Macehual zoatl
Neh nimacehual zoatl nonantzi in tlalticpac ica yeh nitlapoa, nochi in tlaltzintli in tlamantli nochi in tlen techmaca in tlalticpac tochicahualiz toyolnemiliz.
Nimoyolcocoa icanocnihuan, nic quicahtihueh, moxelohtihueh huan calactihueh ihtec in yancuic tlalticpac, canin tlaehecahuia tlamazoloah huan
quilcahuah totlalnantzi aquin techtlamaca, huan ica yeh tiyoltoqueh.
Tlaa ticmocuitlahuiah in tlamantli techchicahualtia techyolihuitia.
Axan tonal tlen ticateh tlen ticpanotoqueh tlaa ticmocuitlahuiah
cequii achtli ye tic puiah tlacual, huan tiyectlacualchihuah quimi otechmachtihqueh in tozihtzitzihuan uelic tlacual yeticuah, cequi tocnihuan yoquipatlahque ica occequi tlacual tlen quinen neneloah ica tlen techcohcocoa, ica yectlamachiliz maticyecchiuaca quenin monequi ica in tlen yancuic, uan ica in tlen yecah, maticenyecyolnemican tocepantlamantli, huan macamo timonohmah tlamihtocan.
(Traducción)
MUJER NATIVA
Yo soy una mujer nativa que me debo a la madre tierra, al campo, a la naturaleza, por ella vivimos.
Con tristeza veo que mis hermanos se han desviado, los ha absorbido el nuevo mundo, el derroche, el
mal uso de los elementos naturales y olvidan a nuestra madre tierra que por ella sobrevivimos, la naturaleza nos da fuerza, nos da vida.
En estos tiempos tan difíciles al que hemos llegado, que nos tocó vivir, cultivando las distintas semilla obtenemos la alimentación, elaborando sanas comidas que nuestros ancestros
nos enseñaron y al que hemos cambiado por comidas procesadas.
Con inteligencia combinemos los avances logrados de desarrollo y retomemos nuestras tradiciones, nuestras costumbres, nuestra convivencia con la naturaleza, no continuemos nuestra autodestrucción.
(*) Promotora de educación y capacitación a la mujer indígena en San Felipe Cuauhtenco, Contla.