‘Sarung Kukku’ masyarakat Bajau
Penghias jari semasa persembahkan Tari Igal
MASYARAKAT Bajau Laut terdiri daripada kelompok peribumi Sabah yang kaya dengan kepelbagaian identiti unik merangkumi aspek adat resam, kepercayaan, amalan tradisi, sosiobudaya, ekonomi dan sebagainya.
Meskipun kehadiran pelbagai variasi dari segi budayanya, golongan ini menerima beberapa inovasi dalam menghasilkan produk kraf sejajar dengan arus perkembangan zaman. Produk kraftangan ‘Sarung Kukku’ atau lebih dikenali dengan gelaran sarung kuku menghiasi jari semasa mempersembahkan Tari Igal dalam majlis Igal Karamaian. Keunikan bentuk ‘Sarung Kukku’ yang lentik dan tajam pada hujungnya berfungsi untuk menonjolkan kelentikan jari penari semasa mempersembahkan Tari Igal selain menarik perhatian audies. Tidak sesuai untuk diperagakan bagi upacara Tari Igal ritual, ‘Sarung Kukku’ biasanya diguna pakai semasa persembahan Tari Igal di majlis majlis formal seperti Regatta Lepa dan perkahwinan.
Keupayaan masyarakat Bajau Laut mengukir budaya bangsanya ditonjolkan melalui penghasilan ‘Sarung Kukku’.
Tidak menjadikan ianya sebagai tujuan komersial, Babu’ Anderang yang berpengetahuan luas dalam menghasilkan pelbagai kraftangan Bajau menjelaskan tentang kehadiran ‘Sarung Kukku’ semakin sukar didapati meskipun dalam kelompok masyarakat Bajau itu sendiri.
Beberapa bentuk ‘Sarung Kukku’ yang telah dikon-temporarikan mengikut arus perkembangan semasa seperti penambahan loceng dan manik pada muncungnya untuk tujuan perhiasan.
Pemakaian alat perhiasan ini juga menjadi satu kemestian dalam mempersembahkan Tari Igal Karamaian pada masa dahulu lebihlebih lagi menarik perhatian si pemberi ‘Sabod’ (Pemberi cenderahati dalam bentuk wang yang disangkutkan
pada jari penari)
‘Sarung Kukku’ dihasilkan mengikut corak segi tiga tajam dan mempunyai bucu pada kiri dan kanannya.
Penghasilannya dilihat agak mudah walaupun dengan hanya menggunakan bahan asas seperti gunting dan kepingan aluminium yang nipis bagi memudahkan proses membentuknya, namun tahap ketelitian yang tinggi diperlukan dalam proses penghasilan ‘Sarung Kukku’ yang berkualiti.
Kewujudan produk kraf seperti ‘Sarung Kukku’ membuktikan bahawa identiti masyarakat Bajau di daerah Semporna yang kaya dengan kepelbagaian budaya diwarisi turun temurun.