84 Terugblikken op 70 jaar Abarth
Aan de hand van oude foto’s, posters en flyers en een nieuwe 595 Competizione 70th Anniversary, blikken we terug op 70 jaar Abarth. Uiteraard begint de geschiedenis van het merk bij oprichter Carlo Abarth, een van de mannen die autorijden spectaculair maakte.
De wortels van Carlo Abarth liggen niet in Italië, maar in OostenrijkHongarije. Daar werd hij op 15 november 1908 geboren als Karl Albert Abarth. Op 11-jarige leeftijd had Karl al een enorme prestatiedrang: hij verzon een list om zijn scooter sneller te maken, zodat hij de oudere kinderen in de buurt kon verslaan. Karl Abarth wilde alles winnen, in elk voertuig op twee of op vier wielen. Eenmaal volwassen, ging hij werken voor Motor Thun in Wenen, dat meedeed aan prestigieuze motorraces. Nadat een van de motorcoureurs was overleden, nam Abarth zelf plaats op een motorfiets voor de Grand Prix van Oostenrijk. Hij won - zonder ervaring - de training en de kwalificatie. Tijdens de race kreeg zijn motor echter mechanische problemen.
TOPGEAR-ACHTIG
Na een ernstig ongeluk begin jaren dertig, kon Karl Abarth twee jaar niet racen. Daarna stopte hij met motorraces, maar vond hij een nieuwe uitdaging. In 1934 keerde hij terug in de schijnwerpers met een door hemzelf gemaakte motor met zijspan, die dwars kon in bochten. Hij ging een weddenschap aan die niet zou misstaan in een uitzending van TopGear. Karl Abarth wilde op zijn motor met zijspan de Oriënt Expresstrein verslaan, op het 1300 kilometer lange traject van Wenen naar Oostende. Het lukte.
In 1934 verhuisde Abarth naar het Italiaanse Merano, waar zijn vader oorspronkelijk vandaan kwam, en ging hij zichzelf Carlo noemen. Vijf jaar later kreeg hij opnieuw een ernstig ongeluk en stopte hij helemaal met racen. Carlo Abarth had ondertussen Anton Piëch leren kennen, de vader van de latere Volkswagen-CEO Ferdinand. Hij trouwde met Antons secretaresse. Het huwelijk hield echter slechts kort stand. Hierna zou Carlo nog twee keer trouwen. Carlo Abarth was niet alleen technisch begaafd, netwerken ging hem eveneens prima af. Hij had goede contacten binnen de Porsche-dynastie: in 1946 ging hij samenwerken met Ferry Porsche - de schoonvader van Anton Piëch - om een eenzits sportwagen te bouwen. Later werkte Abarth mee aan de motor voor de Porsche 904, een sportwagen die onder meer successen boekte tijdens de 24 Uur van Le Mans.
EEN EIGEN BEDRIJF
En dan is het 1949. Turijn is het autohart van Italië, maar de oorsprong van het merk Abarth ligt in Bologna. In de oudste universiteitsstad van de wereld richtten Carlo Abarth en coureur Guido Scagliarini Abarth & C. S.p.A. op. Het logo verwijst naar Abarths sterrenbeeld: schorpioen. Een maand na de oprichting reed Scagliarini in een CisitaliaAbarth 204A Motto Spider de Mille Miglia. Samen met Mario Maggio eindigde hij als vijfde in het eindklassement. Een puike binnenkomer voor het nieuwe merk.
Abarth hield zich niet alleen bezig met raceauto’s, maar specialiseerde zich ook in het ontwikkelen van
WE LACHEN ONS EEN KRIEK, AL KRIJGEN WE NIET DE BEHOEFTE OM VAN WENEN NAAR OOSTENDE TE RIJDEN.
tuningkits. Vooral met zijn uitlaten wist Abarth indruk te maken. Merken als Alfa Romeo, Maserati en Ferrari maakten er gretig gebruik van. In 1962 werkten er 375 mensen bij Abarth, die samen 257.000 uitlaatsystemen maakten.
1971: CARLO VINDT HET MOOI GEWEEST
In de jaren vijftig en zestig - Abarth was inmiddels naar Turijn verhuisd - werd vooral veel samengewerkt met Fiat. Maar het merk flirtte ook met onder meer Simca en Alfa Romeo. De Abarth-Simca 1300 GT was een van de auto’s die in die tijd verschenen. Volgens de regels van de sportwagenracerij moesten vijftig exemplaren worden gebouwd voor de openbare weg. Het onderstel kwam van Simca, maar Abarth monteerde zelf een motor. De Abarth-Simca 1300 GT (met 1,3-liter motor) was goed voor 139 pk en kon 250 km/h rijden. Een andere creatie was de Fiat Abarth Spider 1300 Tubolare, een ultralaag autootje (1,03 meter) dat maar 420 kilo woog en niet te kloppen was op een bergachtig rallyparcours. De voorruit was zo laag dat de bestuurder eroverheen moest kijken. De Fiat 600 was een andere dankbaar tuningobject waarmee Abarth aan de slag ging. Carlo Abarth kwam met onder meer de Abarth 850 TC, 1000 TC en 1000 TCR. Met deze en vele andere auto’s reeg Abarth de overwinningen in de autosport aaneen. Het merk zelf zegt meer dan 10.000 overwinningen te hebben geboekt. Het succes bleef niet onopgemerkt: de zoon van president F.D. Roosevelt kwam hoogstpersoonlijk naar Turijn om de Amerikaanse import van Abarth op zich te nemen.
In 1971 vond Carlo Abarth het welletjes, mede door de teruglopende inkomsten als gevolg van een recessie. Bovendien werden de modellen waarop hij zijn Abarth-magie had losgelaten niet meer gebouwd. Het recht om de naam Abarth te mogen gebruiken, gunde hij aan Fiat. Carlo Abarth verhuisde naar Wenen en stierf daar op 24 oktober 1979 - onder het sterrenbeeld van de schorpioen.
Fiat presenteerde in de tussentijd nog een model dat de klassiekerstatus bereikte: op basis van de 124 Sport Spider kwam in 1972 de Fiat Abarth 124 Rally op de markt. In vergelijking met de Fiat kreeg de Abarth een onafhankelijke achterwielophanging, lichtgewicht carrosseriedelen en een kunststof hardtop. Het vermogen van de 1,8-liter viercilinder met dubbele nokkenas steeg van 118 naar 128 pk. Uiteraard werd ook een andere uitlaat onder de auto geschroefd, anders mag je het Abarthlogo eigenlijk niet dragen.
2019: ABARTH 595 COMPETIZIONE 70TH ANNIVERSARY
In de jaren negentig en de eerste jaren van deze eeuw leek Abarth als een nachtkaars uit te gaan, al verscheen in 2002 nog wel een Fiat Stilo Abarth. In 2008, een jaar nadat de nieuwe Fiat 500 op de markt was verschenen, maakte
CARLO ABARTH WILDE ALLES WINNEN, ZELFS WEDSTRIJDJES MET DE JONGENS IN ZIJN OUDE BUURT.
Abarth zijn echte rentree. Op basis van de 500 en de Grande Punto verschenen snelle schorpioen-versies. Later toverde Abarth nog meer bijzondere modellen uit zijn hoge hoed, zoals de 695 Tributo Ferrari en de Abarth 695 Biposto. In 2016 werd zowel de Fiat als de Abarth 124 Spider gereïncarneerd, op basis van de Mazda MX-5. De Abarth kreeg een zwarte motorkap, als eerbetoon aan zijn voorganger uit 1972. Na nog geen vier jaar stopte de productie alweer, het publiek liep helaas niet warm voor de moderne 124 Spider.
In 2019 verschenen geen nieuwe modellen bij het Fiat-concern, dus had Abarth alle tijd om aan een speciale 70th Anniversary-uitvoering te werken. Hij is 1000 euro duurder dan de gewone 595C Competizione, met de speciale groene lakkleur en wat andere opties komt onze testauto uit op 42.739 euro.
Het rijdende verjaardagsfeest is een drama om dagelijks mee in te rijden: hoge zit, weinig ruggensteun biedende sportstoelen, een snoeihard onderstel met Koni-schokdempers en een borrelende viercilinder die je tijdens lange snelwegritten op de zenuwen werkt. Maar de gifgroene Abarth ontvouwt zijn charme niet op de A9. Op binnenwegen kun je de motor via het Record Monza-uitlaatsysteem met actieve klep een dramatische keel laten opzetten. Dat kan via de sportknop op het dashboard - we kunnen het niet maken om de kleppen níet open te gooien, als we uitlaatspecialist Carlo Abarth willen eren. De naam van de speciale lakkleur is veelzeggend: VerdeAdrenalina. Je lacht je een kriek, al krijgen we niet de behoefte om van Wenen naar Oostende te rijden. Een paar rondjes Posbank is ook leuk.