KOMITED TUNTUT HAK Kerajaan negeri pastikan Sabah dapat ‘the best deal’ dalam MA63

KOTA KINABALU: Manifesto Pakatan Harapan telah menggariskan senarai janji-janji untuk ditunaikan semasa PRU14, antaranya berkaitan hak-hak negeri dalam perjanjian Malaysia 1963 (MA63).

Ketua Menteri Datuk Seri Panglima Mohd Shafie Haji Apdal berkata, tuntutan itu akan juga mengambilkira perkara yang termaktub di dalam Report of the Inter Governmental Committee dan juga Perlembagaan Persekutuan.

"Antara perkara yang akan diutamakan adalah hak negeri terhadap elektrik dan pengagihan gas yang telah diambil balik oleh Kerajaan Persekutuan pada tahun 1963," katanya menjawab pertanyaan Datuk Jahid Jahim (PBS-Tamparuli).

Shafie berkata, kerajaan negeri akan memastikan penurunan kuasa semula diberikan di bawah Perkara 95C Perlembagaan Persekutuan.

"Pada masa yang sama, royalti minyak sebanyak 20 peratus yang telah diumumkan oleh Perdana Menteri baru-baru ini juga akan menjadi salah satu keutamaan kerajaan negeri," katanya.

Beliau berkata, bayaran royalti minyak hendaklah diselaraskan dengan apa yang dijanjikan dalam manifesto dan kerajaan negeri Sabah akan memastikan negeri ini mendapat `the best deal' seperti dalam MA63.

Dalam hal itu katanya, antara tindakan yang telahpun dilaksanakan oleh kerajaan negeri selaras dengan peruntukan MA63 adalah penubuhan beberapa kementerian negeri yang baharu seperti Kementerian Undang-Undang dan

Hal Ehwal Anak Negeri, Kementerian Pelajaran dan Inovasi, serta Kementerian Kesihatan dan Kesejahteraan Rakyat.

"Ini menunjukkan komitmen kerajaan negeri yang baharu dalam melaksanakan tanggungjawab berkaitan undang-undang khususnya yang berhubung kait anak negeri dan seterusnya memberi kuasa kepada kerajaan negeri dalam bidang berkaitan kesihatan dan pelajaran," katanya.

Shafie berkata, antara tuntutan yang telah dikemukakan oleh kerjaan negeri selaras dengan Report of the Inter-Governmental Committee, MA63 dan Perlembagaan Persekutuan adalah pertama, Perkara 1(2) Perlembagaan Persekutuan sebelum pindaan pada tahun 1975 - 4(1) Persekutuan hendaklah dikenali, dalam Bahasa Melayu dan dalam Bahasa Inggeris dengan nama Malaysia.

(2) Negeri-negeri dalam Persekutuan adalah Negerinegeri Malaya iaitu Johor, Kedah, Kelantan, Melaka, Negeri Sembilan, Pahang, Pulau Pinang, Perak, Perlis, Selangor dan Terangganu; dan Negeri-negeri Borneo, iaitu Sabah dan Sarawak; dan Singapura.

Kedua, kewangan (meminta untuk semakan Pemberian Khas di bawah peranggan 2 Bahagian IV Jadual Kesepuluh, Perkara 11C & 11D Perlembagaan Persekutuan).

Ketiga, gas dan minyak memohon semakan semula hasil-hasil daripada gas dan minyak yang diterima di Sabah.

Keempat, pembayaran tunai petroleum - bukan sahaja perlu dikaji semula tetapi dinaikkan.

Kelima, tanah dan hasil daripada tanah - duti setem dan tanah yang berihak kepada Persekutuan hendaklah mengikut peruntukan di bawah Seksyen 75 Akta Malaysia 1963 & Perkara 85 & 86 Perlembagaan Persekutuan 'offered back'.

Keenam, Borneonisation; kedudukan dalam jabatan dan agensi Kerajaan Persekutuan di Sabah di mana lebih kurang 90 peratus. Kedua-dua Jabatan Persekutuan diketuai terdiri daripada Anak Negeri Sabah sendiri.