Dierenfotografie
Of je nu op safari bent of in de dierentuin, deze tips van dierenfotograaf Reiner Harscher kun je overal toepassen.
Zo fotografeer je wilde dieren alsof je er vlakbij bent.
Ruimte om bij te snijden
Om te beginnen gelden bij het fotograferen van dieren dezelfde regels als bij de meeste andere soorten fotografie. Probeer zoveel mogelijk de regel van de gulden snede toe te passen (zie foto 1). Omdat dieren vaak snel bewegen, is het goed om voldoende ruimte om het onderwerp heen te nemen. Zo heb je achteraf nog de mogelijkheid om de foto bij te snijden en spannender te maken, of bijvoorbeeld een scheve horizon recht te maken.
Op korte afstand
Hoewel het doorgaans een goed idee is om dicht bij het onderwerp te gaan staan, adviseer ik dit alleen aan zeer ervaren dierenfotografen, die veel weten over de natuur en het gedrag van dieren. Zeker in het geval van roofdieren. Net als bij mensen geldt ook bij dieren dat de scherpte op de ogen moet worden ingesteld.
Objectieven voor op safari
Mensen vragen me vaak welke brandpuntsafstanden nodig zijn voor het fotograferen van wilde dieren. Ik vertel ze dan wat ik op safari’s in Afrika altijd meeneem aan objectieven. Dat zijn een 70-200 millimeter zoom, met een lichtsterkte van 2,8, een 200-400 millimeter zoom met een daarop afgestemde 1,4×-teleconvertor. Vroeger was ik fan van een vaste brandpuntsafstand, maar de kwaliteit van zoomobjectieven is inmiddels zo goed, dat ze veel sneller en flexibeler zijn. Verder heb ik nog brandpuntsafstanden van 20, 70 en 100 millimeter en neem ik standaard twee camera’s met verschillende brandpuntsafstanden mee, die ik direct kan gebruiken. Op die manier kan ik snel inspelen op verschillende situaties.
Nijlpaarden
Wil je een nijlpaard met opengesperde bek fotograferen, dan moet je rekening houden met veel geduld en mislukte foto’s. Je weet immers nooit welk dier wanneer zijn bek opentrekt. Het is een beweging die bij de schijnbaar trage nijlpaarden toch redelijk snel voorbij gaat. Daarom is het aan te raden om de camera op een vaste focus in te stellen. Als je camera het ondersteunt, stel dan scherp op een groep van middelste focuspunten. Als dat niet kan, is het aan te raden om in elk geval met maar één focusgroep te werken, om zo het focuspunt nauwkeurig in te stellen.
“Laat het van dichtbij fotograferen van roofdieren liever over aan ervaren dierenfotografen.”
Jachtluipaarden
In Kenia en Tanzania kun je jachtluipaarden tijdens fascinerende safari’s fotograferen. Toch zijn de foto’s van de rennende cheeta’s op de volgende pagina genomen in een afgesloten park in Namibië, tevens een natuurlijke habitat van de roofkatten. Ik gebruikte een lange brandpuntsafstand om ze in groot formaat op de foto te krijgen. In de vrije natuur is het vrijwel onmogelijk, maak hier kon ik door op de grond te gaan liggen op ooghoogte komen met de dieren. Dat geeft een bijzonder visueel effect. De foto van de jagende luipaarden is gemaakt op een plek waar ze de dieren trainen om opnieuw in het wild te worden uitgezet. Maar ook al maak je de foto in de vrije natuur, je hebt een belichtingstijd van minimaal 1/2000 seconden nodig om zo’n moment vast te leggen.
Leeuwenjacht
Het is levensgevaarlijk om te voet en onbeschermd dieren zoals olifanten en buffels te benaderen. Vandaar dat deze foto (6) zoals zo vaak is genomen vanuit een safari-Jeep. Deze voertuigen zijn voor een groot deel open, zodat je veel bewegingsvrijheid met de camera hebt. Daarnaast heb je in zo’n voertuig een relatief laag cameraperspectief, zodat je op ooghoogte komt met de jagende roofdieren. Wanneer dieren ergens mee bezig zijn, kun je ze voorzichtig benaderen zonder dat ze je aanvallen of op de vlucht slaan.
Kuddes fotograferen
Als je de dramatiek van een door stof en water galopperende kudde gnoes wilt vastleggen, moet je de plek en het tijdstip zo kiezen dat je in het tegenlicht kunt fotograferen. Dat zal niet altijd lukken, omdat de dieren dan ook exact langs die plek moeten komen. Wanneer alles klopt, is een uitsnede met een brandpuntsafstand tussen de 200 en 300 millimeter op stof en dieren ideaal. Let erop dat er om het hoofdonderwerp geen rand zonder dieren zichtbaar is. Dat zou alleen maar zorgen voor rust en balans, en dat wil je niet. Je wil juist dat de foto je het gevoel geeft dat je midden in het gedruis staat. Verder vermijd ik hoge contrasten vanwege te felle belichtingen. Ik stem de belichting dus meer af op de lichte gedeelten van de foto.
Geduld, geduld, geduld
Om mee te maken hoe een krokodil een zebra vangt, heb je veel geduld en ook wat geluk nodig. Om te beginnen moet je de juiste plek aan de rand van de rivier zoeken. De camera staat op een statief of bonenzak, en staat ingesteld op autofocus. Alleen de centrale focusgebieden zijn geactiveerd. Volg nu met de camera de dieren in de rivier en probeer de aanval van de krokodil te voorspellen. Veel geduld is bepalend voor een goed resultaat.
“Tegenlicht creëert dramatiek, maar verhoogt ook de moeilijkheidsgraad.”