Utusan Borneo (Sabah)

Monupu om modsinding kapanampas­i boros KDM

-

TULUN mantad pogun Malaya m oboros do “Boros o Rusod do Tinaru,” ka. Tulun ngawi Pasok Momogun (Native People) id pogun diti i kampai no Kadazandus­un om Murut (KDM) aiso kopuriman pokimamaan miagal tulun Malaya do momusou, mongupus do boros tinaru. Pongungupu­s diolo boros tinaru nopo nga piniagal do o kogunoon drusod om ponokiruso­d diolo o boros tinaru.

Mantad do au opusou tulun KDM manampasi boros tinaru do tumilombus yolo do atagakan do tinaru om boros tinaru. Mantad do au opusou sanganu do moboros boros tinaru do iri noh katagakon do boros KDM. Koligagana­n tagayo do atagakan oh KDM do boros tinaru id pialatan dilo tinaru tangagayo id pogun diti. Katagakon boros tinaru iso koligagana­n tagayo kumaa sinakagon KDM tu aiso boros potungkuso­n om otungkusan do tanak mantad do molohing. Somonu do oinsanan nodi sinakagon KDM do moboros om mogiroromu­t noopo id boros Malaya. Ahal diti (korosian do atagakan boros) apatut noh daa do silihon (to be made as) iso kasaramaan tagayo (big concern) do oinsanan tulun KDM.

Kasaramaan miagal diti minog sabap do atalang o pantakan tu intangai timpu baino tulun KDM au no moboros boros tinaru sundung po do id lamin sondiri om doulu podi om id labus walai miagal ko id kakadaian, pitomutomu­an, sikulan, upis porinta, walai panambayan­gan, om id kopogiruma­an maso mangarayou tadau Natal om Tadau Kaamatan. Soira mongulud yolo do piiprio ababayan miagal ko manaandak tadai piniangaia­n, tadau Kinosusuon om monondig Tadau Kaamatan, au diolo onuon kosiwatan tosonong do mongulud ababayan ngawi dino id boros KDM. Boroson (lyrics) id kogumuan do sinding KDM supuon diolo miampai langatan do boros Malaya, au diolo sompipion boros KDM do monupu sinding dino.

I Gundohing Raymond Tombung nogi nga nokosoromo do i sinding “Sayang Kinabalu” sinupu di tongotiaga­k Kimin Mudin nokuro tu au sinupu id boros KDM? Isai gulu apatut do lihison (entertain) do sinding dilo? Nung moi do au osompoping­an (deprived) tinaru sondiri, awasiu tomod daa do sinding dilo sinupu id tolu toi ko lobi boros miagal ko KDM, Malaya, English om Mandarin. Songkuro sinonong karangahan sinding dilo nung sindingon id mogisusuai boros tinaru i haro id pogun diti?

Sundung do nokoibok no i sonsupu sinding dino, isaiisai modsisindi­ng KDM milo mokianu kasagaan mantad tobpinai tongotiaga­k Kimin do monupu boroson (lyrics) sinding dilo narait id boros KDM. Milo ondomon songkuro sinonong karangahan sinding dilo nung sindingon id roiton (lyrics) boros KDM.

Koiso kobungou nokuro tu arahi modsisindi­ng KDM do monupu sinding ih kiboroson id boros Malaya mantad noh do ogumu mokikinong­ou do kosuhut rati boroson do sinding dino nung id boros Malaya, om mantad ponogi gia okudi noh komulakan (sumandak om tanakwagu) ih kosuhut (karati) komoi boroson sinding dino nung sindingon id boros KDM. Nga au daa apatut do podurunan /porutuman (make it worse) do monunupu sinding oh koulalahon komulakan tulun KDM miagal dilo. Iso po kawagu koubasan do monunupu sinding KDM tu manaku okudian yolo vocabulary KDM gisom do ogumu boros Malaya gunoon diolo id kapanahaka­n boroson (lyrics) sinding dino.

Koubasan diti kada daa potilombus­o tu iti no ralan momoduso sinding tinaru sondiri. Nung manu sosongulun modsisindi­ng KDM monupu om kosupu sinding tosonong i kaampai no koduo-duo boroson

(lyrics) om lonoi (melody), milo isio mongimpala­nu koponguhup­an

(seek assistance) mantad songulun tambalut i koilo.

Onu nopo boroson sinding nosupu apatut pokintanga­n po daa do songulun tulun KDM i abaal monupu sinding om moboros boros KDM.

Kasanangan do pokintanga­n lyrics pogului polobuson sinding dino nopo nga oidu i boroson id boros Malaya miagal ko “katarik ginawo ku” ka milo sowolian boros tinaru “kagayat ginawo ku” ka, om susuwai po. Sinding tokou miagal ko i Jambatan Tomporuli ka milo po do insanangan i boroson id sinding dino nga au minog simbanan ih koloyukon (melody). Nga nung monimban ko do boroson sinding, minog doti do mokianu ko kasagaan mantad di sonsupu (composer) sinding dino.

Hiti haro songulun modsisindi­ng sompomogun­an i osonong kopio do usuianan do modsisindi­ng KDM. Isio diti nopo nga songulun susumindin­g laid id Hong Kong, ngaran dau i Agnes Chan. Isido nopo dino nga adalaan do oliab/ aangkal (very interested) suminding mantad tanak po isido. Mantad dino do koilo isido moboros boros Singkung om suminding isido sinding ngawi kiboroson (with lyrics) do Singkung (Mandarin/ Cantonese), Gipun, om English.

Soira suminding isido, agayo pongupus dau boros tinaru sondiri. Susuwai ko suminding id toguang tulun togumu, milo nogi isido modsinding do sosongulun miampai ompoton dau sinding dau do gitar i isido sondiri mongombit. Koilo nogi isido mongombit do gitar i roitan do classic om plucking.

Id kopodsindi­ngan dau, au dau toliban suminding sinding do kiboroson do Singkung sundung po ma do sinding kiboroson English i kogumuan sindingon dau id toguang tulun togumu. Sinding dau ngawi dino pinorikood (recorded) id album om timpu baino tu kiharo nodi internet, isai-isai tulun arahi mokinongou sinding dau, milo mogium sinding dino id UTube. Sinding English i kasanangan dau kopio do modsinding nopo nga kaampai no sinding ngawi English i olonoi koloyukon (sentimenta­l melody). Ogumu tulun id pomogunan diti i orohian mokinongou sinding tolonoi koloyukon dino.

Poingaliba­laidosindi­ng,poingalib do korohian do tulun mokinongou. Sinding tosonong lyrics om melody nopo nga kinongohon selajur do mokikinong­ou. Kobungou korohian o sinding nopo nga mantad no do lonoi om koloyukon miampai boroson sinding dino au tumalup kumaa mokikinong­ou.

Nokuro tu ngaran di Agnes rinumo monunurat id sinuratan diti? Iri no tu moi do kaanu daa do tunsub (motivation)om liab (interest) ngawi susumindin­g KDM (tondu om kusai) do momit daa di Agnes tu narahi suminding sinding tongolonoi English om au dau tinolikuda­n tinaru om boros tinaru sondiri moyo sinding dau togumu id boroson do Mandarin.

Iso kasanangan mongusui toi ko monugut (copy) sinding English dino tu kosingilo susumindin­g dino do boros sompomogun­an dino om tulun sompomogun­an nogi nga arahi mokinongou sinding dino mulong po do tulun KDM oh suminding. Iso kawagu kasanangan do modsinding sinding English tongolonoi iri no tu osimbayan i modsisindi­ng do popoburu (to improve) lonoi om kolonoion do sinding dino i mulong po do kosuwai (koinsonong) tokoodo kolonoion mantad di sanganu sinding dino soira sindingon, iri no kosuwaion (koinsonong­on) kolonoion i ihumon om korohian do mokikinong­ou.

Kabaalan (talent) modsinding au minog minsupu sinding wagu nga modsinding do sinding i haro mantad om simbanan (insanangan) i koloyukon sinding dino gisom do osonong oh karangahan ko mantad po do koloyukon mantad (original melody) do sinding dino.

Ogumu tulun arahi monugut modsinding sinding tongolonoi nga okudi i milo toi ko kaanu popoinsono­ng koloyukon dino miagal ko sinding di Paul Anka “I Don’t Like to Sleep Alone” ka ogumu daa moi sugut modsinsing sinding dino id karaoke nga au kosugut kolonoion om ko loyukon di sanganu sinding dilo, om mantad dino do suulon (prefer) do mokikinong­ou do mokinongou noopo sinding dino mantad di sonsupu (original singer).

Timpu baino diti apagon nodi mogium sinding miampai di sonsupu mantad sinding dino tu i padagangon do mongingind­apu id pitomuan nopo nga siniliu no do sinding karaoke. Sundung po do lopoton diolo CD dino do gambar di sanganu mantad do sinding dino, soira kinongohon nu i sinding, hiri do ointutunan nu do okon ko i sanganu o modsinding. Nung mogium ko do sinding miampai i sanganu mantad o modsinding, okinongou nu sinding dino id radio i posolimboo­n do DJ om nogi moyo do UTube id internet. Kopisanang­an do mongumbal (happy trying) om lumaagon ko no daa do Kinorohing­an (may God bless you).

 ??  ?? Gambar panandak noopo.
Gambar panandak noopo.
 ??  ?? TUWA POMUSARAHA­N: Nulud Di Tatak Barambang @ Joseph Yabai
TUWA POMUSARAHA­N: Nulud Di Tatak Barambang @ Joseph Yabai

Newspapers in Malay

Newspapers from Malaysia