‘Mesti bersatu, berhati-hati kaji cadangan pindaan Perlembagaan Persekutuan’
Semua Ahli Parlimen dari Sarawak mesti bersatu dan berhati-hati ketika mengkaji cadangan pindaan Perkara 1 Perlembagaan Persekutuan.
Presiden Parti Reformasi Negeri Sarawak ( STAR) Lina Soo berkata, setiap Ahli Parlimen dari Sarawak mesti berhati- hati menggunakan perkataan dalam pindaan itu kerana isi kandungannya masih belum didedahkan.
Beliau percaya keperluan perlembagaan ialah untuk memansuh Perlembagaan Persekutuan A354 Seksyen 2, 1976 bagi mengembalikan Perkara 1 kepada status asas seperti dinyatakan dalam Perjanjian Malaysia 1963 (MA63).
Lina menegaskan, sebarang pindaan ke atas perlembagaan tidak seharusnya perubahan untuk meminda atau menambah apa-apa yang bertentangan dengan MA63.
Beliau mengingatkan Annex A MA63 menyatakan: Rang Undang- Undang Malaysia: 4(1) negeri-negeri Persekutuan seharusnya dikenali Malaya dan dalam bahasa Inggeris, pada nama sama, Malaysia; 4 (2) Negeri-negeri Persekutuan seharusnya (a) Negerinegeri Malaysia iaitu Johor, Kedah, Kelantan, Melaka, Negeri Sembilan, Pahang, Pulau Pinang, Perak, Perlis, Selangor dan Terengganu dan ( b) Negeri- negeri Borneo iaitu Sabah dan Sarawak dan ( c) Negeri Singapura manakala 4(3) negeri-negeri wilayah bagi setiap negeri dinyatakan dalam Fasal (2) adalah wilayah-wilayah terdiri daripada di dalamnya sebelum Hari Malaysia.
“Sebarang cubaan untuk meminda, mengganggu atau menambah perkataan definisi Persekutuan di atas 4 (2) (a) dan 4 (2) (c) bahkan boleh dilihat sebagai perangkap di mana hak-hak perlembagaan boleh dikompromikan.
“Tindakan mengubah perkataan ‘Negeri’ kepada per- kataan lain seperti ‘Wilayah’ boleh dipersoalkan kerana Negeri Borneo seperti digunakan dalam MA63 bermakna Sarawak sebuah negara dan perkataan negara secara amnya digunakan dalam bahasa Inggeris,” ujarnya pada sidang media di sini, semalam.
Lina juga meminta kerajaan persekutuan tidak menghentikan Perkara 1(2) tetapi meminda dan atau memansuh semua undang-undang persekutuan lain yang mengubah MA63 untuk diisytihar tidak sah dan batal.
Beliau menuntut semua undang-undang persekutuan yang mengkompromikan hakhak Sarawak di bawah MA63 mesti dilupuskan daripada Perlembagaan Persekutuan atau ditambah dengan ‘proviso’ (syarat dalam sesuatu perjanjian) kepada negeri, bahawa undang-undang persekutuan tidak digunakan pakai di Sarawak.
Beliau memberi dua contoh jelas iaitu Akta Pembangunan Petroleum (PDA) dan Akta Laut Wilayah (STA) yang telah mengubah sempadan politik Sarawak dan melanggar hak-hak negara sebagai Pemilik Tanah yang memegang hak ekonomi ke atas sumbersumbernya termasuk minyak dan gas di atas tanah dan lautan negeri ini.
Justeru tegasnya, Sarawak mesti mendapat bayaran pam- pasan bagi kekayaannya yang diambil kerajaan persekutuan dan Petronas sejak 1976 disebabkan undang-undang persekutuan yang tidak berperlembagaan dan tidak boleh diguna pakai di Sarawak di bawah MA63 dan peruntukan serta hak-hak dilindungi Perlembagaan Persekutuan.
Beliau berkata Pengerusi Pakatan Harapan (PH) Sarawak Chong Chieng Jen mengumumkan bahawa kerajaan PH akan mengembalikan kepada Sarawak apa yang telah diambil oleh kerajaan persekutuan sejak 1976 merupakan berita baik kepada semua pihak khususnya rakyat Sarawak.
Bagaimanapun beliau meminta Chong lebih spesifik dan tepat mengenai apa yang dimaksudkannya dengan mengembalikan ‘status rakan kongsi sama’ dan implikasi untuk mengembalikan semua hak yang diambil dari Sarawak selama 43 tahun.
“Adakah Chong bermaksud, Sarawak akan mendapat satu pertiga daripada belanjawan tahunan negara, satu pertiga kerusi Parlimen dan lebih penting lagi semua hak ekonomi dan hak milik minyak dan gas Sarawak akan dikembalikan kepada Sarawak?
“Ini adalah kesamaan dan isu hakiki kesamaan dan Chong mesti menyatakan pendiriannya dengan jelas jika beliau akan melampaui batas politik ‘rakan kongsi sama rata’.
“Jika Chong tidak dapat menjelaskan status ‘ rakan kongsi sama rata’ untuk Sarawak, tetapi kekal menggunakan perkataan ‘ status rakan sama rata’ ia adalah untuk kepentingan politik. Bukankah ini satu lagi janji Chong?,” soalnya.
Lina turut meminta Dewan Undangan Negeri ( DUN) Sarawak meluluskan resolusi menolak PDA dan TSA agar ia boleh diletakkan dalam hansard sebagai rekod perlembagaan negeri Sarawak.