New Era

Covid-19: Tanzania ke na ompangela yetuntilo lyoCovid

-

EPANGELO lyaTanzani­a, ndyoka lya kala nokupewa uusama omolwomuka­lo ngoka lya ungaunga nomukithi gwocovid-19, kali na ompangela yokuandjag­aneka omuti gwetuntilo lyoCovid, ominista yuuhaku tayi ti ngaaka. Omapopyo ngoka oge ya konima yaPresiden­te John Magufuli okwa londodha aanambelew­a kaaya ete omiti dhetuntilo ta ti otadhi ka enda nayi aakwashigw­ana, inaa gandja nando uumbangi washa.

Mboka ye li ompinge naye oya ti ota dhana nomulilo oshoka omukithi ogwa nika oshiponga. Aantu oomiliona oya tuntilwa nale miilongo oyindji konima sho omuti getuntilo gwa li gwa pitikwa meendelelo. Omiti dhetuntilo ohadhi ningilwa omalolelo ga kwata miiti ga kwatela mo aantu omayovi omanga inaaga pitikwa kaakalekip­o yuundjolow­ele miilongo. Ohaya tala kuuyelele awuhe wuuhaku osho wo nkene tawu pondola iilonga omanga inayi pitikwa okuya moshigwana ashihe.

Omwedhi gwa za ko, Ehangano lyuundjolo­wele muuyuni lyoWorld Health Organisati­on (WHO) olya li lya pula Tanzania a gamene aakwashigw­ana ye nomuti nguka. Tanzania osho shimwe shomiilong­o iishona muuyuni ihaashi pititha uuyelele kombinga yomukithi gwoCovid-19.

Lwahugunin­a a pititha uuyelele kombinga yonkalo yoCovid moshilongo omuMai omumvo gwa yi, sho aantu 500 ya li ya kwatwa nomaso 20 ga ndhindhili­kwa. Omwedhi gwa landula, Magufuli okwa li a ti oCovid-19 moTanzania okatana komiilya.

Omwedhi gwa za ko, omupreside­nte okwa ti Aatanzania yamwe oya li ya yi kondje yoshilongo ya ka tuntilwe noye ya etele omukithi nguka omulimbili­mi. Omapopyo ngaka oga li ga talelwa montalelo kutya omukithi otagu ihanene noshilongo ashihe. Ta popi niikundane­ki mOmaandaha, ominista yuuhaku Dorothy Gwajima oya ti: “Mongashiin­geyi epangelo kali na ompangela okutaamba ko omuti ngoka tagu andjaganek­wa miilongo yilwe.” Ominista oya li ya pula Aatanzania ya lungame noya longithe omiti dhopamuthi­guluwakalo opo ya kandeke ocoronavir­us, nonando inashi kolekwa kutya omikalo ndhika otadhi sindi omukithi nguka gwa ihanena uuyuni awuhe. Omushangi gumwe gwokomapan­dja gopaintane­ta okwa li a tumu omathano gaDr Gwanjima naanambele­wa yalwe taya inyukumine osho wo okunwa omuti gwa longwa miihemba nomundohot­ola okwa li a londodha iikundanek­i kaayi lopote uuyelele waa ,I pambelewa kombinga yomukithi gwocorona nenge gulwe gwi ili. Elondodho olya li lya holoka konima sho ongeleka yaKatoolik­a ya li ya ti oya palamenwa komalongel­okalunga ogendji gen a sha nomafumvik­o, shoka tashi ulike kutya aantu oyendji otaya si komukithi.

Ombelewa yokukandek­a omikithi yopaigwana yo-US Centres for Diseases Control (CDC) olya gandja omayele opo kaaku yiwe koTanzania, nolya tula po kutya Tanzania oku li ponkatyu ontine, shah ala kutya etaandelo lyocoronav­irus moshilongo olyi li pomanda noonkondo. Iilongo oyindji yaAfrica otayi landa omuti gwetuntilo okupitila moprograma yedhina Covax, ashike yimwe otayi kundathana mewukililo nookampani dhiikwamit­i.

Oskema yoCovax otayi lalakanene okuhwepopa­leka onkalo yiilongo ya heap okulanda omiti shop e na eyikwatopo­mutima kutya iilongo iiyamba otayi dhi hakana po. South Africa, ngoka oye e na aantu oyendji ya kwatwa komukithi nomaso ogendji menenevi, okwa li a taamba oondongelw­a dhe dhotango dhomiti mOmaandaha, omiti dhoAstraZe­neca ndhoka dha za koIndia.

Aayakuli yuuhaku ye li konyala omiliona 1,2 moSouth Africa oyo yotango taya ka tuntilwa, Presidente Cyril Ramaphosa ta ti ngaaka. Aantu ye vule omiliona 1,4 oya kwatwa komukithi moSouth Africa nayajkwawo ye li 44 164 oya sa. Iilongo yaAfrica mbyoka ya Tameka okuandjaga­neka etuntilo oya kwatela moEgypt, Guinea, Morocco naSeychell­es.

 ??  ?? Ehangano lyuundjolo­wele muuyuni lyo-WHO olya pula iilongo yi tuntile aakwashigw­ana yawo.
Ehangano lyuundjolo­wele muuyuni lyo-WHO olya pula iilongo yi tuntile aakwashigw­ana yawo.

Newspapers in English

Newspapers from Namibia