Sekatan ekonomi ke atas Iran dimansuhkan
Patuh kepada perjanjian pengurangan aktiviti nuklear, dunia alu-alukan semula Tehran
VIENNA/WASHINGTON: Iran kelmarin bukan lagi pariah ekonomi apabila kuasa dunia memansuhkan sekatan ke atas Republik Islam itu sebagai ganjaran kepada Tehran yang akur kepada perjanjian untuk mengurangkan cita- cita nuklearnya.
Dalam langkah dramatik yang dijadual bertembung dengan pemansuhan sekatan, Tehran turut mengumumkan pembebasan lima warga Amerika Syarikat ( AS) termasuk wartawan Washington Post Jason Rezaian dalam sebahagian perjanjian pertukaran banduan dengan AS.
Kedua- dua l angkah tersebut jelas mengurangkan ketegangan di antara Tehran dan Washington sejak Revolusi Islam 1979.
Puluhan bilion dolar aset Iran akan dicairkan dan syarikat global yang tidak dibenarkan berniaga di negara itu akan dapat mengeksploitasikan pasaran yang sudah lama membeku.
Badan pemantau nuklear PBB merumuskan kelmarin bahawa Iran telah mematuhi perjanjian tahun lepas dengan enam kuasa dunia untuk mengurangkan program nuklearnya.
“Iran telah menjalankan semua l angkah yang diperlukan di bawah perjanjian Julai untuk membolehkannya dilaksanakan,” menurut kenyataan Agensi Tenaga Atom Antarabangsa (IAEA) yang berpangkalan di Vienna, Switzerland.
A S s e c a r a f o r m a l memansuhkan sekatan perbankan, keluli, perkapalan dan lain-lain ke atas Iran, pengeluar utama dunia yang sudah tertutup daripada pasaran antarabangsa sejak lima tahun lalu.
Kesatuan Eropah ( UN) turut memulakan proses pemansuhan sekatan dan menteri pengangkutan Iran berkata Tehran merancang untuk membeli 114 pesawat sivil daripada pengeluar pesawat Eropah Airbus.
Ia merupakan kemuncak pencapaian bagi Presiden Iran Hassan Rouhani, ulama pragmatik yang dilantik pada 2013 atas ikrar untuk mengurangkan pengasingan antarabangsa Iran.
Beliau memuji perjanjian tersebut semalam sebagai ‘ laman keemasan’ dalam sejarah Iran dan titik peralihan bagi ekonomi, namun sempat menyindir pengkritik wilayah dan sesetengah pihak di Washington.
“Semua orang gembira melainkan Zionis, penghasut perang yang memarakkan perang sektarian antara negara- negara Islam, dan pelampau dalam Kongres AS,” tambah beliau.
Kelompok Republikan AS dan sekutu AS di Timur Tengah termasuk Israel dan Arab Saudi memandang situasi semasa dengan syak wasangka yang mendalam.
Tentangan sengit Israel ketara menerusi kenyataan dari Pejabat Perdana Menteri Benjamin Netanyahu malam kelmarin.
“Walaupun selepas memeterai perjanjian nuklear, Iran belum lagi melupakan aspirasinya untuk mendapatkan senjata nuklear dan terus menggugat kestabilan Timur Tengah serta menyebarkan terorisme di seluruh dunia tatkala melanggar komitmen antarabangsa,” menurut kenyataan itu.
Dalam langkah luar biasa, Presiden Barack Obama mengampunkan tiga warga Iran- AS yang didakwa melanggar sekatan ke atas Iran, menurut peguam salah seorang daripada mereka, manakala pendakwa raya menggugurkan tuduhan ke atas empat warga Iran di luar AS.
Iran pula bersetuju membebaskan lima warga AS termasuk Rezaian dan Saeed Abedini, paderi Kristian IranAmerika yang dijatuhkan hukuman penjara lapan tahun pada 2013 atas pensabitan menjejaskan keselamatan negara.
Banduan kelima Matthew Trevithick, meninggalkan negara itu hanya 40 hari selepas dipenjarakan.
Pelajar dan wartawan itu telah berkunjung dan bekerja di negara-negara berkonflik termasuk Syria, Mali dan Afghanistan.
Menteri luar Iran Javad Zarif telah mempertikai termasuk dalam ruang lidah pengarang jemputan New York Times minggu lepas bahawa Iran mahu membantu perjuangan global dalam membanteras militan pelampau seperti Islamic State dan al-Qaeda.
“Kini masanya untuk semua, khususnya negaranegara Islam, bergabung tangan dan menghapuskan dunia daripada ekstremisme ganas.
“Iran sudah bersedia,” menurut Zarif dalam Twitter kelmarin. — Reuters