Volvo XC40 Recharge P8 AWD
“Het loopt zo’n vaart niet met de elektrische auto”, dacht Volvo in 2012, toen het stopte met de productie van de C30 Electric. Daar denken de Zweden inmiddels heel anders over, nu de volledig elektrische Volvo XC40 Recharge P8 AWD in de startblokken staat. Wat is er de afgelopen acht jaar gebeurd in Göteborg?
Vraag een autofabrikant naar zijn toekomststrategie en elk merk zal je een ander antwoord voorschotelen. Elektrificatie is het codewoord voor de verre toekomst. Maar het ene merk gelooft de komende vijf jaar nog heilig in dieselmotoren, het andere merk niet.
Volvo deed de diesel bijvoorbeeld in de ban en ís in de ban van de plug-in hybride. Het merk ziet zichzelf graag als veilig en schoon. Geen Volvo kan meer harder rijden dan 180 km/h. Tenminste, het kán wel, maar Volvo schroeft een begrenzer op elk model dat harder kan. Het merk wil bovendien klimaatneutraal zijn in 2040.
Twintig jaar is een eeuwigheid, als je je realiseert dat in het jaar 2000 de Nokia 3310 net was doorgebroken. De CEO van nu zit in 2040 tevreden voor zijn Zweedse houten buitenhuisje van zijn pensioen te genieten. Als de milieudoelstellingen dan niet zijn gehaald, kan hij er niets meer aan doen. Daarom willen we van Volvo weten wat ze op korte termijn gaan doen: hoe kijkt het merk aan tegen de wereld in 2025? We vragen het Anders Kärrberg, HeadofGlobalSustainability. Hij is de man die waakt over Volvo’s duurzaamheid. Dat is saillant. Google je zijn naam, dan kom je al snel uit bij artikelen uit 2012, waarin hij aankondigde dat Volvo voorlopig zou stoppen met de productie van elektrische auto’s …
Elk jaar een elektrische auto
Volvo is, ondanks zijn groene imago, tot nu toe geen voorloper met zijn elektrische modellen.
In 2010 werd de C30 Electric geïntroduceerd. Er werden maar 250 exemplaren gebouwd. De elektrische auto was nog lang niet aan zijn doorbraak toe, dachten ze in Göteborg. Anders Kärrberg zei destijds: “Wij denken dat het marktaandeel van de elektrische auto in 2020 met moeite 1 procent haalt.”
Hij doelde op de nieuwverkopen in Europa. De Europese Unie ging uit van 3 tot 4 procent en dat lijkt een realistischer inschatting. Vorig jaar was het marktaandeel van elektrische auto’s 2,5 procent, maar de populariteit stijgt snel, nu tal van landen (waaronder Duitsland) aantrekkelijke financiële prikkels hebben gecreëerd voor de koper. In Nederland - een land waar Volvo bovengemiddeld populair is - ligt het percentage veel hoger dan het Europese gemiddelde: het eerste halfjaar van 2020 was 13 procent van de nieuw verkochte auto’s elektrisch. Pas nu, met de XC40 Recharge P8 AWD, kan Volvo zijn klanten een nieuw elektrisch model aanbieden. De in Gent gebouwde XC40 kan ruim 400 kilometer rijden op één acculading, 250 kilometer meer dan de C30 Electric. De elektrische XC40 kost 59.900 euro.
Kärrberg geeft nu toe dat hij in 2012 te pessimistisch was. Volvo heeft zichzelf in de tussentijd opnieuw uitgevonden, zegt hij. “Duurzaamheid en elektrificatie is nu de enige weg.” Kärrberg belooft een inhaalslag: tot en met 2025 verschijnt elk jaar een nieuw volledig elektrisch model. In dat jaar moet de helft van alle nieuw gebouwde Volvo’s volledig elektrisch zijn.
Ethiek en accu’s
Aan de productie van elektrische auto’s kleven ook nadelen. Over het ethische aspect van de accuproductie, die noodzakelijk is voor de elektrische auto, zijn veel schrijnende verhalen te vinden. In Congo wordt bijvoorbeeld kobalt gewonnen, een belangrijk onderdeel van een accu. Het werk in de mijnen vindt plaats onder slechte omstandigheden en er komt kinderarbeid voor. Hoe blijft een
automerk hier weg van? “We willen ethisch verantwoord zijn bij de delving van kobalt en lithium. Volvo koopt de accu’s in bij bedrijven die verantwoord de grondstoffen voor de accuproductie delven”, zegt Kärrberg. “Via blockchain-versleuteling kunnen we precies nagaan hoe de grondstoffen zijn gewonnen, getransporteerd en in de auto verwerkt. De lithium in onze accu’s halen we uit afgedankte laptops en smartphones.”
Duurzaamheid
De energie die het kost om een accupakket te maken, is een ander heikel punt. Een elektrische auto heeft tijdens het productieproces een grotere impact op het milieu dan een auto op benzine of diesel. Het gaat om 11 tot 12 ton CO2 per auto, ten opzichte van 6 of 7 ton voor een auto met verbrandingsmotor. De ADAC (de Duitse ANWB) berekende dat met de energiemix in Duitsland in 2018, een elektrische auto pas schoner is dan een nieuwe dieselmotor na 219.000 gereden kilometers. Reden van het hoge omslagpunt is dat de Duitse stroom grotendeels uit kolencentrales komt, net als in Nederland. Laad je met groene stroom, dan bereik je het omslagpunt veel eerder. Zweden is een van de landen die daarmee voorop lopen. Het omslagpunt ligt volgens de ADAC dan al bij 40.000 kilometer. Een woordvoerder van Volvo Nederland weet te melden dat het werkt aan een oplossing, waarbij zijn klanten naar volledig groene stroom gaan.
Voor het beperken van de transportkilometers koos het merk voor een simpele oplossing: naast de autofabrieken worden accufabrieken neergezet. In Gent, waar de (elektrische) XC40 wordt gebouwd, is dat bijvoorbeeld al gebeurd. De auto’s worden vervolgens zoveel mogelijk per trein over de wereld vervoerd. Een in België geproduceerde XC40, gaat per trein naar China. Een reis van 10.000 kilometer in achttien dagen, die de uitstoot van CO2 tijdens het transport flink beperkt ten opzichte van transport via het water of met een vrachtwagen. Ook de Europese auto’s maken een treinreis: door te kiezen voor transport via het spoor heeft Volvo de CO2-uitstoot op de route tussen de fabriek in Gent en Italië met bijna 75 procent gereduceerd. Op een andere route van Gent naar Oostenrijk daalde de uitstoot met bijna de helft sinds de overstap op spoorvervoer.
Wat doe je met oude accu’s?
Volvo streeft ernaar de autoproductie circulair te maken, wat wil zeggen dat elk onderdeel gebruikt kan worden voor een nieuw product. Wat gebeurt er bijvoorbeeld met de accu’s nadat ze in de auto gebruikt zijn? Anders Kärrberg zegt dat ze een nieuwe bestemming krijgen. “Ze kunnen dienen als externe energieopslag bij openbare laadstations of bij laadpalen van particulieren of bedrijven. De accu’s worden opgeladen door middel van windenergie of zonne-energie. Daarmee kunnen de auto’s snel en schoon worden opgeladen.” Kärrberg hoor je niet meer zeggen dat de elektrische auto toekomstmuziek is. In zijn verdediging: de verkoop van elektrische auto’s lag in 2011 wereldwijd op 50.000 stuks. Voor 2020 is de voorspelling 2,5 miljoen. Dat is 50 keer zo veel …
Vervoer per boot of vrachtwagen maakt plaats voor de trein.
De elektrificatie van Volvo gaat, net als bij veel andere automerken, in stappen. Elk model in de Volvo-prijslijst is voorzien van hybridetechniek, van mild hybrid tot plug-in hybride. Ieder Volvo-model is er ook als stekkerhybride.
Wij reden met de XC40 Recharge T5, met een elektrische actieradius van 45 kilometer. Is de accu leeg, dan springt een driecilinder turbomotor met 180 pk bij. Hoe zuinig hij rijdt, hangt af van je oplaaddiscipline. Bij een dag rijden in de stad kon de benzinemotor op zijn lauweren blijven rusten: er ging geen druppel benzine verloren. Is de accu leeg, dan loopt het benzineverbruik snel op, en verbruikt de T5 Plug-in hybrid meer dan een ‘gewone’ XC40 op benzine. De Volvo XC40 Recharge T5 Plug-in hybrid weegt 100 kilo meer dan de B4 met mild hybrid-systeem en 190 pk.
De plug-in hybride is volgens Volvo geen duurzaam concept, maar een tussenoplossing. Benzinerijders vinden de stap naar een elektrische auto te groot vanwege de prijs en de actieradius, maar kunnen vast wennen aan elektrische aandrijving. Nog belangrijker: hoe groter de actieradius van elektrische auto’s wordt, des te kleiner de relevantie van plug-in hybrides. Marktonderzoeksbureau ID TechEx verwacht dat de plug-in hybride in 2030 uit de prijslijst is verdwenen.
Dat automerken ze nu massaal aanbieden, heeft deels te maken met de EU-richtlijnen voor de uitstoot van CO2. Het gemiddelde van alle verkochte modellen mag niet hoger liggen dan 95 gram, anders krijgen merken een forse boete. De XC40 Recharge T4 en T5 Plug-in hybrid stoten volgens WLTP-normen een bescheiden 42 gram CO2 uit. Hoe meer verkochte plug-in hybrides, hoe beter …
De Volvo XC40 Recharge T5 plug-in hybride kost 47.495 euro (Business Pro), ons fotomodel (de sportieve R-Design) is met 50.495 euro iets duurder. Voor de volledig elektrische Volvo XC40 Recharge P8 AWD, die eind dit jaar in de showroom staat, betaal je 59.900 euro. Daar staat tegenover dat je geen wegenbelasting hoeft te betalen voor een volledig elektrische auto en dat de zakelijke rijder over de eerste 45.000 euro maar 8 procent hoeft bij te tellen. Een plug-in hybride krijgt in Nederland aankoopsubsidie noch bijtellingsvoordeel, wel krijg je tot 1 januari 2025 50 procent korting op de wegenbelasting. Na een tussenjaar waarin je 25 procent korting krijgt, betaal je vanaf 1 januari 2026 gewoon de volle mep.
De plug-in hybride is in Nederland niet onomstreden, vanwege het belastingvoordeel dat aan zakelijke rijders werd gegund. Zij hoefden weinig bij te tellen om een Mitsubishi Outlander PHEV te rijden, maar met de laaddiscipline was het beroerd gesteld.