do singilaan om osingilaan do tulun ngawi id pogun diti om id pomogunan diti tu kiharo nodi o tadauwulan do tinaru dino. Intangai iti id sumusuhut kinohoroon om kinoworunon do tadauwulan (calendar) do tulun Kadazandusun.
Wulan pinousui nunu i porobuaton diolo tikid tadau gisom do sontoun om kaampai nogi timpu do koponondigan diolo do tadau kaamatan.Tadau pinousui do podsusurut om pabpapasi do kukuak (kolibambang/bambayangan).
Aiso no boros suai milo poruhangon do boros Kadazandusun i milo paparati dilo tulun suai diti koubasanan om kopoposion do tulun Kadazandusun. Gunoon daa do koinsanai tulun Kadazandusun ilo ngaran tadauwulan do tikid tadau moi do ointutunan nodi dilo tinaru suai o tadau om wulan do tulun Kadazandusun osingilaan nodi ngawi tulun id pomogunan diti. Kopisanangan do mambasa.