Ongundu ompe moZimbabwe oyi na uumbanda wuulingilingi pomahogololo
Omuleli gwongundu yompilamena moZimbabwe, Nelson Chamisa nonando a tota ongundu ompeempeka natango onkene tuu a taalela omaupyakadhi omakulu ngoka oyendji ya li ye na etimaumbwile kutya oga hula nomahogololo gomomumvo 2017, ngoka ga li ga lekele omuleli a kala a dhamatela koshipundi ethimbo nuule, Robert Mugabe. Sho kwa taalelwa omahogololo ga gwedhwa po mOlyomakaya moka taku kondjelwa konyala iipundi oopelesenda 10 yopaliamende, ongundu yoCitizens Coalition for Change (CCC), oya ti oya taalela omapangulo giipundjamenye. Omagongalo gawo gamwe oga indikwa kopolisi, iigongi yawo otayi paganekwa naayambidhidhi yawo ya adha po37 oya mangwa po, omupopiliko gwongundu Fadzayi Mahare osho a lombwele oshikundaneki sho-BBC ngaaka. Aanongononi naatseyinawa oye wete omahogololo ngaka onga omalolelo gomahogololo gomvula tayi ya.
Momukunda gu li moGweru, mondingandinga yaZimbabwe, Caiphas Ncube okwa fumvike omwanamati petameko lyomwedhi nguka, konima sho a li a dhipagwa miikolokosha yopapolitika. Omukanda gwopolisi gwa monika koshikundaneko sho-AFP ogwa ulika kutya yamwe yomaaponokeli iilyo yongundu tayi pangele yoZanu-PF.
Mboneni Ncube okwa tsuwa negonga sho a li mondjila yokuya koshigongi sho-CCC koKwekwe, shi ikwatelela kuuyelele wopolisi. Aantu yatano oya patululilwa iipotha yedhipago osho wo omakuyunguto taga piyaganeke oshigwana. He, ngoka omukokele noku li komampango, okwa li a pula aantu kaaya zale omizalo dhongundu pefumbiko, a tila onkalamwenyo ye yi gwile moshiponga, ashike aantu oyendji natango oya kala yah ala okuulika eyambidhidho lyawo.
“Ope na ashike oshinima shimwe shoka nda pumbwa monkalamwenyo yandje ngashiingeyi – okutseya ngoka a dhipaga omumwandje. Onda hala oku mu tala momeho, opo ndi mu pule kutya okwe ya ninga shike opo ye mu longele omuyonena ngoka,” Ncube osho a lombwele o-BBC ngaaka konima yefumviko.
Zanu-PF oya ikanyuna, tayi ti kayi na mo sha moshiningwanima shoka, tayi ti ndjoka opolitika yomeni yongundu yompilamena. Uule woomvula 32 dha pita, konyala omahogololo agehe gaZimbabwe oga kala nokunyenyetwa kutya inaga enda pauyuuki, noga kala ge na iikolokosha nuulingilingi.
Nonando ku na ashike omasiku omashona komahogololo, ashike sigo oompaka omunambelewa omukuluntu gwo-CCC ngoka wo okandidate mopaliamende Tendai Biti okwa ti ina pewa natango omusholondondo gwaahogololi ngoka tagu ka longithwa mOlyomakaya. Okwa li a pula okakomisi komahogololo, Zimbabwe Electoral Commission (ZEC) ka hanagulwe po. ZEC oya ti ookandidate adhihe odha pewa omusholondondo. Yamwe oya ti wo omusholondondo ogu na iinima iinima oyindji itaayi tsu kumwe.
Team Pachedu okwa ti oya ndhindhilike konyala omadhina 165 000 gatulwakiik and jo ho go lo loyil wei na a ya tseyithilwa, shoka sha eta engwangwano oshoka ngashiingeyi aantu yamwe oye na oku enda oondjila oonde ya ka hogolole.