Utusan Borneo (Sarawak)

Pengawa ngabas salong Lang Ngindang dikemujur dikena ngamatka kenyap Susan

- Dikarang Judan Bungap

JULAU: Ngerijat ninga berita bala Rajah mansang mudik Ulu Kanowit laban deka mejal bansa Iban nitihka atur pupu perintah maya nya dia Mujah ke beensumbar Lang Ngindang Menaul Nyanggai beguai mai bala madi iya baum ngayau.

Madi iya ketuai benama Akau digembar madi ke bukai ke benama Kelit enggau Jaun nugungka sida sebala nyikap diri begempung pengaruh, ngansah ilang, beban terabai dikena ngipa penatai bala raban Rajah.

Tembu semua kereban dia Lang Ngindang ke endang manuk sabung Akau ngayau ngalahka menua alu bebai bala sida urung 30 iku aja nurun ngipa penatai bala Rajah ba Wong Adai di Ulu Kanowit.

Nyadi maya nya, Lang Ngindang tu dulu agi nemu sida Rajah tu betubuh mayuh mudik mansang ngelawa rumah panjai Iban bekenaka lebih 10 buah bangkung.

Meda baka nya, dia iya teulihka runding chara ngalahka sida Rajah kenu ku cherita bisi beratus iku tubuh.

Sebedau bala Rajah mansang, bala bujang berani ke dibai Bujang Berani tu tadi dulu agi ngabika mimit pun kayu ke bebesai sepemanjai sungai Ulu Kanowit nya.

Iya ke enggau nurun ngipa bala Rajah tu enda semua sida semenua laban kenu ke penemu Lang Ngindang maya nya sida ke rumpas dibagi tubuh bisi nyaga rumah panjai sida.

Nyau pengelama ke ngipa, dia seiku ari bujang berani ke dibai Lang Ngindang tu tadi lalu manjung rerais lebuh semua bangkung ke dikena bala Rajah mansa alai sida ke ngipa nya.

Ninga panjung nya dia bala bukai naka alah nembuka abi pantap ba pun kayu sepemanjai sungai nya tadi.

Taja bala Rajah maya tu chukup iya pemayuh tang sida mayuh amat bebadi laban ke ditinggang kayu ke ditebang bala Lang Ngindang nyadika panjuk.

Lang Ngindang agi nganti, ngemataka bala munsuh ke agi idup.

Laban ke endang sigi berantu dia iya mai bala bukai enda chechamang mumpung pala munsuh ke agi idup nya.

“Cherita pemerani Lang Ngindang ngalahka bala Rajah betubuh beratus iku tu nyadi urung iya taun 1700 menya.

“Ba pemayuh bala Rajah mati dipumpung sida Lang Ngindang maya nya, ngujungka sungai Ulu Kanowit nyau bebau but.

“Pengawa sida Rajah deka mejal bansa Iban nitihka atur pupu kia nyau tejanggal sepengudah dialahka bala Lang Ngindang,” pia ku cherita ke ditusi Tuai Rumah Banyang Jambuh ari Nanga Lijan, Julau.

Cherita ke ditusi iya tu endang pengingat ke ditampung iya ari ini iya ke benama Geruda anak Mudai lalu Mudai tu anak Akau.

TR Banyang madah, Lang Ngindang ke bebini ngambi Bintang tauka Entega tu kelia diberi ensumbar tauka jejuluk Lang Ngindang Menaul Nyanggai laban ti berantu maya ke ngayau.

Maya ke ngayau, iya nadai dipeda munsuh muka pintu kuta tang ngenyit lalu datai terengkah di ruai.

Penyelai iya tu kenu ku sida ke tuai digembar enggau Batu Antu Kamba kelimpah seiku manuk sabung ti tebilang enggai telih, bisi engkelias sereta tegal.

“Enti iya ngayau, iya enda dipeda tang terus datai di ruai.

“Nya alai, iya dikelala enggau ensumbar Lang Ngindang Menaul Nyanggai ,” ku iya nusi.

Ku TR Banyang, Bujang Berani ke bela serambau enggau Lang Ngindang ke bela datai ari Indonesia iya nya Panglima Buah Raya enggau Serang.

Ari nyin sida lalu melunggang ngagai Lemanak, Skrang, Kanowit sebedau ngalahka menua bukai baka Panglima Buah Raya ngulu ke menua Machan enggau Serang ngulu ke menua Merurun.

Lang Ngindang nitihka ditusi mati ketegal penyakit puru kelimpah maya nya iya endang udah tuai.

Udah iya mati dia iya ditumbak ba Lubuk Untut (sebagi menua di Machan, Kanowit).

Nyau pengelama ke ditumbak, dia bala madi iya baka Akau, Kelit, Jaun nyengkaum bala bukai baka Mudai (turun TR Banyang) merau ngambi bangkai niang ke ditumbak ba Lubuk Untut sebedau disalung ba Bukit Bekikik, Ulu Lijan, Julau nyentuk ke diatu.

“Pengawa ke ngambi iya tu endang dipelalai laban maya nya bala kaban belayan munsuh mayuh deka ngiga bangkai Lang Ngindang tu.

“Cherita iya ke dibai pulai baru ke menua (Lijan) tu enda ditusi menyadi sendi iya nya bala ke semak aja ti nemu,” ku iya madah.

Lang Ngindang datai di menua ili ketegal maya nya perintah Rajah enggai meda bansa Iban diau di ulu sungai.

Nyadi Lang Ngindang tu seiku ari bansa Iban maya nya enggai nyadi enda nitihka atur terit perintah Rajah.

Bala menyadi iya ke bukai baka Akau, Kelit enggau Jaun mega bela diburu ke ili magang.

Tang nyau pengelama ke diau ba ili dia sida Akau, Kelit, Jaun enggau bala Iban ke bukai nyau pulai ke menua baru ketegal ti enda betah, lelengau ke menua diri ti agi mayuh jelu, ikan kelimpah kebuah bukai.

Sida ke bedau natam di ili nurun ke purih baka di Mukah, Balingian, Machan enggau Assan.

Empai lama tu tadi, bini Kaban Kunsil Nengeri (ADUN) Ngemah Alexander Vincent, Susan Clement enggau sida sebilik ti mega seiku ari purih Lang Ngindang bisi datai ngabas salong Lang Ngindang ba Bukit Bekikik, Ulu Lijan.

Susan tu nitihka dipadah Tr Banyang, purih ari Meluda ti nurunka Jarit (ex-Kunsil Julau) lalu nurunka Bulan sebedau tubuh Susan ke diatu.

Penatai sida ngabas salong Lang Ngindang tu bepun ari kenyap Susan empu.

Kelimpah sida sebilik, bala kaban belayan, purih Lang Ngindang bela datai maya nya.

Sida dulu agi bemalam ba Rumah Jali, Nanga Jilan ditu sebedau mudik Ulu Sungai Lijan pagi seiti.

Laban maya nya ai langkang sida betubuh urung 40 iku bebatak lebih dua jam setengah sebedau ngenataika diri ba kerangan peniki Bukit Bekikik.

Ari penyangkai, niki Bukit Bekikik, bala sida ngenataika diri ba tuchung bukit nya lebih setengah jam.

Seninjik datai ba tuchung Bukit Bekikik, iya nya alai salong Lang Ngindang, sida sebala belabuh miring lalu ditangkan pengawa munuh genselan jani seiku.

Chukup pengawa nya, dia seiku sida ke datai ke pemadu tuai (90 taun) diasuh miau piring ba salong Lang Ngindang Bujang Berani tu.

Seiti pekara ke nyelai nyadi maya tu iya nya Susan enda memukai tetemuka seiti batu ti dipelabaka batu pengansah.

Bala sida ketuai maya nya melabaka batu pengasah nya nyangka enggi Lang Ngindang ke udah disalong dia beratus taun ke udah.

Pengawa ke miring nya tembu urung sejam lebih sebedau sida sebala nurun baru mulai ke diri ba penyangkai tauka kerangan seberai Bukit Bekikik.

 ??  ?? ENDA BERASAI LELAK: Bala mayuh begambar kenang begulai enggau pangan diri.
ENDA BERASAI LELAK: Bala mayuh begambar kenang begulai enggau pangan diri.
 ??  ?? NITIH KENYAP: Susan (dua kiba), bela dipeda apai iya (kiba) enggau bala bukai ngelawa peniki Bukit Bekikik.
NITIH KENYAP: Susan (dua kiba), bela dipeda apai iya (kiba) enggau bala bukai ngelawa peniki Bukit Bekikik.
 ??  ?? UDAH TEMBU: Piring ke udah dibiau enggau manuk diengkah ba teresang.
UDAH TEMBU: Piring ke udah dibiau enggau manuk diengkah ba teresang.
 ??  ?? MIRING: Sida ke tuai belabuh miring seninjik datai ba salong Lang Ngindang.
MIRING: Sida ke tuai belabuh miring seninjik datai ba salong Lang Ngindang.
 ??  ?? MUDIK SUNGAI: Bala mayuh ari purih Lang Ngindang Menaul Nyanggai baru mupuk ari penyangkai Lijan.
MUDIK SUNGAI: Bala mayuh ari purih Lang Ngindang Menaul Nyanggai baru mupuk ari penyangkai Lijan.
 ??  ?? CHUKUP PENGELANDI­K: Sekeda ari sida semenua bela enggai tinggal ngulu pengawa nya.
CHUKUP PENGELANDI­K: Sekeda ari sida semenua bela enggai tinggal ngulu pengawa nya.
 ??  ?? LANGKANG: Ai ti deras sereta langkang enda nekul pejalai bala mayuh maya nya.
LANGKANG: Ai ti deras sereta langkang enda nekul pejalai bala mayuh maya nya.
 ??  ?? DITEMU: Batu baka batu pengansah ke ditemu Susan.
DITEMU: Batu baka batu pengansah ke ditemu Susan.
 ??  ?? BANYANG
BANYANG

Newspapers in Malay

Newspapers from Malaysia